در تاریخ ۲ آگوست ۲۰۱۸، اپل به اولین شرکت آمریکایی سهامی عام تبدیل شد که ارزش بازار آن از ۱ تریلیون دلار فراتر رفت. در آگوست سال ۲۰۲۰، شرکت اپل به اولین کمپانی آمریکایی بدل شد که ارزش بازار آن به ۲ تریلیون دلار رسید.
از سال ۲۰۱۰، اپل یکی از با ارزش‌ترین شرکت‌ها در جهان بوده و پس از سال‌ها همچنان در قله یا نزدیک به آن باقی مانده است. با نگاهی سطحی، دلیل ارزشمند بودن برند اپل بسیار ساده است: شرکت اپل محصولاتی با حاشیه سود سخاوتمندانه تولید می‌کند. با این حال، یک خواننده کنجکاو که کمی عمیقتر به ماجرا نگاه کند، موارد دیگری را پیدا می‌کند. در این مطلب به داستان موفقیت شرکت اپل نگاه خواهیم کرد.
داستان موفقیت شرکت اپل
از اپل ۱ تا استیو جابز ۲.۰
دانستن دلیل موفقیت شرکت اپل مستلزم مرور خاستگاه و تاریخچه آن است. از اولین رایانه اپل (اپل ۱ که فقط مادربردی بود بدون مانیتور و صفحه کلید) تا جدیدترین آی واچ iWatch، در اینجا مرور مختصری از تقویم محصولات نوآورانه اپل داریم.
اپل، که توسط استیو جابز و استیو وزنیاک تاسیس شده است، تجارت کامپیوترهای کیت را با اپل ۱ آغاز کرد، محصولی که امروزه بعنوان یک آیتم کلکسیونی محبوب شناخته می‌شود. با این حال، دلیل اصلی ساخت آن کمک به شرکت برای به دست آوردن سرمایه کافی جهت ساخت اپل ۲ در سال ۱۹۷۷ بود، همان سالی که اپل به طور رسمی ثبت شد. وزنیاک این دو کامپیوتر را طراحی کرد و جابز بخش بازاریابی را اداره می‌کرد.
اپل ۲ با وجود سخت افزاری که تا حد زیادی مشابه اپل ۱ بود، درآمدزایی شرکت را تا اواسط دهه ۱۹۸۰ بر عهده داشت. اپل اقدام به بروزرسانی‌هایی مانند اپل ۳ و اپل لیزا Apple Lisa کرد، اما این موارد نتوانستند از نظر تجاری موفقیتی کسب کنند. اگرچه اپل ۲ هنوز فروش داشت، اما شرکت اپل با شروع دهه ۱۹۸۰ دچار مشکل شد.
عرضه مکینتاش در سال ۱۹۸۴ یک جهش بزرگ برای اپل بود. با این وجود، در طی سال‌های بین اپل ۲ و مکینتاش، آی بی ام IBM بازار را در دست گرفته بود. درآمد ناامید کننده مکینتاش و درگیری‌های داخلی برای کنترل شرکت، در نهایت هیئت مدیره را متقاعد ساخت تا جابز را در راستای حمایت از جان اسکالی John Sculley اخراج کند (برخی منابع می‌گویند جابز خود تصمیم به ترک شرکت اپل داشت).
در هر صورت، جابز پس از ترک اپل در کمپانی نکست NeXT Inc مشغول به کار شد. تحت مدیریت اسکالی، اپل رشد خطوط تولید خود را آغاز کرد.
اسکالی تا سال ۱۹۹۳ به عنوان مدیرعامل اپل خدمت می‌کرد. در طی آن سال‌ها، اپل از رشد بالایی برخوردار بود. اپل در این دوران محصولات جدیدی از جمله چاپگرهای لیزری، مکینتاش قابل حمل، پاور بوکز PowerBooks، نیوتون Newton و موارد دیگر را به بازار عرضه کرد. محصولات اپل به فروش ممتاز خود ادامه می‌دادند و حاشیه سود همچنان مناسب بود و منجر به منفعت مالی زیادی می‌شدند. با این وجود در همین دوره هم رایانه‌های ارزان‌تری که از ویندوز استفاده می‌کردند، بخش میانی بازار را در اختیار داشتند در حالی که از پردازنده‌های قدرتمند اینتل بهره می‌بردند. چنین به نظر می‌رسید که اپل در رکود فرو رفته است.
دو مدیر عامل بعدی یعنی مایکل اسپیندلر Michael Spindler و گیل آملیو Gil Amelio نتوانستند در برابر گسترش بی امان سیستم‌های عامل مایکروسافت تغییری ایجاد کنند. سیستم عامل جدید مایکروسافت، ویندوز، در حال تبدیل شدن به استاندارد صنعت بود و اپل مکینتاش علائمی از قدیمی بودن را نشان می‌داد. سرانجام آملیو شروع به حل برخی از این مسائل با خرید نکست کرد، شرکتی که توسط استیو جابز بنیانگذار اپل اداره می‌شد.
کمپانی اپل چگونه به با ارزش ترین کمپانی جهان تبدیل شد
مدیر عامل بخت مجدد
از مکینتاش به بعد، اپل انعکاسی از تصمیمات استیو جابز بوده است. در مکینتاش، اپل در تلاش بود ماشینی ایجاد کند که محاسبات را ساده و لذت بخش کند. به طور خاص، جابز به دنبال ایجاد تجربه کاربری‌ای بود که همه را مجاب به خرید مک کند.
جابز معتقد بود که یک محصول انقلابی واقعی نمی‌تواند به نیازها و خواسته‌های مشتری بستگی داشته باشد و تا زمانی که مشتری از محصول استفاده نکند نمی‌تواند ارزش آن را درک کند. می‌توان گفت که جابز در سال ۱۹۸۵ دقیقاً ۱۲ سال از زمان خود جلوتر بود.
هنگامی که جابز در سال ۱۹۹۷ آملیو را سرنگون کرد و بار دیگر مسئولیت اپل را در دست گرفت، سخت افزار مورد نظر خود را بصورت تمام دیجیتال عرضه کرد. او آی مک iMac را با یک کمپین بازاریابی قوی و با شعار «متفاوت فکر کن» رونمایی کرد. اگرچه غالباً به جابز از این نظر اعتبار داده می‌شود که پول و وقت خود را صرف بازاریابی می‌کرده، اما بازاریابی و برندینگ عالی همیشه کلید اصلی رشد شرکت اپل بوده است. تفاوت عمده بین آی مک و تمام محصولات قبلی اپل، زیبایی و طراحی خیره کننده آن بود.
آی مک مانند سایر رایانه‌های موجود در بازار، یک برج و یک مانیتور نبود. در سال ۱۹۹۸، آی مک از نظر زیبایی شناسی خوشایندترین دستگاه موجود در بازار بود. این دستگاه رایانهای بود که هر فردی بدون قصد قبلی با دیدن آن علاقمند به خریدش می‌شد. آی مک بسیار زیبا بود و به لطف ارتقاء سیستم عامل، کاربر پسند هم بود.
اکو سیستم اپل
آی مک فقط آغاز کار بود زیرا اپل مجموعه‌ای از محصولات محبوبی را عرضه کرد که نشان دهنده تمرکز بر ظرافت و تجربه کاربر بودند. این محصولات شامل آی بوک iBook، آیپاد iPod، آیفون iPhone، مک بوک ار MacBook Air و آیپد iPad بود. آیپاد قاتل پخش کننده‌های MP۳ شد و آیفون اساساً بازار گوشی‌های هوشمند را راه اندازی کرده و بر آن مسلط شد. سپس آیپد به نوعی میلیون‌ها نفر را متقاعد کرد که برای استفاده از محتوا به صفحه نمایش دیگری نیاز دارند.
تلاش می‌شد که همه این دستگاه‌ها از نظر کیفیت و طراحی بهتر از محصولات رقیب باشند. جابز در طراحی بسیار سخت گیر بود و فرهنگ اپل را با هنر طراحی عجین کرد.
نکته دیگری که وی در دوره دوم تصدی خود شرکت اپل را به سمت آن بازگرداند، سهولت استفاده بود. بعد از چند دقیقه استفاده از چرخ روی آیپاد یا ضربه زدن به آیکون‌ها در آیپد، این اشکال جدید کنترل، بخشی از سادگی‌ای می‌شوند که باعث جذابیت اپل برای کاربر می‌شود. اکنون هر بروزرسانی محصولات شرکت اپل علاوه بر طرفدارانی که این شرکت از ابتدا داشته، مورد استقبال رسانه‌ها و عموم مردم قرار می‌گیرد.
از همه مهم‌تر، این محصولات اپل را به یک مدل تجاری جدید، مبتنی بر خلق اکوسیستم سخت افزاری، نرم افزاری و محتوایی، سوق دادند. اپل آیتونز iTunes را ایجاد نکرد تا همانند بسیاری از تولیدکنندگان دیگر تنها یک برنامه ساده برای انتقال محتوا به آیپاد باشد. در عوض، این شرکت با تفکیک آلبوم به تک آهنگ‌هایی که به صورت جداگانه با بخشی از کل آلبوم فروخته می‌شوند، مفهوم سنتی آلبوم موسیقی را دگرگون کرد.
همین روند با نرم افزار نیز انجام شد. بسیاری از عملکردهای رایج رایانهای را می‌توان در دستگاه‌های تلفن همراه اپل با استفاده از اپلیکیشن‌هایی که انحصاراً در اپ استور قرار دارند انجام داد.
می‌توان گفت که شرکت اپل به عنوان پیشگام در بسیاری از بازارها، استادیوم را ساخته و قوانین بازی را تعیین کرده است. وقتی هزینه خرید کتاب، فیلم، برنامه یا موسیقی را از طریق دستگاه اپل پرداخت می‌کنید، اپل کمیسیونی دریافت می‌کند. مطمئناً این تجارت به اندازه فروش آیفون یا آی پد که ارزش افزوده بسیار سخاوتمندانه‌تری دارد درآمد کسب نمی‌کند. اما از سوی دیگر این محتوایی است که شما از طریق اپل خریداری می‌کنید و باعث می‌شود بسیاری از افراد با قدیمی شدن دستگاه‌های خود، وادار به خرید دوباره اپل شوند. بنابراین قسمت محتوای اکوسیستم در کوتاه مدت و بلند مدت برای اپل بازدهی دارد. هنگامی که به دلیل طراحی یا سادگی به اپل مهاجرت کردید، این ادغام با محتوا است که شما را در آنجا نگه می‌دارد.
فناوری ؛ اپل، آمازون، فیس بوک و گوگل با اتهام قدرت «مضر» مواجه هستند
دوران پس از جابز
استیو جابز در سال ۲۰۱۱ بر اثر سرطان لوزالمعده درگذشت. استیو جابز که به عنوان مدیرعامل مشغول به کار بود اندکی قبل از مرگ، مسئولیت شرکت را به تیم کوک Tim Cook سپرد. دوران پس از جابز در اپل با اقدامات اکثراً موفقیت آمیزی همراه بوده است. شرکت اپل همچنان از نظر سهم بازار و قیمت سهام به عنوان یک شرکت غالب فناوری محسوب می‌شود.
برخی از تحلیلگران احساس می‌كنند كه بدون جابز به عنوان نیروی خلاق، اپل بیش از آنكه تحول آفرین باشد، مشغول تکرار فناوری‌های خود است. بزرگترین رونمایی پس از جابز، اپل واچ بوده است. این شرکت همچنین دستگاه‌های اپل تی وی Apple TV را ایجاد کرده و سرویس پخش ویدئویی درخواستی اپل تی وی پلاس را راه اندازی کرده تا با اپل تی وی کار کند.
در غیاب محصول جدید و پیشگام، اپل به شدت به چرخه تولید آیفون متکی است تا موفقیت مالی خود را تقویت کند. منتقدان می‌گویند که بدون استیو جابز، شرکت اپل در سال‌های اخیر قدرت ابتکاری خود را از دست داده و سوار بر برند تجاری خود است تا فروش را پیش ببرد.
این شرکت هنوز هم برخی از بهترین محصولات را با یکپارچه‌ترین اکوسیستم موجود تولید می‌کند. با این حال، فاصله بین اپل و رقبایی مانند سامسونگ و گوگل دیگر مانند گذشته واضح نیست. در واقع، شرکت‌هایی مانند سامسونگ آماده بودند تا در زمینه نوآوری محصولات در برخی حوزه‌ها پیشگام شوند.
اپل در دهه ۲۰
ارزش بازار اپل در سال ۲۰۲۰ به بالاترین حد خود رسید، زیرا این شرکت به موفقیت‌های بزرگی دست یافته و اهداف جدیدی را برای آینده تعیین کرده است. درآمد این شرکت از فناوری پوشیدنی، مانند ساعت اپل، رکوردهای جدیدی را به ثبت رسانده است. درآمد شرکت اپل از خدمات نیز در طی شیوع ویروس کرونا به بالاترین میزان رسیده، زیرا محبوبیت گزینه‌های پرداخت بدون تماس مانند اپل پی Apple Pay بیشتر شده است.
شرکت اپل همچنین از دو تغییر عمده در مک در سال ۲۰۲۰ خبر داد. اپل در حال انتقال مک از پردازنده‌های اینتل Intel به تراشه‌های طراحی شده توسط خود است. پردازنده‌های جدید اپل مبتنی بر پردازنده‌هایی هستند که در گوشی‌های آیفون و آیپد استفاده می‌شوند و مصرف انرژی بهینه‌تری دارند. تراشه‌های جدید این پتانسیل را دارند که به لپ تاپ‌های اپل عمر باتری بیشتر و قدرت پردازش بیشتری نسبت به رایانه‌های شخصی بدهند.
در گام دوم، اپل در حال تغییر سیستم عامل مک یا مک او اس macOS است به طوری که توسعه دهندگان می‌توانند برنامه‌های آی او اس iOS و آیپد او اس iPadOS را بدون تغییر در مک اجرا کنند. این امر باعث افزایش چشمگیر تعداد اپ‌های موجود در مک و رقابت بیشتر آن با رایانه‌های شخصی می‌شود.
جمع بندی
احتمال نسبتاً زیادی وجود دارد که شما این مطلب را روی دستگاه اپل یا دستگاهی نزدیک به آن بخوانید. شاید در حالی که به آیپاد تاچ iPod touch گوش می‌دهید و گهگاه به صفحه جدیدترین اپل واچ خود نگاه می‌کنید تا از اعلان‌های آیفون خود آگاه شوید، این کار را با مک بوک ار MacBook Air انجام می‌دهید. دلیل این موضوع و همچنین دلیل موفقیت اپل این است که دستگاه‌های آن زیبا به نظر می‌رسند و استفاده از آنها لذت بخش است. به همین دلیل این شرکت از چنین برند قدرتمندی برخوردار است و ارزش بالایی در بازار سهام دارد.
بازاریابی، رسانه‌ها و طرفداران هیجان زده به این موضوع دامن می‌زنند اما با این حال، این کیفیت محصولات است که موفقیت اپل را تضمین کرده است. اکوسیستم اپل یا آی اکوسیستم iEcosystem باقی ماندن در اپل را آسان‌تر از آزمایش محصولات جدید ساخته و شما کمپانی‌ای با آنچه وارن بافت آن را «خندق اقتصادی» نامیده است دارید. تعجب آور نیست که بافت مبلغ زیادی روی اپل سرمایه گذاری کرده است.
• استیو جابز Steve Jobs و استیو وزنیاک Steve Wozniak در سال ۱۹۷۷ شرکت اپل را تاسیس کردند و ابتدا اپل ۱ و سپس اپل ۲ را معرفی نمودند.
• اپل در سال ۱۹۸۰ سهامی عام شد، اما بعد از مدتی جابز آنجا را ترک کرد و چند سال بعد فاتحانه به آن بازگشت.
• موفقیت اپل در یک چشم انداز استراتژیک نهفته است که فراتر از تولید کامپیوتر بوده و شامل دستگاه‌های تلفن همراه و ابزارهای پوشیدنی است.
• عملکرد و طراحی، عوامل اصلی موفقیت برند اپل و تداوم آن هستند.
