همه ما داستان میلیونرهای بیت کوین را شنیدهایم و ایلان ماسک Elon Musk جدیدترین مورد است.
شرکت خودروی الکتریکی تسلا متعلق به ماسک پس از خرید ۱.۵ میلیارد دلار رمز ارز در اوایل فوریه، سود کاغذی بیش از ۹۰۰ میلیون دلاری کسب کرد.
پشتیبانی ماسک از این رمز ارز کمک کرد تا قیمت هر بیت کوین به بیش از ۵۸۰۰۰ دلار برسد. اما فقط قیمت دارایی دیجیتال نیست که به بالاترین حد خود رسیده است. ردپای انرژی نیز در این داستان دیده میشود. تأثیرات زیست محیطی رمز ارزها باعث واکنشی منفی نسبت به بیتکوین شده است.
این امر همچنین باعث شد تا تعدادی از منتقدان مشهور این ارز دیجیتال از جمله وزیر خزانه داری آمریکا، جانت یلن Janet Yellen، آن را به باد انتقاد بگیرند. مشاور عالی اقتصادی بایدن، بیت کوین را «راهی بسیار ناکارآمد برای انجام معاملات» توصیف کرد و گفت: «مقدار انرژی مصرف شده در پردازش تراکنشها سرسام آور است».
اینکه بیت کوین دقیقاً چه میزان انرژی مصرف میکند مشخص نیست. رمز ارزها بگونهای طراحی شدهاند که پایش آنها دشوار است. اما اتفاق نظر این است که استخراج بیت کوین یک کار بسیار پر مصرف است.
ترکیدن حباب بیت کوین بعلت مصرف گسترده انرژی؟
بیت کوین در حد کشور هلند انرژی مصرف میکند
مرکز مالی جایگزین دانشگاه کمبریج (CCAF) تجارت در حال رشد رمز ارزها را مورد مطالعه قرار داده است.
محاسبات این مرکز نشان میدهد که کل مصرف انرژی بیت کوین سالانه رقمی در حدود ۴۰ تا ۴۴۵ تراوات ساعت (TWh) است و برآورد میانگین در حدود ۱۳۰ تراوات ساعت است. مصرف برق انگلیس کمیبیش از ۳۰۰ تراوات ساعت در سال است، در حالی که آرژانتین تقریباً همان مقدار انرژی را مصرف میکند که پیش بینی CCAF برای بیت کوین است.
همچنین الکتریسیتهای که ماینرهای بیت کوین از آن استفاده میکنند به طور عمده از منابع آلاینده تامین میشود. تیم CCAF افرادی که شبکه بیت کوین را در سراسر جهان مدیریت میکنند، بررسی کرده و دریافت که حدود دو سوم انرژی مورد نیاز از طریق سوختهای فسیلی تأمین میشود.
قدرت محاسباتی عظیم و در نتیجه مصرف انرژی در نحوه طراحی فناوری بلاکچینی که زیربنای رمز ارزهاست به کار گرفته شده است. فناوری بلاکچین متکی به شبکه گسترده و غیرمتمرکزی از رایانهها است.
این به اصطلاح «استخراج کنندگان یا ماینرهای» بیت کوین هستند که امکان ایجاد بیت کوین جدید را فراهم میکنند، اما همچنین هر معامله انجام شده در این رمز ارز را به طور مستقل بررسی و ضبط میکنند. در واقع، بیت کوین پاداشی است که ماینرها برای نگهداری دقیق این سوابق دریافت میکنند.
جینا پیترز Gina Pieters، استاد اقتصاد دانشگاه شیکاگو و محقق تیم تحقیقاتی CCAF توضیح میدهد که این کار مانند یک لاتاری است که هر ۱۰ دقیقه برگزار میشود.
مراکز پردازش داده در سراسر جهان برای جمع آوری و ارسال سابقه تراکنشها به روشی که مورد قبول سیستم باشد با هم مسابقه میدهند. آنها همچنین بایستی یک عدد تصادفی را حدس بزنند. اولین کسی که سوابق و شماره صحیح را ارائه میکند، جایزه را میبرد که به بلوک بعدی بلاکچین تبدیل میشود.
برآورد مصرف برق بیت کوین
در حال حاضر به ماینرها شش و یک چهارم بیت کوین پاداش داده میشود که ارزش هر کدام حدود ۵۰ هزار دلار است. به محض تمام شدن لاتاری، یک شماره جدید تولید میشود و کل مراحل دوباره آغاز میشود.
پروفسور پیترز میگوید هرچه قیمت بالاتر باشد، ماینرهای بیشتری به ماجرا علاقمند میشوند. او میافزاید: «ماینرها میخواهند این درآمد را بدست آورند و این همان چیزی است كه آنها را ترغیب میكند ماشینهای قدرتمندتر و بیشتری را برای حدس زدن این عدد تصادفی معرفی كنند، بنابراین افزایش بیشتر مصرف انرژی را خواهید دید».
عامل دیگری نیز باعث افزایش مصرف انرژی بیت کوین میشود. نرم افزار بایستی مطمئن میشود که حل معما همیشه ۱۰ دقیقه طول میکشد، بنابراین اگر تعداد ماینرها در حال افزایش باشد، پازل سختتر میشود و بایستی قدرت محاسبات بیشتری استفاده شود.
بنابراین بیت کوین در واقع برای تشویق تلاش بیشتر طراحی شده است. ایده این است که هرچه رایانههای بیشتری برای حفظ بلاکچین رقابت کنند، سیستم از امنیت بیشتری برخوردار میشود، زیرا هر کسی که بخواهد ارز را تحت الشعاع قرار دهد باید حداقل قدرت محاسبه بقیه ماینرها را کنترل کند.
این یعنی هرچه بیت کوین ارزش بیشتری کسب میکند، تلاش محاسباتی که برای خلق و نگهداری آن صرف میشود و در نتیجه انرژی مصرفی به طور حتم افزایش مییابد.
میتوانیم میزان انرژی مصرفی ماینرها برای خلق کوین را رصد کنیم.
در حال حاضر ماینرها هر ثانیه ۱۶۰ کوئینتیلیون محاسبه انجام میدهند که به این شکل ۱۶۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ است. الکس دو وریس Alex de Vries، بنیانگذار وب سایت دیجیکانومیست Digiconomist و متخصص بیت کوین میگوید این تلاش گسترده محاسباتی پاشنه آشیل رمز ارزها است.
تمام میلیونها تریلیون محاسباتی که برای ادامه کار سیستم لازم است، واقعاً کار مفیدی انجام نمیدهند.
دو وریس میگوید: «آنها محاسباتی هستند که هیچ هدف دیگری ندارند و بلافاصله دور ریخته میشوند. در حال حاضر ما برای تولید این محاسبات از انرژی زیادی استفاده میکنیم، اما اکثر آن از انرژی فسیلی تأمین میشود.»
وی استدلال میکند که چنین تلاش گستردهای، مقیاس گذاری بیت کوین را نیز ذاتاً دشوار میکند. او حدس میزند: «اگر قرار باشد بیت کوین به عنوان ارز ذخیره جهانی تصویب شود، قیمت آن احتمالاً میلیونها دلار خواهد بود و ماینرها پول بیشتری از کل بودجه فدرال [ایالات متحده] برای خرید برق نیاز دارند.» او با خنده میافزاید: «ما باید تولید جهانی انرژی را برای بیت کوین دو برابر کنیم.»
وی میگوید که این امر همچنین تعداد تراکنشهایی را که سیستم میتواند پردازش کند در حدود ۵ در ثانیه محدود میکند.
ترکیدن حباب
بسیاری از چهرههای برجسته در امور مالی و اقتصادی این دیدگاه را میپسندند. کن روگوف Ken Rogoff، استاد اقتصاد دانشگاه هاروارد و اقتصاددان ارشد پیشین در صندوق بین المللی پول میگوید دو ویژگی اساسی یک ارز موفق این است که فرمی از تبادل موثر و ذخیره ارزش باشد. اما بیتکوین هیچکدام نیست.
«واقعیت این است که در حال حاضر در اقتصاد قانونی از بیتکوین خیلی استفاده نمیشود. بله، یک فرد ثروتمند آن را به دیگری میفروشد، اما این کاربرد نهایی نیست و بدون آن خصایص ذکر شده، بیتکوین واقعاً آینده بلند مدتی ندارد.»
آنچه او میگوید این است که بیت کوین منحصراً به عنوان ابزاری برای سفته بازی در دسترس خواهد بود.
سوال مشخص این است که آیا حباب بیتکوین در حال ترکیدن است؟
پروفسور روگوف میگوید: «حدس من چنین است، اما واقعاً نمیتوانم به شما بگویم چه زمانی.»