واقعیت این است که اطلاعات بسیار کمی در مورد چگونگی رسیدن فلزات گرانبها به دست مشتریان وجود دارد. این مقاله از استخراج مواد تا تولید جواهرات و تغییرات صورت گرفته در فلزات گرانبها به ویژه در زمینه زنجیره تامین طلا در جهان را مورد بحث قرار میدهد.
زنجیره تأمین طلا در جهان
در بخشهایی از جهان زنجیره تأمین طلا دچار مشکل است
در سال ۲۰۰۶، ادوارد زویک Edward Zwick فیلم مشهور «الماس خونین» را با بازی لئوناردو دی کاپریو اکران کرد. جهان از طریق این فیلم با مقوله الماس خونین آشنا شد. این الماسها به طور کلی از مناطق جنگی استخراج شده و به فروش میرسند تا هزینه درگیریهای بعدی را تأمین کنند. جنگ سالاران نه تنها از این منابع بومی سود میبرند بلکه هزاران نفر نیز در این راه از بین میروند. بدین ترتیب شرکتهای تولید الماس در سراسر جهان میتوانند به فروش این سنگ قیمتی به کسب سود ناپسند خود ادامه دهند.
در زمان منتهی به اکران فیلم، کارشناسان جواهرات کاهش تقاضای الماس را پیش بینی کرده بودند. پس از اکران این فیلم صنعت جواهرات از بسیاری جهات دچار اختلال شد.
سال بعد در کنفرانس دانشگاه کارلتون مقالهای خوانده شد که اثرات فیلم را ارزیابی کرده و به موارد زیر دست یافته بود. «اکثریت پاسخ دهندگان تمایل داشتند در مورد خرید یا دریافت الماس تجدیدنظر کنند و قصد داشتند این مسئله را با خانواده یا دوستان خود در میان بگذارند. بینندگان دریافتند که درک کمی نسبت به روند استخراج الماس دارند و اکثریت به دنبال اطلاعات بیشتری در مورد این موضوع بودند». بصورت خلاصه مصرف کنندگان و فروشندگان به سرعت در مورد منبع تأمین الماس خود نگران شدند.
در طول سالهای اخیر، رسانههای بیشتر و بیشتری موضوع تأمین فلزات گرانبها در زنجیره تأمین را برجسته کردهاند. برداشت خوب یا بد از این موضوع بسته به جایی است که فرد در آن قرار دارد. از معدن کاران و پالایش کنندهها گرفته تا بانکداران، فروشندگان و سرمایه گذاران چگونه میتوانند خود را با یک زنجیره جدید تامین طلا در جهان سازگار نمایند؟
منابع فعلی طلا و نقره
در عصر حاضر چنین به نظر میرسد که همواره بر تولید جواهرات و خرید فلزات بازیافت شده تأکید شده است. این روند با چنان شتابی رشد کرده است که حتی شرکتهایی مانند دل Dell نیز درگیر آن شدهاند. دل یک جواهرفروش نیست، اتفاقاً این شرکت کامپیوتری است اما آنها در حال ساخت جواهرات با استفاده از زبالههای الکترونیکی بازیافتی هستند. فلز «بازیافت شده» چیست؟ و چرا یک شرکت کامپیوتری زنجیره تامین طلا را تغییر میدهد؟
اول از همه بایستی بدانید که طلای بازیافتی (و سایر فلزات گرانبها) از جواهرات دسته دوم و همچنین قراضههای صنعتی یا الکترونیکی تهیه میشود. میتوانید آن را به صورت شمش یا طلای بازیافتی آب شده خریداری کنید. ایده اصلی این است که با پالایش جواهرات استفاده شده، دستکم میدانیم که این کالاها از منبعی اخلاقی ناشی میشوند یا حداقل هیچ درگیری جدیدی در خارج کردن آنها از زمین نقش نداشته است.
دوم اینکه شرکتهایی مانند دل به این دلیل درگیر این قضیه شدهاند که زنجیره تامین طلا تغییراتی داشته است. در واقع خرید طلای بازیافتی اکنون نسبت به نمونههای جدید گرانتر تمام میشود. این مدل جدید تأمین مواد اولیه برای صنعت جواهرسازی و الکترونیک باعث میشود تولیدکنندگان از نزدیک شدن به منابع محل درگیری اجتناب کنند.
استخراج فلزات از جنبه تاریخی
همانطور که در ادامه بحث میکنیم این تغییر در نگرش باعث شده است که بسیاری از تصفیه خانهها علاوه بر پالایش مواد بازیافتی برنامههای جهت ردیابی منشاء طلا داشته باشند. در نبود این مطالبه عمومی بسیاری از جواهراسازان یا تولیدکنندگان نمیخواهند ریسک دانستن منشا طلای خود را برعهده داشته باشند زیرا این روش از تولید کننده مذکور در برابر اخبار منفی احتمالی در زمینه منبع تأمین محافظت میکند.
پالایشگرها و زنجیره تأمین طلای بازیافتی
اکنون میبینید که از منظر پالایشگرها چندین روش برای تحویل سریع مواد اولیه سازگار به یک تولید کننده وجود دارد. به طور کلی برخی از بزرگترین تولیدکنندگان تقاضای مداوم دارند و برای برآورده کردن ۳۰۰-۵۰۰ کیلوگرم سفارش طلای آب شده، یک تصفیه خانه باید برنامه ریزی دقیقی داشته باشد. بنابراین آنها ممکن است به منابع متعددی از مواد بازیافتی متکی باشند. فلز بازیافتی از طرق مختلفی تأمین میشود و برای تسهیل امور مشتریانی که به دنبال طلای بازیافتی هستند یک پالایشگر مقداری از این مواد را به عنوان موجودی انبار میکند. آنها سپس منتظر میمانند تا تمام مواد اولیه بازیافتی برای تصفیه مجدد وارد جریان شوند.
این بدان معناست که شرکتهای پالایش کننده مجبور به انبارش طلایی هستند که قبلاً بهای آن پرداخت شده است لذا این امر هزینه عمدهای به آنها تحمیل میکند.
در مرحله بعدی باید به نقاط فروش قابل درک برای یک تولید کننده فلز بازیافت شده نگاه کنید. فلز بازیافتی از آنجا که از منابع موجود حاصل میشود با محیط زیست سازگارتر است و پالایشگرها فقط آنرا تصفیه و به شکل دیگری تبدیل میکنند. از این رو هیچ وابستگیای به نهاد معدن وجود ندارد. از دیدگاه بازاریابی، مطمئناً دلایلی وجود دارد که مشتری یک پالایش کننده ترجیح میدهد از فلز بازیافت شده استفاده کند. با این حال کنکاش بیشتر نشان میدهد که اعتماد به طلای بازیافتی چندان پایدار نیست و یافتن راهی برای تغییر جهت استخراج مواد معدنی ممکن است برای این صنعت اجتناب ناپذیر باشد.
سوالی که باید بپرسید این است که آیا بازگشت به معادن بدون درگیر شدن با منابع مشکل دار انجام میشود؟
با این اوصاف باید به جنبه دیگری در زنجیره تامین طلا بپردازیم. یعنی تغییر جهت استفاده از مواد بازیافتی برای ساخت محصولات پایین دستی (جواهرات، لوازم الکترونیکی، صنعتی و صنایع شمش).
بیایید با بررسی در دسترس بودن فلز بازیافتی در مقابل تقاضا برای محصولات تولیدی شروع کنیم. در ابتدا تنها به بخش جواهرات میپردازیم. خواهید دید که فلز بازیافتی کافی برای تأمین تقاضای سالانه جواهرات وجود ندارد. هر چقدر طلا و نقره بازیافت کنید پاسخگوی تقاضای بسیار زیاد نخواهد بود.
با بررسی کل مقدار طلای موجود با در نظر گرفتن منابع کف اقیانوسها شروع کنید. طبق گفته رویترز، کمتر از ۱۷۵۰۰۰ تن طلا در کره زمین وجود دارد و کمتر از ۵۵،۰۰۰ تن باقی مانده که استخراج آن با قیمتهای فعلی بصرفه است. گرچه ممکن است مقدار آنچه برای استخراج باقی مانده حیرت انگیز به نظر برسد اما به یاد داشته باشید که بیشتر طلاهای موجود بازیافت نمیشوند.
زنجیره تأمین و عرضه طلا در جهان
طبق بررسی سال ۲۰۱۷، طلای معدنی به شدت از طلای تصفیه شده بیشتر است: ۱۰۳.۵۹ میلیون برای استخراج طلا در مقابل ۴۰.۷۷ میلیون اونس طلای بازیافتی. در سال ۲۰۱۶، صنعت جواهرات به تنهایی ۶۰.۸ میلیون اونس طلا مصرف کرده است. بنابراین فقط بر اساس این اعداد، طلای بازیافت شده به تنهایی قادر به تأمین تقاضای سالانه نیست.
آنچه این اعداد نشان میدهند این است که خرید طلای بازیافتی باید هزینه بیشتری نسبت به مواد اولیه استخراجی داشته باشد. از سوی دیگر تولید کنندگان خواستار ثبات در قیمت گذاری و موجودی کالا هستند.
عرضه نقره
گزارش رویترز نشان میدهد که ۲۰۷ میلیون اونس نقره در سال ۲۰۱۶ برای ساخت جواهرات استفاده شده است. میزان نقره بازیافتی و تصفیه شده در همان سال ۱۳۹.۷ میلیون اونس و استخراج نقره ۸۸۵ میلیون انس بوده است.
زنجیره تأمین طلای بازیافتی و سایر فلزات گرانبها
بیشتر پالایشگرهای اولیه برای برآورده ساختن درخواست طلای بازیافتی بایستی به پالایشگرهای ثانویه اعتماد کنند. پالایش کنندههای اصلی برندهای بزرگ جهان هستند که از آساهی Asahi تا والکمبی Valcambi و حتی تصفیه خانههای بزرگتر دولتی مانند ضرابخانه سلطنتی کانادا را در بر میگیرد که عرضه به بزرگترین مصرف کنندگان را بعهده دارند.
پالایشگرهای ثانویه، فلز را به حالت خالص تصفیه نمیکنند
آنچه تصفیه کنندههای ثانویه دارند توانایی ذوب و سنجش است. با توجه به الزامات سختگیرانه در زنجیره تامین طلای بازیافتی، یک پالایشگاه اولیه باید توجه زیادی به مواد دریافتی از مشتریان و پالایشگرهای ثانویه داشته باشد. در واقع این مرحله گلوگاهی است که مقدار زیادی از مواد غیرقانونی استخراج شده به زنجیره تأمین فلزات گرانبها وارد میشوند.
امروزه مسئولیت اخلاقی و قراردادی بیشتر از هر زمان دیگری در تصفیه خانههای ثانویه وجود دارد. آنها باید تمام مشتریان خود و موادی را که مشتریان در اختیار آنها قرار میدهند، بشناسند. از آنجا که آنها در موقعیتی مناسب هستند قادر به نشخیص این موضوع هستند که بایستی به کدام مشتری بیشتر توجه کنند.
مثلاً اگر مشتری بفکر ذوب کردن شمشهای خود باشد این بدان معناست که بایستی قبل از شروع کار وقت اضافهای صرف مراقبتهای ضروری شود.
همانطور که پیشتر ذکر شد یک پالایشگر ثانویه مواد مختلفی را از مشتریان مختلف دریافت میکند. پالایشگر ثانویه همانطور که مواد را به پایینترین بخش از زنجیره تامین طلا منتقل میکند خدمات ذوب و سنجش را هم انجام میدهد. آنها با ترکیب این مواد و تولید شمشهای بزرگتر، آنها را برای تصفیه نهایی به یک پالایشگر اولیه واگذار میکنند.
با توجه به اینکه طلا و نقره بازیافت شده قبل از رسیدن به یک پالایشگاه اولیه از دستهای زیادی عبور میکنند لذا آب شفافیت گل آلود میشود لذا پالایشگر اولیه باید بسیار مراقب باشد که چه مادهای را میتوان به عنوان فلز بازیافتی طبقه بندی کرد. این امر منجر به شرایطی میشود که یک پالایشگر اولیه طلا و نقره زنجیره تأمین بسیار کوچکتر و گرانتری دارد که میتواند اصالتشان را ضمانت کند.
پالایشگاههای ثانویه طلا را از کجا تأمین میکنند
۱- از خریدار طلای مصرف شده
۲- تولید کننده جواهرات
۳- یا احتمالاً از یک معدن غیرقانونی
سوال بعدی: چگونه اطمینان حاصل میشود که مواد استخراج شده غیرقانونی به زنجیره تامین طلا وارد نمیشود؟
پاسخ: سه مورد وجود دارد كه تصفیه كنندگان ثانویه درباره آنها تحقیق میكنند.
کمیت فلز:
• مشتریان قانونی پالایشگاهها معمولاً جریان مواد باثباتی دارند.
• جریانی که از نظر کمیت به شدت نوسان دارد نشان دهنده ایرادی در کار است.
کیفیت فلز:
• به طور مداوم طلا و نقره هر مشتری آنالیز میشود.
• قراضه طلا باید به طور مداوم زیر ۷۵٪ طلا باشد.
منبع فلز:
• مرتباً درمورد مشتریها تحقیق میشود.
• فاکتورهای مشتری بشکل منظم بررسی شده و بازدید از سایت مشتری صورت میگیرد.
ردیابی منبع طلا
یک واقعیت جالب درباره زنجیره تامین طلای بازیافت شده این است که قابل ردیابی است. تصوری وجود دارد که منبع طلا، نقره و سایر فلزات گرانبها پس از ذوب شدن و مخلوط شدن با طلا و نقره منابع دیگر قابل ردیابی نخواهد بود.
یک پالایشگر سطح بالا میتواند منشا هر فلزی را از طریق مشتری و سپس مشتریان مشتری خود پیدا کند. قطعاً دنبالهای وجود دارد ولی اگر در میانه راه این توالی از بین رفته باشد نشانهای از وجود مشکل در زنجیره است.
آینده جواهرات و زنجیره تامین طلا در جهان چگونه است؟
مصرف کنندگان میخواهند اصالت محصولاتی را که استفاده میکنند بدانند. این امر عمدتاً توسط نسل جدید پیگیری میشود. با این حال در نهایت این بار بر دوش فروشنده نهایی جواهرات است. این امر مسئولیت شناخت منبع اصلی و خاستگاه طلا را بر عهده فروشنده میگذارد. لذا كاملاً ضرورت دارد كه کمپانیهای آینده نگر تلاش خود را از این لحاظ برجسته نمایند. بنابراین اطمینان حاصل میشود که همهی افراد در تهیه مسئولانه منبع قانونی جواهرات نقشی اساسی دارند.