بانک‌های مرکزی بیش از ۱۰ سال است که مشغول خرید طلا هستند اما چرا این کار را انجام می‌دهند؟
بازار طلا
• براساس داده‌های شورای جهانی طلا، تعدادی از بانک‌های مرکزی در سال گذشته ذخایر طلای خود را افزایش داده‌اند.
• بانک‌های مرکزی طلا را به عنوان بخشی از پرتفوی خود که شامل ذخایر ارزی است نگهداری می‌کنند.
• قیمت طلا در ماه جاری به بالاتر از ۲۰۰۰ دلار افزایش یافت اما در ابتدای هفته شاهد بزرگترین نزول روزانه در ۷ سال اخیر بوده است.
• مکس کاستللی Max Castelly از کمپانی مدیریت دارایی UBS انتظار دارد که بانک‌های مرکزی با توجه به افق سرمایه گذاری بلند مدت خود، خرید و فروش طلا را حتی پس از پایان همه گیری کووید ۱۹ هم ادامه دهند.
• وی گفت: «ما انتظار داریم این روند ادامه یابد به ویژه اگر قیمت طلا پس از پایان بحران فعلی هم بالا باقی بماند».
طلا یکی از بهترین دارایی از لحاظ عملکردی در سال ۲۰۲۰ بوده است. جایگاه طلا به عنوان یک دارایی امن در هنگامه بحران‌های اقتصادی و همراه با تمایل به دلار ضعیف‌تر در ایالات متحده، سرمایه گذاران را به سمت این بازار برده است.
در حقیقت سرمایه گذاران از طریق صندوق‌های مبادله‌ای اکنون بیش از بانک‌های مرکزی صاحب طلا هستند. اما این فقط صندوق‌های پوشش ریسک (هج فاند) نیستند که طلای زیادی خریداری کرده‌اند. خود بانک‌های مرکزی هم بی اعتنا به قیمت طلا اقدام به خریداری طلا از طریق هولدینگ‌های خود نموده‌اند.
رایان جانوتو Ryan Gianotto، مدیر تحقیقات صندوق قابل معامله (ETF) گرانیت شر Granite Share که در بازار طلا فعالیت می‌کند معتقد است که در حال حاضر، بانک‌های مرکزی ۲ تریلیون دلار طلا (معادل ۳۵۰۰۰ تن) در اختیار دارند.
بیزینس اینسایدر با تعدادی از کارشناسان صحبت کرد تا دریابد که چرا محتاط‌ترین بخش جامعه سرمایه گذاری یعنی بانک‌های مرکزی تا این حد اقدام به خرید طلا کرده‌اند.
چرا بانک‌های مرکزی به طلا اهمیت می‌دهند
مکس کاستللی می‌گوید: «تصمیم بانک‌های مرکزی برای خرید و نگهداری طلای بیشتر، یک روند طولانی مدت است که از چند سال پیش آغاز شده است. شاخص‌های متعددی از این روند پشتیبانی می‌کنند و مطمئناً یکی از آنها قیمت است».
جانوتو از گرانیت شر گفت: «اغلب اوقات، بانک‌های مرکزی اوراق قرضه دولتی یا ارزهای خارجی را برای ترازنامه خود خریداری می‌کنند اما طلا صرفاً یک دارایی جایگزین برای تحقق این هدف است که ارزهای خود را از منظر بازارهای جهانی معتبر سازند».
نه تنها طلا بخشی از ذخایر ارزی اکثر بانک‌های مرکزی را تشکیل می‌دهد بلکه به همان اندازه دلار، یورو یا ین، نیز جزو ذخایر بانک‌های مرکزی محسوب می‌شوند.
لی گوئرینگ، مدیر یک شرکت سرمایه گذاری در منابع طبیعی گفت: «بزرگترین خریدار رسمی طلا در چند سال گذشته روسیه و چین بوده‌اند. از سال ۲۰۰۸، شاهد افزایش عظیمی در خرید طلای بانک‌های مرکزی بودیم. در واقع از سال ۲۰۰۹ به دلیل وقوع بحران مالی، بانک‌های مرکزی به خریداران خالص طلا تبدیل شده و باقی مانده‌اند».
تنش‌های تجاری، مسائل ژئوپلیتیکی و تهدید به تحریم‌ها باعث شده است تا بانک‌های مرکزی نسبت به نگه داشتن بخش عظیمی از ذخایر خود به دلار آمریکا احتیاط بیشتری به خرج دهند. گوئرینگ اضافه کرد: «آنها ابراز تمایل زیادی برای متنوع سازی پورتفوی خود داشته‌اند و خرید طلا در همین راستا ارزیابی می‌شود».
خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی (۲۰۱۷-۲۰۱۹)
بانک‌های مرکزی کشورهای روسیه، ترکیه، قزاقستان، لهستان، چین، هندوستان، مجارستان و ازبکستان که عمدتاً از اقتصادهای نوظهور هستند بزرگترین خریداران طلا در بازیه زمانی ذکر شده بوده‌اند.
هجوم ترکیه به طلا
ترکیه بزرگترین خریدار طلا در سال گذشته بوده است و تقریباً در ۱۲ ماه منتهی به ماه ژوئن با خرید ۵۸۳ تن در مقایسه با ۲۶۹ تن سال قبل، سهم خود را در خرید این فلز ارزشمند دو برابر نموده است.
برای داشتن چشم اندازی بهتر به این موضوع بایستی بدانید که ترکیه در بازه زمانی ذکر شده بیش از هر بانک مرکزی دیگری طلا خریداری کرده است، حتی روسیه که بزرگترین خریدار بعدی فهرست است تنها ۹۳ تن طلا خریداری نموده است.
برخی از کارشناسان معتقدند که ولخرجی ترکیه تا حدودی نتیجه دو سال بحران اقتصادی است.
جانوتو اظهار داشت: «ترکیه در میانه یک بحران ارزی تمام عیار به شدت سعی در دفاع از ارزش پول ملی خود دارد. این کشور در تلاش برای حفظ قدرت لیر، میزان ذخایر ارزی خود را بطرز خطرناکی کاهش داده است».
لیر ترکیه از ابتدای سال تاکنون حدود یک چهارم ارزش خود را در برابر دلار از دست داده است. در حال حاضر یک دلار تقریبا ۷.۳ لیر ترکیه ارزش دارد. در حالیکه دو سال پیش هر دلار حدود ۵.۴ لیر بود.
اما گوئرینگ معتقد است که خرید طلا چندان ارتباطی به حمایت از لیر ندارد بلکه بیشتر اقدامی محافظتی در برابر هرگونه منع دسترسی به دلار آمریکا است.
وی گفت: «اگر روابط بین ترکیه و ایالات متحده تیره‌تر شود احتمال بیشتری برای وضع تحریم‌ها از سوی ایالات متحده و در نتیجه عدم امکان تأمین دلار آمریکا وجود خواهد داشت».
روابط بین ترکیه و ناتو در سال‌های اخیر با تلاطماتی مواجه شده زیرا اعضای ناتو نسبت به خرید پدافند هوایی روسی اس ۴۰۰ از سوی ترکیه و همچنین حضور آن کشور در لیبی نگرانی‌هایی دارند.
گوئرینگ می‌افزاید: «آمریكا از این استراتژی در مواجهه با سایر كشورها از جمله چین و روسیه استفاده كرده است. در این بین طلا یك دارایی امن است كه تصور می‌شود فراتر از دسترسی دولت آمریكا باشد».
بانک‌های مرکزی با وجود نوسانات اخیر طلای خود را حفظ می‌کنند
هفته گذشته طلا برای اولین بار مقاومت روانی ۲۰۰۰ دلاری را شکست. از ماه جولای تنش‌های تجاری بین ایالات متحده و چین رو به افزایش است و سرمایه گذاران در این موقعیت سراغ دارایی‌های امن می‌روند.
اما درست در حالتی که رشد قیمت طلا غیرقابل توقف به نظر می‌رسید قیمت روز سه شنبه به طور ناگهانی به زیر ۲۰۰۰ دلار سقوط کرد که بیشترین افت قیمت روزانه در هفت سال گذشته بوده است.
اما قیمت از آن زمان تا حدودی بهبود یافته است و كارشناسان معتقدند كه بانك‌هاي مركزي ديد بلند مدت‌تري نسبت به منابع ذخيره خود دارند و بعيد است كه براساس نوسانات كوتاه مدت طلا، عادات خريد خود را به طور قابل توجهي تغيير دهند.
کاستللی می‌گوید: «اگرچه ما انتظار داریم این روند ادامه یابد، به ویژه اگر قیمت طلا پس از پایان بحران فعلی همچنان بالا بماند، اما من انتظار ندارم که بانک‌های مرکزی به معامله گران فعال طلا تبدیل شوند».
