تحریم شرکت هواپیمایی قطر ایرویز توسط همسایگان این شیخنشین، زیانهای قابلتوجهی را به این ایرلاین پیشرو وارد کرده است و آنطور که در گزارشهای آماری جدید پیداست، زیان خالص سالیانه این شرکت در سال مالی اخیر با جهشی باورنکردنی روبهرو شده است.
در گزارش مالی سالیانه قطر ایرویز که بهتازگی منتشر شده، آمده است این هواپیمایی در سال مالی ۲۰۱۸-۲۰۱۹ با زیانی برابر با ۲.۳ میلیارد ریال قطر (برابر با ۶۳۹ میلیون دلار) مواجه شده است؛ حالآنکه این رقم در سال مالی گذشته، چیزی در حدود ۲۵۲ میلیون ریال قطر بوده است.
چهار همسایه قطر ازجمله بحرین، مصر، عربستان سعودی و امارت عربی متحده، حریم هوایی خود را به روی قطر ایرویز بستهاند و این باعث شده که این شرکت هواپیمایی از مسیرهای سودآور محروم بماند و علاوه بر آن، برای رساندن مسافران خود به مقصد از مسیرهای هوایی طولانیتری استفاده کند.
البته در برخی از موارد، این شرکت توانسته بهخوبی گلیم خود را از آب بیرون بکشد. آنطور که در گزارشهای مالی پیداست، هواپیمایی قطر ایرویز توانسته درآمد کل را در سال ۲۰۱۸-۲۰۱۹ با افزایشی ۱۴ درصدی نسبت به سال قبل به ۴۸ میلیارد ریال برساند. گفتنی است درآمد این شرکت از مسافربری با افزایشی ۱۴.۳ درصدی به ۳۴ میلیارد ریال و از حمل بار با افزایشی ۱۶.۸ درصدی به ۱۰ میلیارد ریال رسیده است.
بااینحال، هزینههای عملیاتی این شرکت با افزایشی جهش وار مواجه شده و با رشدی ۱۸ درصدی به ۵۰ میلیارد ریال رسیده است. همچنین این هواپیمایی با زیانی ۲۱۵ میلیون ریالی در قراردادهای سرمایهگذاری مشترک خود مواجه شده و تقریباً شاهد افزایش ۵ برابر ناوگان فرسوده خود است. اگرچه این شرکت توانسته بود در سال مالی گذشته، ۳.۲ میلیارد ریال از بخش عملیات خود کسب کند؛ اما در سال مالی جاری این درآمد به ۷۹۸ میلیون ریال کاهش پیدا کرده است.
بااینحال، اکبر الباکر، مدیر اجرایی قطر ایرویز سعی کرد هنگام اعلام این آمار و ارقام، ژستی خوشبینانه به خود بگیرد و امسال را سالی موفقیتآمیز در مواجهه با مشکلات توصیف کرد. او اظهار داشته که شرکت متبوعش با چالشهای بیمانندی در صنعت هوانوردی روبهرو هستند. همچنین او تصریح کرده که پایههای تجاری قطر ایرویز همچنان مستحکماند و بهزودی دچار تزلزل نخواهند شد.
پیشرفتهای هواپیمایی قطر ایرویز با وجود تحریمها
این ایرلاین در سال گذشته، ۱۱ شهر جدید را به فهرست بلندبالای مقاصد خود اضافه کرد و شبکه خود را به بیش از ۱۶۰ شهر جهان گسترش داد. افزون بر این، این شرکت از زمان آغاز تحریمها در ژوئن سال ۲۰۱۷ ۳۱ مقصد را به مسیرهای خود اضافه کرده است و البته مسیرهای سودآوری همچون ریاض، دبی و ابوظبی را از دست داده است.
مالکیت این شرکت هواپیمایی در اختیار دولت است و بنابراین به منبع لایزال دولتی وصل است و میتواند با خیال راحت، بسیاری از چالشهای پیش روی خود را کنار بزند. بااینحال، در حال حاضر، این شرکت متحمل فشارهای زیادی است.
علاوه بر تحریم توسط همسایگان عرب، این ایرلاین از افزایش نرخ سوخت و نوسانات ارزی بهعنوان دو عامل مهم دیگر برای کاهش درآمدهای خود یاد کرده است. گفتنی است هزینههای سوخت این شرکت با افزایشی ۳۶ درصدی به ۱۸ میلیارد ریال رسیده است که هم نشان از افزایش حاملهای انرژی در بازار دارد و هم بازتابدهنده این واقعیت است که هواپیماهای قطری برای رسیدن به مقصد باید مسیرهای طولانیتری را انتخاب کنند تا بتوانند حریم هوایی همسایگان خود را دور بزنند. علاوه بر این، زیان این شرکت از محل نوسانات ارزی با افزایشی ۲۱ درصدی به ۴۲۵ میلیون ریال رسیده است.
شمار ناوگان هواپیمایی قطر ایرویز در ماه مارس به ۲۵۰ فروند رسیده است و علاوه بر آن، این شرکت، سفارش ساخت بیش از ۳۰۰ فروند هواپیمای دیگر را به ارزش ۸۵ میلیارد دلار به سازندگان هواپیما داده است. همچنین این شرکت در سالیان اخیر دست به خرید سهام دیگر ایرلاین های منطقهای و جهانی زده است که ازجمله آنها میتوان به خرید سهام China Southern، Air Italy، Hong Kong-based Cathay Pacific و IAG که مالک بریتیش ایرویز است، اشاره کرد.
تحلیلگران هر از چند گاهی میگویند نشانههای بالا آمدن آفتاب در آسمان ابری روابط قطر و عربستان سعودی ظاهر میشود؛ اما روابط قطر با امارات عربی متحده، همچنان تیرهوتار میماند و بعید است که قطر بتواند به همین زودیها از پس حل بحرانهای سیاسی و دیپلماتیک خود بربیاید.