در سال ۲۰۱۵، نیک مولنار Nick Molnar با پدر و مادرش در سیدنی استرالیا زندگی میکرد و در اتاق خواب خود از طریق کامپیوتر خانگی جواهرات میفروخت. با فروش همه چیز از ساعتهای ۲۵۰ دلاری سیکو تا حلقه نامزدی ۱۰،۰۰۰ دلاری، این جوان ۲۵ ساله در بازاریابی آنلاین بسیار خوب عمل میکرد و به بهترین فروشنده جواهرات استرالیا در سایت ای بی eBay تبدیل شده و روزانه هزاران بسته ارسال میکرد.
در همان سال او با آنتونی آیزن Anthony Eisen، سرمایه گذار سابق که ۱۹ سال از او بزرگتر بود و در آن طرف خیابان زندگی میکرد وارد همکاری شد. آنها خدمات آنلاین افترپی Afterpay را تأسیس کردند که به خریداران مقیم ایالات متحده، انگلستان، استرالیا، نیوزیلند و کانادا امکان پرداخت هزینه خریدهای کوچکی مانند کفش و پیراهن را در چهار قسط بدون بهره و طی شش هفته را میداد. مولنار ۳۰ ساله میگوید: «من یک جوان نسل نو بودم که در بحران ۲۰۰۸ بزرگ شدم و تغییر بزرگ از کارت اعتباری به کارت نقدی یا دبیت را به چشم خود دیدم». نسل مولنار یا فاقد کارت اعتباری هستند یا بدلیل ترس از دریافت وام کارتهای اعتباری با نرخ بهره بالا، سریعاً از این روش جدید برای خرید کالا استقبال کردند.
پنج سال بعد، مولنار و آیزن که حالا هرکدام تقریباً ۷٪ از شرکت را در اختیار دارند در طی دوران همه گیری کرونا میلیاردر شدهاند. پس از دوران قرنطینه، سهام افترپی که در سال ۲۰۱۶ وارد بازار بورس شده به لطف افزایش فروش تجارت الکترونیکی، تقریباً ده برابر شده است. افترپی در سه ماهه دوم، ۳.۸ میلیارد دلار تراکنش انجام داده است که رشد ۱۲۷ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل را نشان میدهد.
کرونا و خلق میلیاردرهای جدید در حوزه فناوری
اکنون بخرید، بعداً پرداخت کنید
پس از افت شدید سهام افترپی در ماه مارس، حال ارزش آن در شش ماه تقریبا دو برابر شده است. اما بنیانگذاران افترپی تنها کسانی نیستند که ظرف چند ماه گذشته ثروتشان زیاد شده است. طبق تجزیه و تحلیل فوربس، دست کم پنج کارآفرین بخش فناوری از جمله این دو استرالیایی در فهرست میلیاردرها قرار گرفتهاند. کریس بریت Chris Britt، بنیانگذار بانک دیجیتال کیمه Chime، و ولاد تنف Vlad Tenev و بایجو باتBaiju Bhatt، مدیران عامل اپلیکیشن تجارت سهام رابین هود هم در این لیست قرار دارند. چندین بنیانگذار دیگر در این حوزه هم ناگهان به ثروت میلیاردی نزدیک شدهاند.
همانند سایر بخشها، رکود اقتصادی ناشی از کووید ۱۹ برندگان و بازندگان خاص خود را در حوزه فناوری خلق کرده است. به عنوان مثال، لندینگ کلاب LendingClub، که وامهای شخصی را به مصرف کنندگان ریسک پذیر ارائه میکند حدود ۳۰٪ از کارکنان خود را اخراج کرده است.
اما رو آوردن مصرف کنندگان به خدمات آنلاین برای بخش قابل توجهی از شرکتهای حوزه فناوری نظیر آمازون، اسلک و زوم رشد چشمگیری به همراه داشته است.
ویکتوریا تریگر Victor Treyger، سرمایه گذار در حوزه فناوری میگوید: « قبل از کووید ۱۹ رشد تعداد کاربر در حوزه فناوری به خصوص در بین گروه سنی ۲۰ تا ۴۰ سال شدید بود. اما همه گیری به موتور محرک رشد این حوزه تبدیل شده و تمام گروههای سنی، از جمله افراد ۴۰ تا ۶۰ ساله را در بر گرفته است».
چندین عامل مبتنی بر کووید ۱۹ به رشد خدمات دهندههای حوزه فناوری کمک کرده است. به عنوان مثال، گرایش بیشتر مصرف کنندگان به خدمات خرید و تحویل آنلاین مزیتی برای شرکتهای خاص تأمین کننده خدمات پرداخت آنلاین بوده است. کمپانی مارکتا Marqeta که پردازنده بخش پرداخت آنلاین است در حال مذاکره برای ورود به بازار بورس با ارزش بازاری حدود ۸ میلیارد دلار است که چهار برابر ارزیابی قبلی در مارس ۲۰۱۹ است. این رقم به مدیر عامل شرکت یعنی جیسون گاردنر Jason Gardner که صاحب ۱۰% از سهام است ثروتی ۸۰۰ میلیون دلاری میبخشد.
کارت نقدی (دبیت)
هزینههای سفر و اقلام لوکس در بین مصرف کنندگان آمریکایی که معمولاً از طریق کارتهای اعتباری صورت میپذیرد با همه گیر شدن کرونا کاهش یافته است در حالی که هزینههای ضروری در کارت بدهی یا دبیت افزایش یافته است.
در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰، در میانه قرنطینه و ترسهای کووید، مصرف کنندگان هزینههای سفر، رستوران و وسایل لوکس را که معمولاً روی کارتهای اعتباری خود قرار میدادند کاهش داده اما همچنان به خرید مایحتاج و وسایل کوچکتر از طریق کارتهای نقدی ادامه دادهاند. طبق تحقیقات در طی این سه ماهه، حجم تراکنشهای کارت اعتباری ویزا ۲۴ درصد کمتر از سال قبل بوده در حالیکه تراکنشهای کارتهای دبیت ۱۰ درصد افزایش داشته است. کارتهای نقدی یا دبیت (به جای چک یا کارتهای اعتباری) ابزارهایی هستند که اغلب توسط بانکهای نوین حوزه فناوری ارائه میشوند.
به ویژه بانک دیجیتال کیمه مستقر در سانفرانسیسکو از محرکهای دولتی به نفع خود استفاده کرده است. در اواسط ماه آپریل، حدود یک هفته قبل از واریز کمک ۱۲۰۰ دلاری دولتی به حساب آمریکاییها، این شرکت با پرداخت زودتر این پول به مشتریان خود در نهایت بیش از ۱.۵ میلیارد دلار سود کرد. بریت مدیر عامل شرکت گزارش میدهد: «به دنبال عرضه زود هنگام کمک دولتی، ما بیشترین افتتاح حساب جدید در تاریخ شرکت را داشتیم».
همه گیری هزینههای مصرف کننده را بشدت کاهش داده است و نرخ بیکاری در ایالات متحده به ۸.۴٪ رسانده است، دو عاملی که بر درآمد متوسط کیمه تأثیر میگذارد. با این حال بر اساس هر کاربر، متوسط هزینه هر مشتری نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. بریت میگوید بخشی از آن بدلیل برنامههای دولتی در مورد پرداخت محرک و بیمه بیکاری است.
به گفته یک فرد متخصص، امروز درآمد سالانه کیمه با نرخ ۶۰۰ میلیون دلار در حال رشد است. سرمایه گذاران خطرپذیر در ارزیابی جدید و چشمگیر خود که در اواسط سپتامبر اعلام شده است ارزش این کمپانی را ۱۴.۵ میلیارد دلار ارزیابی میکنند. برخی از سرمایه گذاران این سوال را دارند که آیا کیمه باید چنین ارزش بالایی کسب کند؟ بریت پاسخ میدهد: «ما در حقیقت بیشتر شبیه یک کمپانی پردازش پرداختها هستیم. زیرا تقریباً تمام درآمد کیمه از محل تراکنشها حاصل میشود، هزینههایی که هنگام کشیدن کارتهای دبیت توسط کاربران پرداخت میشود». این شرکت روی کارت اعتباری تضمین شده جدید خود (کارتی که صاحب حساب برای پوشش سقف اعتباری خود در آن مقدار مشخصی پول قرار میدهد) بهرهای دریافت نمیکند، اگرچه بریت این احتمال را برای آینده رد نمیکند.
بریت هم اینک وارد باشگاه میلیاردرها شده است. فوربس تخمین میزند که او مالک ۱۰ درصد از سهام کیمه باشد به این معنی که ارزش داراییهای وی ۱.۳ میلیارد دلار است.
رابین هود
پدیده بعدی حوزه فناوری مالی شرکت رابین هود است. دلزدگی حاصل از گیر افتادن در خانه، نوسانات شدید بازار سهام و کمک نقدی دولتی، تعدادی از افراد هزاره جدید را به معامله گران روزانه و بازیگران عرضه قراردادهای آپشن تبدیل کرده است. آخرین دور جمع آوری سرمایه مالی رابین هود در سپتامبر، ۱۱.۷ میلیارد دلار به ارزش آن افزود و بنیانگذاران آن را به ثروت ۱ میلیارد دلاری رساند. اما با توجه به پیشنهادات عرضه شده برای خرید رابین هود از سوی مورگان استنلی و تی دی آمری ترید، بنظر میرسد که ارزش رابین هود در حدود ۲۰ میلیارد دلار باشد. در دوران خانه نشینی برخی از آمریکاییها به طور فعال تجارت سهام و آپشن را در رابین هود آغاز کردند و به میلیاردر شدن بایجو بات و ولادیمیر تنف کمک کردند.
اگر یک برنده در حوزه فناوری وجود داشته باشد در واقع افترپی است که فروش آنلاین اقساطی را آغاز کرده است. افترپی هم از تغییر ذائقه مصرف کنندگان به خرید آنلاین و هم از عدم تمایل آنها به گرفتن وام جدید از کارت اعتباری در این اوضاع اقتصادی نامشخص سود میبرد.
کلارنا
در حالی که مولنار و آیزن در ماه جولای وارد باشگاه میلیاردرها شدند اما رقبای آنها هم چندان عقب نیستند. یکی از آنها کمپانی کلارنا Klarna است که در سال ۲۰۰۵ در استکهلم تاسیس شد و در سال ۲۰۱۶ وارد بازار ایالات متحده شد. دو نفر از سه بنیانگذار، سباستین سیمیاتکوفسکی Sebastian Siemiatkowski و نیکلاس آدالبرتNicholas Adalberth ، در برگر کینگ سوئد با یکدیگر ملاقات کردند. آنها پیشگام مدل «خرید اکنون و پرداخت دیرتر» در حوزه فناوری بودند و آن را «قبل از خرید امتحان کنید» نام نهادند که به خریدار اجازه میدهد ۳۰ روز قبل از اولین پرداخت خود صاحب محصول شود. (این روش بسیار جذابتر از سبک قدیمی است، سیستم فروشگاهی که برای هدایای کریسمس و خرید وسایل بزرگ خانگی بسیار محبوب بود و در آن خریداران قبل از دریافت کالا میبایست تمام اقساط خود را پرداخت کنند).
کلارنا برای ارائه خدمات خود بازای هر تراکنش از خرده فروشان ۳٪ تا ۴٪ دریافت میکند که کمی پایینتر از هزینه ۴٪ تا ۵٪ افترپی است. یک تفاوت اساسی که این دو شرکت را از هم جدا میکند این است که کلارنا در حال تبدیل شدن به یک کسب و کار خدمات مالی تمام عیار است. این کمپانی در سال ۲۰۱۷ به یک بانک مجاز در سوئد تبدیل شد و برای کالاهای گرانتری مانند لپ تاپ اقساط ۲۴ ماهه با سود اندک دریافت میکند. سیمیاتكوسكی، کلارنا را برای پرداخت خریدهای روزمره با کارت نقدی به یک بانک دیجیتال در اروپا تبدیل کرده است. او احتمالاً به زودی همین کار را در ایالات متحده نیز انجام خواهد داد.
همه گیری کرونا، تجارت کلارنا را در یک سطح شیب دار قرار داده است. در پایان نیمه اول سال ۲۰۲۰، تعداد مشتریان آن در ایالات متحده ۹ میلیون نفر بود که ۵۵۰ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل است. در سطح جهانی، ۵۵۰۰۰ مشتری هر روز در حال دانلود اپلیکیشن کلارنا هستند که بیش از دو برابر سال گذشته است. کلارنا اکنون در ۱۹ کشور جهان در دسترس است و ۹۰ میلیون کاربر دارد و انتظار دارد امسال بیش از یک میلیارد دلار درآمد کسب کند. هنگامیکه هفته گذشته دور جدیدی از جمع آوری سرمایه را آغاز کرد، ارزش آن نسبت به سال گذشته تقریباً دو برابر شد و به ۱۰.۷ میلیارد دلار رسید.
سازمانهای نظارتی
جای تعجب نیست که خرید اقساطی در حوزه فناوری مشتریان و توجه بیشتری را به خود جلب کرده، آنها همچنین با نظارت بیشتر از سوی سازمانهای نظارتی مواجه هستند. در ماه مارس، وزارت نظارت بر تجارت كالیفرنیا (DBO) نتیجه گرفت که افترپی بدون مجوز مشغول پرداخت وام است لذا این کمپانی را به پرداخت بیش از یك میلیون دلار از جمله ۹۰۵۰۰۰ دلار به کاربران محکوم كرد. این شرکت استرالیایی در بیانیهای موافقت کرده علاوه بر پرداخت جریمه، کلیه عملیات خود را تحت مجوز DBO انجام دهد. در سال ۲۰۱۷ هم کلارنا در نیوهمپشایر به دلیل فعالیت بدون مجوز ۱۵۰۰۰ دلار جریمه شد. امروز کلارنا چنین مجوزهایی را در همۀ ایالتها دریافت کرده است.
ورزش خانگی
یکی دیگر از برندگان پاندمی کرونا شرکت تولید کننده تجهیزات تناسب اندام خانگی بوده است. از سال ۲۰۱۵ فروش کمپانی پلوتون Peloton رو به رشد بوده زیرا جوانان متمول، انگیزه کلاسهای ورزشی گروهی را از دست داده و برای خرید دوچرخههای ثابت ۲،۰۰۰ دلاری و سایر دستگاههای بدنسازی خانگی این کمپانی اقدام کردهاند.
جمع بندی
مطمئناً وضعیت فعلی مناسب شرکتهای حوزه فناوری به قوی ماندن قدرت خرید مصرف کننده و حفظ برخی از عادتهای خرید آنلاین که در شش ماه گذشته رونق داشته بستگی دارد. قدرت خرید و روند آینده کووید ۱۹ ناشناخته است و هیچ تضمینی وجود ندارد. اما در حال حاضر کمپانیهای حوزه فناوری در حال لذت بردن از رشد مداوم ارزش خود هستند.