شرکت هولدینگ شرکتی است که هیچ عملیات تولید، مشارکت یا سایر فعالیت‌های تجاری را انجام نمی‌دهد. هدف شرکت تملک دارایی است. به عبارت دیگر یک هولدینگ در خرید و فروش محصولات و خدمات مشارکت نمی‌کند در عوض به‌گونه‌ای شکل گرفته تا بتواند بر یک یا چند شرکت تسلط یابد.
شرکت هولدینگ و انواع مختلف آن
نحوه کارکرد
دو روش اصلی برای تبدیل شرکت‌ها به سازمان‌های هولدینگ وجود دارد. یکی از طریق به دست آوردن سهام مدیریتی کافی در یک کمپانی دیگر است که قدرت کنترل فعالیت‌ها را به شرکت خریدار می‌دهد. راه دوم ایجاد یک سازمان جدید و سپس حفظ کلیه یا بخشی از سهام شرکت جدید است.
اگرچه داشتن بیش از ۵۰٪ سهام مدیریتی شرکت دیگر کنترل بیشتر را تضمین می‌کند اما یک شرکت مادر می‌تواند با ۱۰٪ سهام هم روند تصمیم گیری را کنترل کند.
رابطه بین شرکت مادر و شرکت‌های تحت کنترل آنها را رابطه شرکت اصلی با شرکت‌های تابعه می‌نامند. در چنین حالتی، شرکت مادر به عنوان شرکت اصلی شناخته می‌شود در حالی که سازمان خریداری شده یک شرکت تابعه نامیده می‌شود. اگر شرکت مادر تمام سهام شرکت دیگر را تحت کنترل داشته باشد آن سازمان یک شرکت تابعه متعلق به شرکت مادر خوانده می‌شود.
انواع شرکت‌های هلدینگ
۱- خالص
یک شرکت هلدینگ در صورتی خالص توصیف می‌شود که فقط با هدف مالکیت سهام در شرکت‌های دیگر تشکیل شود. اساساً، این شرکت به غیر از کنترل یک یا چند شرکت در کسب و کارهای دیگری مشارکت نمی‌کند.
۲- مختلط
یک شرکت هولدینگ مختلط نه تنها شرکت دیگری را کنترل می‌کند بلکه فعالیت‌های خود را نیز انجام می‌دهد. چنین سازمانی به عنوان یک هلدینگ عامل شناخته می‌شود.
از شرکت‌های هلدینگ که در مشاغیل کاملاً نامرتبط فعالیت می‌کنند به عنوان گروه صنعتی یا گروه تولیدی نام برده می‌شود.
۳- فوری
شرکت هولدینگ فوری شرکتی است که سهام مدیریتی یا کنترل یک شرکت دیگر را حفظ می‌کند، علی رغم این واقعیت که خود شرکت توسط نهاد دیگری کنترل می‌شود. به زبان ساده، این یک نوع شرکت هولدینگ است که زیرمجموعه شرکت دیگری است.
۴- میانی
هولدینگ میانی شرکتی است که هم هولدینگ یک نهاد دیگر است و هم زیرمجموعه یک شرکت بزرگتر. یک شرکت هولدینگ میانی می‌تواند از انتشار صورت‌های مالی به عنوان یک هولدینگ گروه کوچکتر معاف شود.
مزایای یک شرکت هولدینگ
۱- کنترل بیشتر روی سرمایه گذاری‌های کوچکتر
این امر به مالک شرکت هولدینگ امکان کنترل منافع بدون نیاز به سرمایه گذاری زیاد را می‌دهد. هنگامی که شرکت مادر ۵۱٪ یا بیشتر از شرکت تابعه را خریداری می‌کند به طور خودکار کنترل شرکت خریداری شده را به دست می‌آورد. با عدم خرید ۱۰۰٪ از هر شرکت تابعه، مالک یک کسب و کار کوچک با استفاده از یک سرمایه گذاری بسیار اندک، کنترل چندین مجموعه را به دست می‌آورد.
۲- نهادهای مستقل
اگر یک شرکت هولدینگ بر چندین شرکت کنترل داشته باشد، هر یک از شرکت‌های تابعه یک نهاد حقوقی مستقل محسوب می‌شوند. این بدان معناست که اگر یکی از شرکت‌های تابعه با شکایت روبرو شود شاکیان حق مطالبه دارایی سایر شرکت‌ها را ندارند. در حقیقت اگر شرکت فرعی مورد شکایت قرار بگیرد چون به طور مستقل عمل کرده پس بعید به نظر می‌رسد که شرکت اصلی در قبال آن مسئولیتی داشته باشد.
۳- تداوم مدیریت
هرگاه شرکت مادر شرکت‌های تابعه را خریداری کند معمولاً مدیریت شرکت خریداری شده را حفظ می‌کند. این مزیت عامل مهمی برای بسیاری از مالکین شرکت‌های کوچک است که در حال تصمیم گیری برای فروش کمپانی خود هستند. شرکت هلدینگ می‌تواند انتخاب کند که در فعالیت‌های شرکت تابعه دخیل نباشد، مگر در مواردی که پای تصمیمات استراتژیک و نظارت بر عملکرد شرکت فرعی در میان باشد.
این بدان معنی است که مدیران شرکت تابعه نقش قبلی خود را حفظ کرده و به کار خود طبق روال معمول ادامه می‌دهند. از طرف دیگر مالک هولدینگ از لحاظ اقتصادی سود می‌برد بدون اینکه لزوماً به وظایف مدیریتی خود بیفزاید.
۴- اثرات مالیاتی
شرکت‌های هلدینگ که ۸۰٪ یا بیشتر از هر شرکت تابعه را در اختیار دارند می‌توانند با ثبت اظهارنامه مالیاتی تلفیقی از مزایای مالیاتی بهره‌مند شوند. اظهارنامه مالیاتی تلفیقی، ترکیبی از سوابق مالی کلیه شرکت‌های تملک شده همراه با شرکت مادر است. در چنین حالتی اگر یکی از شرکت‌های تابعه با ضرر روبرو شود این زیان با سود سایر شرکت‌های تابعه جبران می‌شود. علاوه بر این، اثر خالص ثبت اظهارنامه تلفیقی، کاهش بدهی مالیاتی است.
خلاصه
شرکت هولدینگ شرکتی است که افراد به منظور خرید و مالکیت سهام در شرکت‌های دیگر تشکیل می‌دهند. با حفظ سهام، شرکت مادر حق تأثیرگذاری و کنترل تصمیمات تجاری را به دست می‌آورد. شرکت‌های هولدینگ مزایای متعددی مانند به دست آوردن کنترل بیشتر از طریق یک سرمایه گذاری کوچک، حفظ مدیریت شرکت فرعی و پرداخت مالیاتی کمتر را بدست می‌آورند.
