اقتصاد دیجیتال به یک اقتصاد مبتنی بر تکنولوژی‌های محاسبات دیجیتال اشاره دارد. همچنین این مفهوم به عنوان انجام دادن فعالیت‌های اقتصادی از طریق بازارهایی مبتنی بر اینترنت و شبکه گسترده جهانی در نظر گرفته شده است.
به این فکر کنید که قصد سفر دارید و پیش از همه چیز روز و تاریخ سفر به همراه جزئیات سفر و هواپیما را مشخص کرده اید. روز سفر از طریق یک اپلیکیشن نزدیکترین سرویس تاکسی آنلاین به فرودگاه را دریافت کرده و در فرودگاه بدون نیاز به مراجعه به کانتر پرواز صرفا چمدان خود را به کانتر دیجیتال موجود تحویل داده و با اسکن کردن پاسپورت و کارت پرواز خود به قسمت بازرسی بدنی که استثناً هنوز توسط آدمها انجام می‌شود مراجعه می‌کنید. پرواز خوبی داشته باشید! این بخشی از یک فیلم تخیلی نیست بلکه همه و همه همین الان در واقعیت وجود دارند و هر روز توسط هزاران نفر استفاده می‌شوند. شاید پرده دیگر همین نمایش این باشد که مسافر این پرواز جراح متخصصی باشد که از طریق یک ربات صنعتی که هزاران کیلومتر آن طرفتر در اطاق عمل به صورت آنلاین گوش به فرمان دکتر است، در طول پرواز یک عمل جراحی را به انجام برساند.
در سایه فناوری‌های رشد یافته و شکلگرفته‌ای مانندMobile computing, IoT, Big data, Cloud computing, collaboration video, که با اضافه شدن امکاناتی مانند پرینترهای سه بعدی که از کشکک زانو تا قطعات حساس موتور جت را پوشش می‌دهند، سنسورهای فوق حساسی که هر روز ارزانتر از دیروز به بازار عرضه شده و در همه محصولات قابل عرضه هستند، ارزانتر و همه گیر شدن رباتهای صنعتی، بیوتکنولوژی و انرژی خورشیدی به عنوان دستاوردهای اخیر بشر، دنیا را از حالت سنتی به قرن Internet of everything وارد کرده‌اند. در این دنیا مردم، داده‌ها، اشیا، فرآِیندها که به صورت Real Time با هم متصل شده‌اند در تعامل دائمی با هم و خلق فرصتهای جدید خواهند بود. مطابق برآورد شرکت CISCO چهارده هزار میلیارد دلار ارزش فرصتهایی است که در اثر تحول دیجیتال در 5 سال آینده در دنیا ایجاد خواهد شد. شرکتهای پیشرو در اقتصاد دیجیتال امروز آنهایی هستند که با ارائه یک پلتفرم دیجیتال که امکان تعامل آنلاین تعداد زیادی تولید کننده یا ارائه دهنده خدمات را با تعداد زیادی از مشتریان و مصرف کننده‌ها به ساده‌ترین شکل ممکن فراهم می‌کنند و از محل ارزش افزوده ایجاد شده و تسهیل ارتباط بین خریدار و فروشنده به کسب درآمد می‌پردازند. در این میان، این شرکتها با به خدمت گرفتن مفاهیم و ابزارهای داده کاوی و BIG DATA به کشف سلایق و ترجیحات دو طرف پرداخته و عملا می‌توانند با پیش‌بینی دقیق روندها نبض هر بازاری را در اختیار داشته و هر چه بیشتر محصولات و خدمات اختصاصی را برای مشتریان طراحی و بازاریابی کنند.
به عنوان مثال، AIRBNB با ارائه پلتفرم ساده و قابل درک خود امکان تعامل بین افرادی که به دنبال محل اقامت در شهرهای مختلف جهان هستند را با افرادی که مایل به اجاره دادن خانه‌های خالی خود هستند فراهم کرده و عملا بدون مالکیت حتی یک ملک در سراسر دنیا تبدیل به بزرگترین ارائه دهنده خدمات اسکان مسافرین شده است. شرکت UBER که بدون در مالکیت داشتن حتی یک تاکسی به بزرگترین شرکت تاکسیرانی جهان تبدیل شده و اکنون با امضای قراردادی به ارزش ده میلیارد دلار با مرسدس برای خریدن صد هزار بنز کلاس S بدون راننده در فکر حذف راننده از چرخه کسب درآمدی خود است.
اپل به عنوان پیشروترین شرکت در تحول دیجتال که بر صدر جدول ارزشمندترین شرکتهای جهان تکیه زده است، درسی بزرگ برای همه شرکتهای عصر دیجیتال دارد. این شرکت (با فرض اینکه از نقطه خلق آیفون داستان را بررسی کنیم) سازنده گوشی هوشمند انقلابی بود که بر مبنای اکوسیستم بسته اپل طراحی و تولیده شده بود و نیازمند این بود که اپلیکیشنهایی مناسبی را برای کاربران طراحی کند که آنها را هر چه وابسته تر به گوشیهای خود کند. اما آیا اپل خود به تنهایی قادر به تشخیص نیاز کاربران و پاسخگویی به آن بود؟ کاری که اپل کرد در واقع این بود که با ساختن یک مدل تجاری درخشان، بر مبنای یک پلتفرم دیجیتال هزاران نفر در سراسر دنیا با ریسک و هزینه خود تبدیل به اپلیکیشن نویسهای مفت و مجانی اپل شدند که در صورت شکستشان هیچ صدمه‌ای به اپل نمیرسید اما در صورت موفقیت قبل از خود آنها این اپل بود که سود مالی و غیر مالی خود را برداشت کرده بود. در واقع با موفقیت هر اپلیکیشن، گذشته از سود مستقیم مالی که نصیب اپل می‌شود، عملا تقاضا برای محصول اصلی که همان آیفونهای معروف باشند هم بیش از پیش تثبیت می‌شود.
در مثالی دیگر از اپل، این شرکت عملا آرشیو موسیقی همه ما را برای همیشه بی ارزش کرده است. امروز با پرداخت ماهانه 5 دلار، شما تقریبا به هر موسیقی که در هر جای دنیا تولید شده باشد دسترسی دارید و اپل آنچنان جستجو و یافتن موسیقیهای مورد نظر را برای شما ساده کرده است که کسی از روزهای جمع آوری نوار کاست و سی دی و یا حتی هاردهای اکسترنال یاد نمی‌کند. موتورهای هوش تجاری پیشرفته اپل نیز با بررسی سلیقه ما عملا هر روز به ما نزدیکتر و نزدیکتر می‌شوند.
نگاهی گذرا به لیست سی شرکت ارزشمند جهان نشان می‌دهد که حدودا نیمی از این شرکتها از جنس Platform business هستند. شرکتهایی هم که مانند مانند مرسدس و بی‌ام‌دبلیو محصولات فیزیکی تولید می‌کنند عملا با معرفی نسل اتوموبیلهای متصل Connected cars عملا پا در همین راه گذاشته‌اند. مدیر عامل جنرال الکتریک هم که شرکتش به عنوان یکی از 5 برند برتر جهان مطرح است اخیرا گفته است: در دنیای امروز اگر شب را به عنوان یک شرکت صنعتی سر کرده باشید فردا صبح حتما به عنوان یک شرکت نرم‌افزاری از خواب بیدار خواهید شد.
