لیست‌های خریدی که پشت یک پاکت می‌نوشتیم امروزه به طور فزاینده‌ای توسط سوپرمارکت‌هایی که به آنها مراجعه می‌کنیم از قبل شناسایی شده است.
خرید کردن از طریق کارت‌های وفاداری که در صندوق فروشگاه‌ها اسکن می‌کنیم و یا خریدهای آنلاینی که انجام می‌دهیم باعث شده تا عادت‌های خرید ما دیگر امری مخفی نباشد.
امروزه خرده فروشی‌های بیشتری از هوش مصنوعی و سیستم‌های نرم افزار خودآموز استفاده می‌کنند تا اولویت‌های خرید و خریدهای بسیار خاص ما را به صورت خودکار پیش بینی کرده و ما را به انجام آن ترغیب کنند.
رابطه هوش مصنوعی و خرید بیشتر
جام مقدس
دانیل برک Daniel Burke مشاور خرده فروشی، این امر را جام مقدسی برای ساخت پروفایل مشتریان و پیشنهاد محصولی که نیاز دارند می‌نامد.
بنابراین دفعه بعدی که برای خرید اسنک یا نوشیدنی وارد فروشگاه شدید، شاید بتوانید هوش مصنوعی و کامپیوتری که همه چیز را درباره شما می‌داند مقصر ولخرجی خود بدانید.
اوبامارکت Ubamarketکه شرکتی بریتانیایی است در زمینه ساخت اپلیکیشن‌های خریدی فعالیت دارد که به افراد امکان پرداخت هزینه اقلام، تهیه لیست و اسکن محصولات برای شناسایی مواد تشکیل دهنده و مواد آلرژی زا را از طریق موبایل می‌دهد. ویل بروم Will Broome بنیانگذار این شرکت می‌گوید:
«سیستم هوش مصنوعی ما به جای پایش نوع خریدها، الگوهای رفتاری افراد را ردیابی می‌کند، پس هرچه بیشتر خرید کنید هوش مصنوعی اطلاعات بیشتری در مورد نوع محصولات مورد علاقه شما بدست می‌آورد. ماژول هوش مصنوعی نه تنها برای انجام کارهای واضح طراحی شده است، بلکه در ادامه یاد می‌گیرد و پیش بینی می‌کند. این هوش مصنوعی می‌تواند تشخیص دهد که قصد دارید برند دیگری را امتحان کنید یا در روز شنبه شکلات خواهید خرید».
همچنین هوش مصنوعی می‌تواند آنچه را وی «پیشنهادهای بیش از حد شخصی» می‌نامد، مانند نوشیدنی ارزان‌تر برای شب جمعه به شما ارائه دهد.
تلاش اوبامارکت برای ترغیب بزرگترین سوپرمارکت‌های انگلستان به استفاده از این اپلیکیشن هنوز موفق نبوده است بنابراین آنها سراغ فروشگاه‌های کوچک و خرده فروشی‌های سراسر کشور رفته‌اند، فروشگاه‌هایی که به طور سنتی با فن آوری پیشرفته مرتبط نیستند.
استقبال از این اپلیکیشن در ابتدا کم بود اما به دلیل همه گیری ویروس کرونا استفاده از آن در حال رشد است زیرا افراد تمایلی به لمس ابزارهای خرید فروشگاهی یا ایستادن در صف ندارند.
آقای بروم می‌گوید: «ما دریافتیم كه با استفاده از این برنامه، میانگین محتویات یک سبد خرید ۲۰٪ افزایش می‌یابد و افراد دارای اپلیکیشن، سه برابر بیشتر احتمال دارد كه به همان فروشگاه برگردند».
هوش مصنوعی در آلمان
در آلمان یک شرکت نوپای برلینی به نام اس او وان SO۱ با سیستم هوش مصنوعی خود خدمات مشابهی به خرده فروشی‌ها ارائه می‌کند. این شرکت ادعا می‌کند که افراد کالاهای پیشنهادی هوش مصنوعی را ۹ برابر بیشتر از کالاهایی که تبلیغات سنتی دارند خریداری می‌نمایند حتی اگر تخفیف‌ها ۳۰٪ کمتر باشد.
دریافت پیشنهادات تخفیف کالاهایی که در واقع نیاز دارید آنها را بخرید خیلی بهتر از کوپن‌های تصادفی برای مصرف کنندگان است. با این حال جنی تنیسون Jeni Tennison رئیس موسسه اوپن دیتای انگلستان (ارگانی که علیه سوء استفاده از داده‌ها مبارزه می‌کند)، همچنان در مورد مقدار اطلاعات جمع آوری شده از افراد نگران است.
وی می‌گوید: «خریداران از اینكه به آنها توصیه می‌شود خوشحال هستند اما نسبت به اینکه حریم خصوصی آنها نقض شده و از اطلاعات خصوصی آنها استفاده شود رضایت ندارند».
او اضافه می‌کند که استفاده از هوش مصنوعی در خرده فروشی سوالات بزرگتری در سطح جامعه مطرح می‌کند:
«ما باید ببینیم که جمع آوری داده‌ها تا چه حد عادلانه و بر اساس اصول اخلاقی است. به عنوان مثال آیا به زنان سفیدپوست طبقه متوسط سبزیجات ارگانیک پیشنهاد می‌شود اما به کسی که واقعاً می‌تواند از آن بهره مند شود چیزی عرضه نمی‌شود؟ آنچه ما واقعاً باید درک کنیم این است که تأثیر جمع آوری داده‌ها بر بخش‌های مختلف جامعه چیست. آیا این به نوعی پروفایل کردن افراد بر اساس نژاد، وضعیت اقتصادی، اجتماعی و جنسیت است»؟
آمازون
آمازون غول دنیای آنلاین با جمع آوری اطلاعات غریبه نیست. این شرکت از طریق محصولات خود مانند بلندگوهای هوشمند اطلاعات زیادی در مورد خریدهای آنلاین مشتریان دارد. آمازون خرده فروشی‌های فیزیکی خود را مملو از فناوری رصد رایانه‌ای با کمک هوش مصنوعی کرده است.
این یعنی در فروشگاه‌های مواد غذایی آمازون گو که در حال حاضر در ۲۷ ایالت آمریکا فعال هستند افراد می‌توانند بدون تعامل با انسان و صندوق‌های فروشگاهی، خرید کنند.
افراد هنگام ورود به سوپرمارکت، تلفن‌های هوشمند خود را روی اسکنر می‌کشند، آنچه را که می‌خواهند خریداری کنند بر می‌دارند و سپس خارج می‌شوند. هوش مصنوعی البته در حال مشاهده است و در پایان صورتحسابی برای شما ارسال می‌کند.
اولین فروشگاه آمازون گو جای نسبتاً کوچکی بود زیرا هزینه سنسورها و تجهیزات مورد نیاز سنگین بود اما این شرکت به تدریج در حال راه اندازی فروشگاه‌های بزرگتر است.
آمازون همچنین در حال کار بر روی فناوری برای سوپرمارکت‌هایی است که نمی‌خواهند فروشگاه‌های خود را با چنین سیستم‌های پر هزینه‌ای فعال کنند. این جاست که دش کارت Dash Cart وارد عمل می‌شود، یک چرخ برقی سوپرمارکت که مملو از سنسور است تا هر آنچه که درون آن قرار می‌دهید را شناسایی کرده و مبلغ آن را جمع بزند.
در فروشگاه لس آنجلس این محصول در حال آزمایش است. این چرخ یک خط ویژه و البته بدون نیاز به انسان برای بررسی خریدها دارد.
کروگر Kroger یکی دیگر از خرده فروشی‌های آمریکایی است که در حال آزمایش قفسه‌های هوشمند مجهز به نمایشگرهای LCD است. قفسه‌هایی که محتوای متناسب با متن جذاب را برای جلب مشتری به سمت خود ترکیب کرده‌اند. برخی از پیشنهادات فروش و محتوای شخصی شده از طریق بلوتوث به اپلیکیشن موبایل افراد ارسال می‌شود.
آینده هوش مصنوعی
به گفته گروه تحقیقاتی گارتنر Gartner، بیش از سه چهارم خرده فروشی‌های بزرگ در سراسر جهان یا در حال حاضر از سیستم‌های هوش مصنوعی استفاده می‌کنند یا قصد نصب آن را تا قبل از پایان سال دارند.
سندیپ اونی Sandeep Unni تحلیلگر این موسسه می‌گوید همه گیری جهانی این روند را تسریع كرده است زیرا عادات مصرف كنندگان را به طرز چشمگیری تغییر داده است.
او می‌گوید: «مردم دچار حالت خرید هیجانی و از روی ترس شده‌اند لذا روی كالاهای اساسی متمرکز شده‌اند، اتفاقی كه به نوبه خود عدم تعادل در عرضه و تقاضا را ایجاد می‌كند. همین اتفاق بود که باعث خالی شدن قفسه‌های فروشگاه‌ها از موارد ضروری شد و در مقابل تقاضا برای سایر اقلام غیر ضروری به طور ناگهانی کاهش یافت».
شرکت آمریکایی ایفرش Afresh سیستم‌های تأمین مبتنی بر هوش مصنوعی را برای سوپرمارکت‌ها راه اندازی می‌کند تا فروشگاه‌ها بتواند بهترین برنامه را برای سطح اقلام مورد نیاز داشته باشند.
مت شوارتز Matt Schwartz بنیانگذار ایفرش می‌گوید که کارکنان باید به سیستم‌های هوش مصنوعی درباره وقایع مهم تقویمی مانند روز هالووین آموزش دهند.
او می‌افزاید: «در نظر گرفتن مواردی تاریخی مانند تعطیلات و سایر رویدادها یکی از بزرگترین چالش‌های هوش مصنوعی بوده است. ما نمی‌توانیم بطور کامل انسان‌ها را با سیستم‌های خودکار جایگزین کنیم. هوش مصنوعی ممکن است ۲۰ عدد کدو تنبل برای ماه اکتبر پیشنهاد کند ولی در صورت نیاز این انسان است که می‌تواند این عدد را متناسب با تقاضای هالووین تنظیم کند».
