در این مقاله در مورد کامودیتی و راهنمای اسرار معاملات آنها صحبت می‌کنیم.
محصولاتی که از زمین بدست آمده و به عنوان مواد اولیه برای سایر فعالیت‌های تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرند «کامودیتی» خوانده می‌شوند.
کامودیتی چیست؟
کامودیتیها طبقه‌ای از دارایی درست مثل سهام و اوراق بهادار هستند. با این حال آنها از این نظر متفاوت هستند که محصولاتی بر آمده از درون زمین محسوب می‌شوند. عمده کامودیتیها شامل پنبه، روغن، گاز، ذرت، گندم، پرتقال، طلا و اورانیوم است. در اصل اینها مواد اولیه مورد نیاز شرکت‌های بزرگ تولیدی برای تداوم فعالیت خود هستند.
اعتقاد بر این است که کامودیتیها تا زمانی که در گرید مشابهی باشند قابل جایگزینی هستند. به عنوان مثال شرکتی که شکلات تولید می‌کند می‌تواند کاکائو تولید شده در غنا یا کامرون را خریداری کند و همان کیفیت شکلات قبلی را تولید کند.
انواع کامودیتیها
۱- کشاورزی
کامودیتی‌های کشاورزی از قبیل قهوه، ذرت، منابع غذایی دام و انسان، قند، سویا، نان، کیک و کلوچه و گندم است که از مهم‌ترین محصولات غذایی در جهان محسوب می‌شوند.
۲- انرژی
کامودیتی‌های بخش انرژی شامل نفت خام مورد استفاده در فعالیت‌های حمل و نقل و تولید پلاستیک، گاز طبیعی مورد استفاده برای تولید برق و بنزین که سوخت کامیون‌ها و اتومبیل‌ها است می‌شوند.
۳- فلزات
فلزات شامل طلا است که در ساخت جواهرات مورد استفاده قرار می‌گیرد، همچنین نقره که برای ساخت جواهرات و بسیاری از مصارف صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و مس که پرکاربردترین ماده اولیه تولید کابل برق است.
محصولات متمایز
کامودیتیها و کامودیتی‌های متمایز، هر دو در بازار کامودیتیها مورد معامله قرار می‌گیرند اما همانطور که در ادامه مورد بحث قرار می‌گیرد این دو گروه از چند جنبه با یکدیگر متفاوت هستند.
کامودیتیها قابل جایگزینی بوده و بدون در نظر گرفتن منبع تولید، مشابه هم هستند. این بدان معنی است که نفت خام از یک تولید کننده مشابه نفت خام تولید کننده دیگر است. کامودیتیها را می‌توان بدون اینکه روی کیفیت کالا تأثیر بگذارد با هم ترکیب کرد.
از طرف دیگر محصولات متمایز محصولات منحصر به فرد یا کامودیتی‌هایی هستند که مانند نسخه مشابه خود نیستند. به عنوان مثال بنزین معمولی در تمام کمپانی‌های نفتی به روشی مشابه قیمت گذاری می‌شود. با این حال اگر یک کمپانی بنزین با اکتان بالا تولید کند محصولی بهتر از آنچه رقبا می‌فروشند تولید کرده است.
راهنمای اسرار معاملات کامودیتیها
معامله گران موفق اسرار تجارت کامودیتیها را می‌دانند و بین داد و ستد در انواع مختلف بازارهای مالی تمایز قائل می‌شوند. معاملات کامودیتیها با معاملات سهام متفاوت است. این یک بازی متفاوت اما ارزشمند برای سرمایه گذاران است. هر ابزار سرمایه گذاری از نظر چگونگی خلق سود تجارتی منحصر بفرد محسوب می‌شود.
مزایای داد و ستد کامودیتیها
برخلاف تجارت سهام یا سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک یا ETFا، معاملات کامودیتیها دارای ویژگی ضریب اهرمی یا لورج است. در معاملات آتی کامودیتی معمولاً معامله‌گر باید ۱۰٪ از ارزش کل قرارداد را هزینه کند. این ویژگی به شما این امکان را می‌دهد تا با سرمایه خود درصد سود بالاتری کسب کنید. به عنوان مثال شما می‌توانید یک قرارداد آتی شاخص S&P ۵۰۰ را با سپرده گذاری ۲۰،۰۰۰ دلار خریداری کنید در حالی‌که برای خرید هر یک از سهام واقعی موجود در این شاخص چند صد هزار دلار نیاز است. افزایش ۲۰ درصدی این شاخص سود بیش از ۱۰۰٪ از خرید قرارداد معاملات آتی را به شما باز می‌گرداند. این مبلغ تقریباً معادل سود خرید تمام سهام موجود در این شاخص است اما این مهم با یک سرمایه گذاری بسیار کمتر برای شما حاصل شده است.
معاملات آتی کامودیتی کمیسیون و هزینه‌های معاملاتی کمتری در بر دارد اگرچه در حال حاضر با وجود تخفیفات کارگزاری‌های این مسئله به اندازه ۲۰ سال پیش معضل بزرگی محسوب نمی‌شود.
معاملات کامودیتی از مزیت نقد شوندگی بیشتر در مقایسه با سرمایه گذاری روی املاک و مستغلات برخوردار است زیرا هرگونه پولی که در موقعیت‌های بازار خود در اختیار دارید به راحتی و در هر زمان در دسترس شما است.
در واقع یکی از مزایای اصلی (مزیت مضاعف) تجارت کامودیتیها این است که تنوع را در حین سادگی ارائه می‌کنند. قراردادهای معاملاتی آتی نظیر قراردادهای آتی محصولات کشاورزی، انرژی، فلزات گرانبها، ارز و شاخص‌های سهام برای سرمایه گذاری در این بازار وجود دارد که تقریباً همۀ بخش‌های اقتصاد را تحت پوشش قرار می‌دهد. با این حال برخلاف بورس سهام که در آن هزاران سهم در صنایع مختلف وجود دارد در معاملات آتی کامودیتی دایره انتخاب محدودتر است. به عنوان مثال اگر قیمت پنبه افزایش یابد، می‌توانید با سرمایه گذاری در قراردادهای آتی پنبه، کسب سود کنید. در حالی که اگر شما معامله گر سهام باشید صدها شرکت وجود دارد که قیمت آنها ممکن است تحت تأثیر قیمت پنبه باشد، اما قیمت این سهام این شرکت‌ها تحت تأثیر سایر عوامل موثر در بازار نیز خواهد بود. شما ممکن است در نهایت سهام یک شرکت را خریداری کنید و با وجود افزایش سود شرکت از قیمت پنبه در نهایت قیمت سهام بدلیل سایر عوامل تأثیر گذار کاهش یابد.
سرانجام در تجارت کامودیتیها، سود بردن از فروش تعهدی به همان اندازه خرید آسان است. در این بازار محدودیت فروش تعهدی همانند بازارهای بورس وجود ندارد. داشتن پتانسیل کسب سود از کاهش قیمت به همان راحتی افزایش قیمت، یک مزیت عمده برای سرمایه گذاران است.
بازار خود را پیدا کنید
در ادامه به یکی از اسرار معاملاتی کمتر شناخته شده کامودیتی‌های می‌پردازیم: معامله گران موفق کامودیتی تقریباً همیشه در یک بازار خاص مانند پنبه، یا یک بخش کوچک از بازار، مانند فلزات گرانبها یا معاملات آتی دانه‌های روغنی تخصص دارند.
هنوز هیچ کس دلیل کاملاً رضایت بخشی برای این واقعیت ارائه نکرده است اما این امر اثبات شده که تنها تعداد معدودی از معامله گران قادر به تجارت متناسب در انواع بازارهای کامودیتی هستند. در دهه ۱۹۸۰ یک معامله گر نسبتاً مشهور وجود داشت که سابقه تجارت تقریبا بی عیب و نقصی در بازار پنبه داشت. او سال به سال اوج و فرودهای بازار را بگونه‌ای که انگار به آینده سفر کرده پیش بینی می‌کرد.
با این حال وی یک ایراد بزرگ داشت زیرا به تجارت نقره نیز علاقمند بود. متأسفانه او در معاملات نقره به اندازه‌ای که در تجارت پنبه با مهارت بالا عمل می‌کرد موفق نبود. ضعف او از این واقعیت سرچشمه می‌گرفت که به طور معمول در بازار پنبه یک معامله‌گر طولانی مدت بود اما در معاملات نقره به داد و ستد روزانه علاقه داشت اتفاقی که باعث از دست دادن پول در هر روز معاملاتی هفته می‌شد.
در یک سال او بیش از یک میلیون دلار در معاملات آتی پنبه سود برد اما در پایان آن سال ضرر خالص معاملاتی به ثبت رساند. در واقع معاملات افتضاح نقره سود کلان او از تجارت پنبه را از بین برد.
خوشبختانه این داستان پایان خوشی دارد. پس از دو یا سه سال ضرر در بازار نقره، او سرانجام این واقعیت را پذیرفت که نمی‌تواند در بازار نقره موفق باشد لذا در اقدامی بسیار عاقلانه این تجارت را متوقف کرد. وی طی چند سال آینده به جمع آوری ثروت از طریق داد و ستد پنبه ادامه داد و سرانجام با اعلامیه مختصری مبنی بر اینکه «من به اندازه کافی پول در آورده و به اندازه کافی لذت برده‌ام» خود را از دنیای معامله گری بازنشسته کرد.
بنابراین بایستی بازار خود را پیدا کنید. انجام این کار ممکن است مدتی طول بکشد و زیان‌هایی به همراه داشته باشد اما در واقع تعیین این امر که در کدام بازار مزیت دارید و در کدام یک مشکل دارید در یک بازه زمانی معقول، دشوار به نظر نمی‌رسد. یک بررسی ساده از معاملات، مثلاً در یک دوره شش ماهه بایستی به شما نشان دهد که در چه بازارهایی مداوماً خوب عمل کرده و در کدام بازارها موفق نبوده‌اید. همچنین در هنگام معامله، احتمالاً در بازارهایی که از اعتماد به نفس بالاتری برخوردار هستید احساس بهتری خواهید داشت. به غریزه خود در این زمینه اعتماد کنید. اگر معاملات آتی نفت با سودآوری برای شما همراه است فقط کافی است که این قاعده را رعایت کرده و سعی نکنید با ورود به بازارهای دیگری که بوضوح برای‌تان دشوار است زندگی خود را پیچیده کنید. چرا دنیای معامله گری خود را از آنچه هست سخت‌تر کنید؟
بازیگران بزرگ مانند بانک‌ها این حقیقت بنیادین را در مورد معاملات به خوبی فرا گرفته‌اند. در میزهای معامله‌گری یک بانک به ندرت شخصی را پیدا می‌کنید که برای داد و ستد در دو بازار طلا و سویا معین شده باشد. توافق مشترک این است که تجارت کامودیتیها بسیار تخصصی است و معمولاً یک معامله‌گر یا یک تیم معاملاتی به هر بخش از بازارهای آتی، مانند معاملات آتی انرژی یا معاملات آتی فلزات گرانبها اختصاص داده می‌شود.
قیمت‌ها تمایل به حرکت در روند دارند
مقدار عرضه و تقاضا برای مواد اولیه اساسی معمولاً کمتر از آنچه در مورد سهام رخ می‌دهد در معرض نوسانات مداوم است. مطمئناً روزهای معاملاتی بسیار بی ثباتی هم وجود دارد، مانند مواردی که در پایان روند گاوی یا خرسی اتفاق می‌افتد یا به دنبال گزارش غیر منتظره خوب یا بد یک محصول دیده می‌شود. اما به طور کلی مدت زمانی که تقاضای زیاد یا عرضه کم بازار را کنترل می‌کند کوتاه است.
برای تأیید این موضوع می‌توان به معاملات سال‌های اخیر نفت خام نگاه کرد. پس از تجربه بازار چند ساله گاوی که قیمت نفت را بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه افزایش داد از سال ۲۰۱۴ به بعد، قیمت نفت وارد یک روند نزولی پایدار شده و قیمت آن به زیر ۴۰ دلار در هر بشکه کاهش یافته است.
اتفاقی مشابه در یک بازار گاوی طولانی مدت رخ داد که منجر به افزایش قیمت غلات در دهه اول این قرن و به دنبال آن کاهش کلی قیمت‌ها شد که از سال ۲۰۰۹ شروع شده و همچنان ادامه دارد. در حالی که گاهی اوقات حرکات شدید و نوسانی در قیمت کامودیتیها رخ می‌دهد اما کامودیتیها معمولاً روند صعودی و نزولی پایداری را تجربه می‌کنند روندی که معمولاً چندین سال به طول می‌انجامد. بنابراین یکی از رازهای تجارت کامودیتی همان جمله قدیمی معامله گری است که می‌گوید: «روند دوست شماست».
بنابراین استراتژی‌های معاملات پیروی از روند به ویژه که در بازه‌های زمانی طولانی‌تر مانند نمودارهای روزانه، هفتگی یا ماهانه اعمال می‌شوند در دنیای معاملات کامودیتی به خوبی عمل می‌کنند. برای نشان دادن اهمیت همراه شدن با روند، تحلیلگران تکنیکال معتقدند که معامله گر بایستی یک استراتژی معاملاتی بسیار ساده را تدوین کرده و سپس با اصلاح آن در روند بلند مدت مطابق با نمودار روزانه، آن را مرتبا باز تنظیم کند. مثالی برای این استراتژی به شرح زیر است: روی قله جدید قیمتی ۱۰ روزه خرید کرده و در سمت مقابل روی کف جدید قیمتی ۱۰ روزه اقدام به فروش کنید. ساده‌تر از این نمی‌شود.
هنگامی‌که این استراتژی مطابق با روند کلی نمودار روزانه تنظیم شود نتایج بطور چشمگیری بهتر می‌شود. تعدیلی که می‌توان در این روش صورت داد گرفتن سیگنال‌های معاملاتی تنها در جهت روند کلی بلند مدت (نمودارهای هفتگی و ماهانه) است. به عبارت دیگر در یک روند بلند مدت صعودی اگر نمودار روزانه روند كاهشی نشان دهد تنها بایستی نظاره گر بازار بود و موقعیت‌های فروش ناشی از کف قیمتی ۱۰ روزه را نادیده گرفت. برعکس در یک بازار خرسی، تنها بایستی سیگنال‌های فروشی که با دیدن کف قیمتی ۱۰ روزه جدید تولید می‌شود را در نظر گرفت و سیگنال‌های خرید را نادیده گرفت.
یک دلیل خوب برای استفاده از استراتژی طولانی مدت مبتنی بر روند در کامودیتیها وجود دارد. در حالی که کامودیتیها تمایل دارند روندهای طولانی مدتی از خود نشان دهند اما در معاملات روزانه معمولاً اوضاع برعکس بوده و قیمت‌ها بیش از حد بی‌ثبات هستند. معاملات آتی کامودیتیها در تایم فریم روزانه به دلیل ضریب اهرمی که باعث می‌شود نوسانات ناچیز قیمت منجر به سود یا زیان بالقوه شود در واقع فرصت‌های چشمگیری برای سودآوری معامله گران ایجاد می‌کند. با این حال این روش بسیار خطرناک است و هر معامله‌گر کامودیتی که مدتی در این بازی بوده می‌تواند روزهایی را برای شما تعریف کند که قیمت یک کامودیتی معین از محدوده سقف و کف تعیین شده توسط کارگزاری فراتر رفته و سپس مسیر عکس را در پیش گرفته است، گاهی اوقات این نوسان در یک بازه زمانی سه یا چهار ساعته رخ می‌دهد. شانس اینکه بتوانید با موفقیت در مسیر قیمت حرکت کنید معمولاً بسیار اندک و نزدیک به صفر است.
از طبیعت بازار استفاده کنید
یکی دیگر از رازهای تجارت کامودیتی، توجه به عاملی است که بر خلاف سایر ابزارهای سرمایه گذاری مختص بازار کامودیتی بوده و در واقع تمایل قیمت‌ها به حرکت فصلی خوانده می‌شود. تقریباً همۀ بازارهای بزرگ کامودیتی تمایل دارند از الگوهای فصلی معین قیمتی پیروی کنند. یک مثال ساده تأثیر گرما بر قیمت آتی نفت و گاز طبیعی است. هر دو این کامودیتیها بدلیل رشد تقاضا در ماه‌های زمستان با افزایش قیمت و در تابستان بدلیل کاهش تقاضا با افت قیمت مواجه می‌شوند.
مطمئناً ممکن است شرایط اقتصادی خاصی وجود داشته باشد که هر از گاهی این الگوی کلی را مختل سازد اما در هر دوره ۱۰ ساله می‌توان انتظار داشت که چنین روندهای قیمتی فصلی حداقل هفت یا هشت بار رخ دهند.
الگوهای فصلی خاصی وجود دارد که معامله گران می‌توانند در تجارت کامودیتیها از آنها استفاده کنند. سال‌ها پیش معامله گر معروف آتی، جیک برنشتاین Jake Bernstein، کتابی را درمورد روندهای فصلی ارائه کرد که شامل جزئیات ده‌ها الگوی فصلی بود که در طول سال در بازارهای مختلف کامودیتی مشاهده می‌شود، همچنین این کتاب سابقه تاریخی اینکه در چه درصدی از زمان این الگوهای فصلی در بازارهای مختلف صادق بوده‌اند را هم تحت پوشش قرار داده است. اخیراً نرم افزار تجارت فصلی که اساساً چنین داده‌هایی را در خود جای داده است ساخته شده و در دسترس معامله گران قرار گرفته است.
معامله بر اساس الگوهای فصلی یک روش تضمینی موفقیت نیست زیرا در دنیای معامله گری تضمین وجود ندارد، اما این الگو قطعاً مزیتی اضافی به معامله گران عرضه می‌کند. الگوهای فصلی می‌توانند به عنوان شاخص‌های تأیید کننده یک روند یا به عنوان اندیکاتوری احتیاطی مورد استفاده قرار گیرند که می‌تواند یک معامله گر را نسبت به تغییر روند هوشیار سازد.
اگر هیچ فایده‌ای هم نداشته باشد حداقل می‌توان گفت که آگاهی مناسب از تمایلات فصلی در بازارهای کامودیتی می‌تواند به شما کمک کند تا از ضررهای عظیم احتمالی جلوگیری کنید. به عنوان مثال تنها یک معامله‌گر نترس ممکن است در فصل زمستان یک موقعیت فروش در معاملات آتی آب پرتقال را حفظ کند زیرا تنها یک شب سرما می‌تواند قیمت‌های آتی آب پرتقال را به طور ناگهانی افزایش دهد. اقدام ایمن‌تر این است که یک موقعیت خرید کوچک روی آب پرتقال را باز کرد تا در صورتی که سرمای ناگهانی پیش بیاید بتوان از افزایش چشمگیر قیمت‌ها سود خوبی بدست آورد. اما حتی اگر هوا نامساعد نشود هم احتمالاً ضرر فاجعه باری رخ نخواهد داد.
نتیجه گیری
کسب اطلاعات در مورد اسرار معاملات کامودیتی به سرمایه گذاران مزیت‌های قابل توجهی از قبیل مقادیر بالای ضریبی اهرم و فرصت سوار شدن بر روندهای طولانی مدت صعودی یا نزولی را می‌دهد. با این حال معاملات کامودیتی شباهتی به یک سازمان خیریه ندارد که به هر فردی چمدان‌های پر از پول تحویل دهد. همانند هر زمینه سرمایه گذاری دیگر، تبدیل شدن به یک معامله‌گر بسیار ماهر و موفق کامودیتی نیاز به نظم و ممارست بسیار دارد. یکی از چالش‌های مهم نحوه استفاده از اهرم‌های پیشنهادی بدون قرار دادن خود در معرض ریسک‌های بیش از حد و زیان‌های بالقوه فاجعه‌بار است.
اگر با احتیاط مناسب وارد دنیای معامله‌گری کامودیتی شوید متوجه می‌شوید که موفقیت در این عرصه امکان پذیر و کاملاً متفاوت از بازار سهام، فارکس یا سایر سرمایه گذاری‌های مشابه است. پس دلیلی ندارد که نتوانید از معاملات بسیار سودآور کامودیتی که با استفاده از حداقل مقدار سرمایه به دست می‌آید استفاده نکنید. اسرار معاملاتی ذکر شده در این مطلب را به خاطر بسپارید. شاید شما در آینده شخصاً تعدادی اسرار معاملاتی جدید را یاد بگیرید.
