کلی مایلز (Kelly Mills) در طول پاندمی درون خانه و بدون هرگونه فعالیتی گیر افتاده بود. او ابتدا برای فرار از بیکاری به بازیهای ویدیویی روی آورد. سپس تصمیم گرفت شانس خود را در یک بازی در دنیای واقعی امتحان کند: بازار سهام.
او میگوید: «من تصور میکردم اگر تلاش زیادی را که صرف بازیهای ویدیویی میکنم در تجارت انجام دهم، مطمئناً میتوانم بفهمم که بازار سهام واقعی چگونه کار میکند».
این خانم ۳۴ ساله اهل لوئیزیانا که در صنعت فیلم سازی کار میکند، شایعات و اخبار مربوط به شرکتها را در ردیت دنبال کرده و قیمت سهام را با وسواسی همانند پستهای اینستاگرام پیگیری میکرد.
او میگوید: «من بیکار بودم و حوصلهام سر رفته بود، بنابراین هیچ کاری بهتر از این سراغ نداشتم. من در تلاش برای کسب درآمد نبودم بلکه فقط سعی میکردم زمان را بگذارنم».
همانند خانم میلز، میلیونها سرمایه گذار جدید در ایالات متحده و سایر کشورها در ماههای اخیر وارد تجارت سهام شدهاند اتفاقی که با کاهش چشمگیر قیمت سهام در ماه مارس باعث شد کارگزاریهای آنلاین امکان معامله با کارمزد اندک و حتی بدون کارمزد را برای مشتریان خود فراهم کنند در مقابل دولتها هم با پرداخت کمک هزینه دوران همه گیری ویروس کرونا، سرمایه لازم را برای ورود افراد به بورس فراهم کردند.
کارگزاریهای چارلز شواب (Charles Schwab)، تی دی آمری ترید (TD Ameritrade) و رابین هود (Robinhood) در سه ماهه اول سال مجموعاً بیش از ۴.۵ میلیون حساب کاربری جدید ثبت کردهاند که تعداد بسیاری از آنها در اوج ترس بازار در ماه مارس باز شدهاند.
اریک ساترلند (Eric Sutherland)، که در زمینه فروش فعال بوده و در کلرادو زندگی میکند، پس از آشنایی با اپلیکیشن رابین هود توسط یک از دوستانش، اقدام به باز کردن حساب کاربری نمود. وی از ماه مارس حدود ۱۳۰۰ دلار سهام خریداری کرده است.
او میگوید: «شما سقوط بازار را میبینید و وحشت میکنید. اما این طور نیست که سهام سقوط کرده در یک مقطع بازنگردند، پس چرا نباید از چنین فرصتی استفاده کرد».
وال استریت نگران است
با وجود هشدارهای اقتصاددانان مبنی بر اینکه روند بهبود احتمالاً کند و نابرابر خواهد بود اما تقاضا از جانب سرمایه گذاران تازه وارد یکی از عواملی است که موجب رشد سریع بازار شده است.
در ایالات متحده، شاخص نزدک در ماه ژوئن قلههای جدید را فتح کرده و صعود خود را ادامه داده است. شاخص اس اند پی ۵۰۰ تنها ۵٪ با رکورد قبل از پاندمی فاصله دارد در حالی که داو جونز ۱۰٪ افت داشته است.
نیک کولاس (Nick Colas)، بنیانگذار شرکت دیتا ترک (Data Trek) میگوید در حالی که برخی از سرمایه گذاران سراغ سهام پنی رفتهاند اما بسیاری از آنها روی نامهای شناخته شده برای مصرف کننده مانند آمازون و خطوط هوایی سرمایه گذاری کردهاند، صنایعی که احتمالاً با بهبود روند اقتصادی رشد میکنند. (نظیر همین اتفاق را میتوان در بازار سهام ایران هم مشاهده کرد که شرکتهایی شناخته شده در اذهان عمومی رشد افسار گسیختهای داشتهاند بگونهای که ارزش بازار ایران خودرو به حدود ۱۰ میلیارد دلار رسیده است).
او میگوید: «زمان بندی آنها بخاطر شانس یا مهارت، بی عیب و نقص بود. آنها در کف مطلق خریدند، وقتی همه چیز خیلی بد به نظر میرسید و حال سوار بر موج صعودی شدهاند».
اما این بازگشت سریع که فراتر از انتظارات رکودی ناشی از بحران مالی بوده نگرانیهایی را در مورد ریسکهای افراد آماتور ایجاد کرده است.
در رسانههای مالی، این حضور را با اواخر دهه ۱۹۹۰ مقایسه میکنند اتفاقی که اکنون به عنوان علامت هشدار بحران معروف داتکام تفسیر میشود.
لئون کوپرمن (Leon Cooperman)، سرمایه گذار میلیاردر در ماه ژوئن به گزارشگر CNBC گفت: «آنها فقط کارهای احمقانه انجام میدهند و به نظر من این تجارت برای آنها با اشک تمام میشود».
این نگرانی برای افرادی مانند خانم میلز که به دنبال سرگرمی در دوران پاندمی هستند، زیاد نیست بلکه برای افرادی که ممکن است بقدری سرمایه گذاری کنند که در نهایت همه چیز را از دست بدهند خطرناک است.
ماه گذشته یکی از معامله گران ۲۰ ساله رابین هود به دلیل شدن ناراحتی حاصل از ضرر و زیان دست به خودکشی زد.
در میان حیرت همگان، رابین هود این هفته اعلام کرد که شروع به کار خود در انگلستان را به مدت نامحدود به تعویق انداخته است.
من هیچ ایدهای نداشتم
پدیده سرمایه گذاری آماتور محدود به ایالات متحده نیست. تام پریسکات (Tom Priscott) ۲۸ ساله اهل انگلستان است اما در حال حاضر برای یک شرکت نرم افزاری آمریکایی در پایتخت اسپانیا، مادرید، کار میکند.
وی به بی بی سی گفت: «ما در آپارتمان خود قرنطینه بودیم و من فکر میکردم که شاید بتوانم درآمدم را افزایش دهم. برخی از دوستان من در مورد قیمت سهام در مقایسه با گذشته صحبت میکردند».
او ساعتها به تماشای آموزشهای آنلاین و مطالعه چگونگی تجارت سهام پرداخت اما وقتی حساب کاربری خود را باز کرد طی چند دقیقه سرمایه خود را نابود کرد.
وی گفت: «من با ۱۰۰ یورو شروع به کار کردم. اما اعتماد بنفس خاصی در زمینه تشخیص افزایش و کاهش قیمتها داشتم. او با قیمت ۱۶ دلار برای هر بشکه نفت وارد معامله شد و تصور میکرد که قیمت مطمئناً بالا خواهد رفت اما تقریباً بلافاصله قیمت به ۱۴ دلار سقوط کرد. من پول کافی برای پوشش خسارت را نداشتم، بنابراین پوزیشن من بسته شد و یک ایمیل دریافت کردم. نمیدانستم چه اتفاقی افتاده است. من فکر میکردم صاحب بشکه نفت هستم اما در واقع آن را قرض گرفته بودم. این سریعترین ۱۰۰ یورویی بود که تا به حال خرج کردهام».
هوشیار باشید
خانم میلز میگوید که او به خوبی میداند برخی از فعالیتهای تجاری فعلی چیزی بیش از حدس و گمان نیستند. به عنوان مثال سهام یک شرکت تولید پهپاد که او دنبال کرده بود سریعاً صعود کرد زیرا سرمایه گذاران با دیدن فیلمی از دختر مالک کمپانی به این نتیجه رسیدند که آنها با آمازون وارد مشارکت شدهاند. اما وقتی که هیچ قرارداد مشارکتی در این زمینه اعلام نشد قیمت سهام این شرکت دوباره سقوط کرد.
اما خانم میلز که سهام خود را قبل از کاهش قیمت فروخته بود موفق شد ۵ دلار سرمایه گذاری خود را به حدود ۱۰۰ دلار تبدیل کند.
او میگوید: «من احمق نیستم. در آن موقعیت به این نتیجه رسیدم که اگر سر به سر سود و زیان باشم هم بسیار عالی خواهد بود».
از آنجا که قرنطینه بزودی از بین میرود و افراد بیشتری به سر کار خود باز میگردند، ممکن است علاقه به این نوع سرمایه گذاری از بین برود اما لزوماً برای همه چنین نیست و شاید عدهای تصمیم به حضور دائمی در این بازار بگیرند.