تعریف کمپانی چند ملیتی

یک کمپانی چند ملیتی (MNC) شرکتی است که در کشور خود و همچنین سایر کشورهای جهان فعالیت می‌کند. دفتر مرکزی این کمپانی در یک کشور مستقر است و مدیریت کلیه دفاتر دیگر آن مانند شعب اداری یا کارخانه‌ها را هماهنگ می‌کند.
شرکتی که محصولات خود را به بیش از یک کشور صادر می‌کند یک کمپانی چند ملیتی محسوب نمی‌شود. سرمایه گذاری مستقیم خارجی و عملیات تجاری واقعی در سایر کشورها از شرایط تبدیل شدن به یک کمپانی چند ملیتی است.

تعریف کمپانی چند ملیتی

مشخصات یک شرکت چند ملیتی

موارد زیر را می‌توان ویژگی‌های مشترک شرکت‌های چند ملیتی نامید:

۱- دارایی و گردش مالی بسیار بالا

برای تبدیل شدن به یک شرکت چند ملیتی، تجارت آن کمپانی باید گسترده بوده و دارایی‌های فیزیکی و نقدی زیادی داشته باشد. اهداف تجاری چنین شرکت‌هایی معمولاً وسیع بوده و اغلب می‌توانند سود قابل توجهی کسب کنند.

۲- شبکه شعب

شرکت‌های چند ملیتی عملیات تولید و بازاریابی را در کشورهای مختلف انجام می‌دهند. در هر کشور دفتر مرکزی ممکن است بر دفاتر متعددی نظارت داشته باشد که آنها خود از طریق چندین شعبه و شرکت تابعه فعالیت می‌کنند.

۳- کنترل

در رابطه با نکته قبلی، مدیریت دفاتر مستقر در سایر کشورها توسط یک دفتر مرکزی واقع در کشور مبدأ کنترل می‌شود. بنابراین منبع دستورات در کشور اصلی یافت می‌شود.

بیشتر بخوانید: ۱۳ مدیر کسب و کار که جهان را به بهترین شکل تغییر دادند

۴- رشد مداوم

شرکت‌های چند ملیتی همواره به رشد خود ادامه می‌دهند. حتی هنگامی که در سایر کشورها فعالیت می‌کنند می‌کوشند با ارتقای مداوم و ادغام و خرید شرکت‌های مشابه، اندازه اقتصادی خود را رشد دهند.

۵- فناوری پیشرفته

وقتی یک شرکت جهانی می‌شود باید اطمینان حاصل کند که سرمایه گذاری‌های صورت گرفته به طور قابل توجهی رشد خواهند کرد. شرکت‌های چند ملیتی برای دستیابی به رشد چشمگیر بایستی از فنآوری پر هزینه به ویژه در فعالیت‌های تولید و بازاریابی خود استفاده کنند.

۶- مهارت‌های صحیح

هدف شرکت‌های چندملیتی این است که بهترین مدیران را به کار گیرند، افرادی که توانایی اداره منابع مالی عظیم، استفاده از فناوری پیشرفته، مدیریت کارگران و اداره یک نهاد تجاری عظیم را دارند.

۷- بازاریابی و تبلیغات اجباری

یکی از موثرترین استراتژی‌های بقاء در شرکت‌های چند ملیتی، صرف هزینه‌های هنگفتی برای بازاریابی و تبلیغات است. بدین گونه است که آنها قادر به فروش هر محصول یا برندی هستند که ساخته‌اند.

۸- محصولات با کیفیت خوب

از آنجا که این قبیل کمپانی‌ها از فناوری‌های پیشرفته و سرمایه بر استفاده می‌کنند لذا قادر به تولید محصولات برتر هستند.

دلایل تمایل شرکت‌ها به چند ملیتی شدن

دلایل مختلفی وجود دارد که شرکت‌ها تمایل دارند به شرکت‌های چند ملیتی تبدیل شوند. در اینجا برخی از رایج‌ترین انگیزه‌ها ذکر شده است:

۱- دسترسی به هزینه‌های تولید کمتر

راه اندازی تولید در سایر کشورها به ویژه در اقتصادهای در حال توسعه معمولاً به معنای صرف هزینه‌های تولید بسیار کمتر است. اگرچه برون سپاری راهی برای دستیابی به این هدف است اما راه اندازی کارخانه‌های تولیدی در سایر کشورها می‌تواند مقرون به صرفه‌تر باشد.
به دلیل بزرگی، شرکت‌های چند ملیتی می‌توانند از مزایای تولید در مقیاس اقتصادی استفاده کرده و برند جهانی خود را توسعه دهند. این رشد از طریق تولید استراتژیک و ارائه خدمات انجام می‌شود که به شرکت امکان می‌دهد از خدمات ارزان قیمت، زنجیره‌های تأمین کارآمد و ارزان و ظرفیت پیشرفته فناوری یا تحقیق و توسعه در سراسر جهان استفاده کند.

۲- نزدیکی به بازارهای هدف بین المللی

راه اندازی کسب و کار در کشورهایی که بازار مصرف هدف یک شرکت در آن واقع شده مفید است. انجام این کار به کاهش هزینه‌های حمل و نقل کمک می‌کند و به شرکت‌های چند ملیتی دسترسی راحت‌تری به دریافت بازخورد و اطلاعات مصرف کننده و همچنین رفتار شناسی مشتری می‌بخشد.
شناخت بین المللی برند جابجایی بین کشورهای مختلف و بازارهای مربوطه را آسان‌تر کرده و هزینه‌های بازاریابی سرانه را کاهش می‌دهد زیرا بینش تجاری یکسانی در سراسر جهان قابل اعمال است.

بیشتر بدانید: برنده‌ها و بازنده‌های بحران‌های اقتصاد جهان

۳- دسترسی به یک منبع استعدادی بزرگتر

معروف است که شرکت‌های چند ملیتی تنها بهترین استعدادها را از سراسر جهان استخدام می‌کنند، راهبردی که به مدیریت امکان می‌دهد بهترین دانش فنی و تفکر نوآورانه را به محصول یا خدمات خود اختصاص دهد.

۴- دور زدن تعرفه‌ها

وقتی شرکتی محصولات خود را در کشوری دیگر که بازار هدفش محسوب می‌شود تولید می‌کند از محدودیت‌ها و تعرفه‌های واردات معاف می‌شود.

انواع شرکت‌های چند ملیتی

در زیر مدل‌های مختلف شرکت‌های چند ملیتی آمده است:

۱- متمرکز

در مدل متمرکز، شرکت‌ها ستادی اجرایی را در کشور خود مستقر می‌کنند و سپس کارخانه‌ها و تأسیسات تولیدی را به کشورهای دیگر منتقل می‌کنند. مزیت مهم چنین روشی دور زدن تعرفه‌های گمرکی و پایین آوردن هزینه‌های تولید است.

۲- منطقه‌ای

به این حالت که یک شرکت دفتر مرکزی خود را در یک کشور مستقر می‌کند تا بر مجموعه دفاتر مستقر در کشورهای دیگر نظارت کند مدل منطقه‌ای می‌گویند. برخلاف مدل متمرکز، مدل منطقه‌ای شامل شرکت‌های فرعی و شرکت‌های وابسته‌ای است که همگی به ستاد گزارش می‌دهند.

۳- چند ملیتی

در مدل چند ملیتی، یک شرکت مادر در کشور خود فعالیت می‌کند و شرکت‌های تابعه را در کشورهای مختلف تأسیس می‌کند. تفاوت در این است که شرکت‌های تابعه و شرکت‌های وابسته در فعالیت‌های خود استقلال بیشتری دارند.

مزایای شرکت چند ملیتی

شرکت چند ملیتی بودن مزایای بسیاری دارد از جمله:

۱- کارایی

از منظر کارایی، شرکت‌های چند ملیتی می‌توانند به راحتی به بازارهای هدف خود دست یابند زیرا در کشورهایی که بازارهای هدف هستند تولید می‌کنند. همچنین آنها می‌توانند به راحتی به مواد اولیه و کارگر ارزان دسترسی پیدا کنند.

۲- توسعه

از منظر توسعه، شرکت‌های چند ملیتی نسبت به شرکت‌های محلی پرداخت بالاتری دارند و این امر باعث جذابیت بیشتر آنها برای نیروی کار محلی می‌شود. شرکت‌های چند ملیتی معمولاً به دلیل مالیات قابل توجهی که پرداخت می‌کنند مورد علاقه دولت محلی قرار دارند زیرا پرداخت مالیات به تقویت اقتصاد کشور کمک می‌کند.

۳- اشتغال

از منظر اشتغال، شرکت‌های چند ملیتی کارگرانی را استخدام می‌کنند که فرهنگ محل زندگی خود را می‌دانند لذا می‌توانند نظرات مشتریان محلی را بدون واسطه درک کنند.

۴- نوآوری

از آنجا که شرکت‌های چند ملیتی هم از افراد محلی و هم از کارگران خارجی استفاده می‌کنند قادر به ارائه محصولاتی خلاقانه و با ابتکار بیشتر هستند.

سرمایه گذاری مستقیم خارجی

سرمایه گذاری‌های مستقیم خارجی در شرکت‌های چند ملیتی رایج است. این قبیل سرمایه گذاری‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که یک سرمایه گذار یا شرکت از یک کشور ثالث اقدام به سرمایه گذاری در خارج از کشور خود کند.

سرمایه گذاری‌های خارجی معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که یک کسب و کار خارجی به طور کامل تأسیس یا خریداری شود. این روش را باید از ساخت یک پورتفوی بین المللی که فقط شامل سهام شرکت است و کنترل مدیریتی در پی ندارد متمایز دانست.