تاثیر اقتصادی میزبانی المپیک کمتر از آن چیزی است که پیش بینی میشود. از آنجا که بیشتر شهرها پس از میزبانی بازیها به طرز گستردهای بدهکار شدهاند، متخصصین توصیه میکنند که شهرهای فاقد زیرساختهای لازم بهتر است اساساً پیشنهاد میزبانی را به کمیته بین المللی المپیک ارائه نکند.
تاثیر اقتصادی میزبانی المپیک
هزینههای انجام شده برای اخذ میزبانی المپیک
ارسال پیشنهاد به کمیته بین المللی المپیک (IOC) برای اخذ میزبانی المپیک میلیونها دلار هزینه در پی دارد. شهرها معمولاً ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون دلار هزینه برای مشاوران، برگزارکنندگان رویداد و سفرهای مربوط به وظایف میزبانی هزینه میکنند. به عنوان مثال، توکیو تقریباً ۱۵۰ میلیون دلار بابت پیشنهاد خود برای میزبانی بازیهای المپیک ۲۰۱۶ از دست داد و تقریباً ۷۵ میلیون دلار برای تلاش موفقیت آمیز خود در سال ۲۰۲۰ هزینه کرد.
میزبانی از بازیها حتی هزینه بیشتری نسبت به روند پیشنهاد میزبانی دارد. به عنوان مثال، لندن ۱۴.۶ میلیارد دلار برای میزبانی المپیک و پارالمپیک در سال ۲۰۱۲ خرج کرده است. از این میزان، ۴.۴ میلیارد دلار از طریق مودیان مالیاتی پرداخت شده است. پکن ۴۲ میلیارد دلار برای میزبانی در سال ۲۰۰۸ و آتن ۱۵ میلیارد دلار برای میزبانی المپیک ۲۰۰۴ هزینه کردند. هزینه المپیک برای مودیان مالیاتی در آتن، سالانه ۵۶،۶۳۵ دلار ارزیابی میشود. سیدنی ۴.۶ میلیارد دلار برای برگزاری بازیهای المپیک در سال ۲۰۰۰ پرداخت کرد. از این مبلغ، مالیات دهندگان ۱۱.۴ میلیون دلار را پوشش دادند. انتظار میرود ریو دو ژانیرو تا پایان المپیک ۲۰۱۶ بیش از ۲۰ میلیارد دلار هزینه کرده باشد.
هنگامی که یک شهر برنده میزبانی المپیک میشود، دولتها معمولاً خیابانهای جدید احداث میکنند، فرودگاه میسازند یا فرودگاه فعلی را تقویت میکنند و همچنین خطوط ریلی برای جابجایی خیل تماشاگران احداث میکنند. مسکن برای ورزشکاران در دهکده المپیک و همچنین حداقل ۴۰،۰۰۰ اتاق در هتلها مورد نیاز است. ضمن اینکه امکانات ویژه برای برگزاری مسابقات نیز باید ایجاد یا به روز شود. به طور کلی، هزینههای زیرساختی ممکن است ۵ تا ۵۰ میلیارد دلار باشد.
15 تصویر که سبک زندگی بیلیونری مایکل جردن را تعریف می کند
مزایای میزبانی المپیک
به دلیل بهبود زیرساختها در شهرهای میزبان المپیک که در آینده نیز به نفع شهرهای برگزار کننده خواهد بود شغلهای جدید ایجاد میشود. به عنوان مثال، ریو ۱۵۰۰۰ اتاق هتل جدید برای اسکان گردشگران ساخت. سوچی تقریباً ۴۲.۵ میلیارد دلار در ایجاد زیرساختهای غیرورزشی برای المپیک ۲۰۱۴ سرمایه گذاری کرد.
پکن بیش از ۲۲.۵ میلیارد دلار صرف ساخت جادهها، فرودگاهها، مترو و خطوط ریلی و تقریباً ۱۱.۲۵ میلیارد دلار برای پاکسازی محیط زیست هزینه کرد. علاوه بر این، هزاران حامی مالی، رسانهها، ورزشکاران و تماشاگران به طور معمول به مدت شش ماه قبل و شش ماه پس از المپیک از شهر میزبان دیدن میکنند که خود درآمد اضافهای به همراه دارد.
معایب میزبانی المپیک
افزایش ایجاد اشتغال برای شهرهای میزبان المپیک همیشه به اندازه آنچه در ابتدا تصور میشود مفید نیست. به عنوان مثال، میزبانی سالت لیک سیتی از بازیهای المپیک ۲۰۰۲، فقط ۷۰۰۰ شغل (حدود ۱۰%) به شاغلین اضافه کرد. همچنین بیشتر مشاغل به کارگرانی تعلق گرفت که قبلاً شاغل بودند، لذا این روش به تعداد کارگران بیکار کمکی نمیکند. علاوه بر این، بسیاری از سودهای شرکتهای ساختمانی، هتلها و رستورانها به جای اقتصاد شهر میزبان به شرکتهای بین المللی تعلق میگیرد.
همچنین، درآمد حاصل از بازیها اغلب فقط بخشی از هزینهها را پوشش میدهد. به عنوان مثال، لندن ۵.۲ میلیارد دلار درآمد و ۱۸ میلیارد دلار برای بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۱۲ هزینه کرد. ونکوور پس از صرف ۷.۶ میلیارد دلار در بازیهای زمستانی در سال ۲۰۱۰، تنها ۲.۸ میلیارد دلار درآمد داشت. پکن ۳.۶ میلیارد دلار درآمد داشت و بیش از ۴۰ میلیارد دلار برای بازیهای المپیک تابستانی در سال ۲۰۰۸ هزینه کرد. لس آنجلس تنها شهر میزبانی است که از برگزاری بازیها سود کسب کرده زیرا بیشتر زیرساختهای مورد نیاز از قبل وجود داشته است.
علاوه بر این، تعیین دقیق اینکه چه مزایایی از میزبانی المپیک به دست میآید، دشوار است. به عنوان مثال، ونکوور قبل از برنده شدن در پیشنهاد میزبانی بازیهای ۲۰۱۰، بسیاری از پروژههای زیربنایی را برنامه ریزی کرده بود.
بدهی حاصل از ساخت ورزشگاههای المپیک
بسیاری از ورزشگاههای ساخته شده برای بازیهای المپیک به دلیل اندازه یا خواص خود گران هستند. به عنوان مثال، هزینه نگهداری ورزشگاه سیدنی سالانه ۳۰ میلیون دلار است. به طور مشابه، ورزشگاه لانه پرنده پکن ۱۰ میلیون دلار هزینه نگهداری دارد.
سال ۲۰۰۶ زمان اتمام بازپرداخت بدهی مونترال از بازیهای ۱۹۷۶ بود و مالیات دهندگان روسی تقریباً سالانه ۱ میلیارد دلار برای پرداخت بدهی بازیهای زمستانی ۲۰۱۴ در سوچی پرداخت خواهند کرد. علاوه بر این، توجه داشته باشید که امکانات ایجاد شده برای بازیهای المپیک آتن در سال ۲۰۰۴ به بحران بدهی یونان دامن زد و اکثراً غیر قابل استفاده باقی ماندند.
نمونههایی از هزینه المپیک
المپیک ۱۹۷۶ مونترال
در زمان وقوع این رویداد، مونترال از نظر شخصیت جهانی خود جهش چشمگیری کرد. همزمان با نمایشگاه جهانی اکسپو ۶۷، که به مناسبت صد سالگی این کشور برگزار میشد، بازیها به تبدیل شهر به یک مکان مشهور در جهان کمک کردند. اما دولت به زودی با مشکلات بودجهای روبرو شد، زیرا هزینههای پیش بینی شده ۳۶۰ میلیون دلاری به شدت کمتر از هزینه نهایی ۱.۶ میلیارد دلاری بودند.
بازیهای مونترال در نهایت ۳۰ سال بدهی و فاجعه مالی برای شهر برجای گذاشتند، برای دهها سال اماکن ساخته شده جهت المپیک بدون استفاده بودند.
المپیک ۲۰۰۴ آتن
برخی از اقتصاددانان آغاز مشکلات اقتصادی یونان را از بازیهای المپیک آتن در سال ۲۰۰۴ میدانند. این رویداد تجسم هزینههای بیش از حد و غیرمسئولانه است. برای شروع، هزینه کل حدود ۱۵ میلیارد دلاری بسیار بیشتر از مقدار بودجه اولیه بود، اما اگر بخواهیم منصف باشیم، این تجاوز از تخمین اولیه تا حدی ناشی از هزینههای امنیتی اضافی پس از ۱۱ سپتامبر بود (که هنگام پیشنهاد المپیک پیش بینی نشده بود).
گرچه این یک هزینه قابل درک است، اما درک ساخت مکانهای ورزشی دائمی غیرضروری، بسیار دشوار است. تعدادی از این مکانها تا به امروز بدون استفاده باقی ماندهاند. این عدم آینده نگری و برنامه ریزی، کشور را با کمبود ۵۰،۰۰۰ یورو به ازای هر خانوار یونانی مواجه کرد که از آن زمان تا کنون بین مودیان مالیاتی به اشتراک گذاشته شده است.
المپیک ۲۰۱۶ ریودوژانیرو
نگرانیهای بهداشتی در مورد ویروس زیکا که در برزیل در حال شیوع بود باعث شد بسیاری از ورزشکاران از بازیهای سال ۲۰۱۶ کناره بگیرند و بسیاری از تماشاگران به این کشور وارد نشوند. اگرچه دولت برزیل ۲۰۰۰ متخصص مراقبتهای بهداشتی را برای کمک به المپیک اضافه کرد اما بحران بدهی این کشور فشار بیشتری بر سیستم مراقبتهای بهداشتی وارد کرد. علاوه بر این، دانشمندان تشخیص دادند که آب مورد استفاده برای قایقرانی و شنا آلوده به فاضلاب خام و «ابرباکتریا» است که نگرانیهای بهداشتی را افزایش میدهد. برزیل پیش از این که المپیک مورد توجه قرار گیرد، حدود ۷ میلیارد دلار به دلیل ویروس زیکا و کاهش گردشگر از دست داده بود.
هزینه بازیهای المپیک ۲۰۱۶ برای دولت برزیل حدود ۱۳.۱ میلیارد دلار (۳.۵ میلیارد دلار بیش از بودجه پیش بینی شده) بود، به علاوه ۸.۲ میلیارد دلار اضافی که مخلوطی از پول دولتی و خصوصی بود برای زیرساختها و بازسازیهای ضروری پرداخت شد. بنابراین امید به سود اقتصادی میزبانی بازیها در ریو رخ نداد. به گزارش AP، ایالت ریودوژانیرو در پرداخت حقوق معلمان، کارگران بیمارستان و حقوق بازنشستگی با تاخیر مواجه شد و میزان جرم و جنایت در این شهر رکورد شکنی کرد.
المپیک ۲۰۲۰ (۲۰۲۱) توکیو
ژاپن در بازیهای ۲۰۲۰ با پیشنهاد ۱۲ میلیارد دلاری برنده شد و رقیب اصلی خود، ایتالیا را کنار زد. اما پس از شیوع بیماری همه گیر کووید ۱۹ در بهار سال ۲۰۲۰، بازیهای المپیک به تابستان سال ۲۰۲۱ منتقل شدند. این تعویق زمان برگزاری بازیها باعث افزوده شدن هزینه ۲.۸ میلیارد دلاری و رسیدن کل مبلغ هزینه به ۲۶ میلیارد دلار شد.
با افزایش شدت گیری ویروس کرونا در بسیاری از نقاط جهان، از جمله در ژاپن، تصمیم به ممنوعیت حضور تماشاگران گرفته شد. بدون حضور تماشاگران، گردشگری بین المللی درآمد مورد نیاز برای جبران هزینههای انجام شده توسط دولت ژاپن را تأمین نخواهد کرد. در حالی که هزینه اقتصادی بازیها قابل توجه خواهد بود، اما هزینه سلامتی میتواند حتی بیشتر هم باشد. تا ۲۰ ژوئیه ۲۰۲۱، چند روز قبل از مراسم افتتاحیه، جواب آزمایش ۷۱ ورزشکار مثبت اعلام شد. در همان هفته، ژاپن گزارش داد که موارد ابتلا بیش از ۱۷۰۰ مورد افزایش یافته که ۲۶% نسبت به هفته قبل بیشتر بوده است.
جمع بندی
میزبانی بازیهای المپیک منجر به مشکلات شدید اقتصادی در شهرهای برگزار کننده میشود. در صورتی که شهری از قبل زیرساختهای موجود برای حمایت از جمعیت اضافی را نداشته باشد، میزبانی نکردن از بازیهای المپیک ممکن است بهترین گزینه باشد.
• بسیاری از کشورها و شهرها دهها میلیون دلار برای میزبانی بازیهای المپیک هزینه میکنند.
• بسیاری بر این باورند که سطح گردشگری و سرمایه گذاری خارجی که از میزبانی بازیها حاصل میشود میتواند یک مزیت اقتصادی باشد.
• برخی دیگر این بازیها را بیش از حد گران میدانند، هزینه المپیک شهرها و ملتها را با بدهیهای گسترده و مشکلات اقتصادی مواجه میکند.