بیشتر صاحبان کسب و کار موفق به شما می گویند که راه اندازی یک کسب و کار می تواند هم بهترین و هم چالش برانگیزترین راه ممکن برای گذران زندگی باشد. تبدیل شدن به یک صاحب کسب و کار موفق نیازمند کار دشوار و تعهد بالا است. در کنار این موارد باید دارای کیفیت های فردی و تجربیات تجاری باشید. مواردی که لازمه یک کسب و کار موفق و ایده آل هستند. در این مطلب قصد داریم راهکارهایی را پیش روی شما قرار دهیم که بتوانید توسط آن‌ها به یک تاجر و صاحب کسب و کار موفق تبدیل شوید.
چگونه یک صاحب کسب و کار موفق باشیم
بخش اول: یافتن طرز فکر صحیح
برای اینکه یک کسب و کار موفق راه اندازی کرده و پایه های آن را محکم بنا کنید، نیازمند یک طرز فکر و برنامه ریزی دقیق بر اساس آن هستید. تمام موفقیت های بزرگ با یک ایده و فکر شروع می شوند. سعی کنید تمام جنبه های کسب و کار خود را سنجیده و بر اساس آن اقدام کنید.
1. عمل بر اساس دانسته ها
برای اینکه یک کسب و کار موفق را شروع کنید، باید بر اساس دانسته ها و آنچه در خصوص آن تجربه و دانش دارید اقدام کنید. شاید در یک مورد بخصوص تخصص دارید؛ شاید هم این مورد به نوعی سرگرمی شما است. می توان از هر چیزی که فکرش را می کنید، کسب و کار موفقی راه اندازی کرد. به شرطی که مؤلفه های موفقیت را کنار یکدیگر بچینید.
ممکن است یک ایده کسب و کار در تئوری بسیار سودآور به نظر برسد اما تا زمانی که قلب شما در این کار حضور ندارد، آن را شروع نکنید. با اینکه سود بیشتر و رسیدن به موفقیت مالی ارزشمند است اما نمی تواند انگیزه کافی را برای هر روز شما ایجاد کند و به مرور فرسودگی ایجاد خواهد کرد.
برای مثال ممکن است شما اکنون در یک کافی‌شاپ کوچک مشغول به کار باشید. برای اینکه بتوانید این محل کوچک را به یک کسب و کار بزرگ و پررونق تبدیل کنید، بخش بزرگی از دانش و تجربه آن را در اختیار دارید. بدین ترتیب جدای از دانش و معلومات، تجربه و علاقه نیز به کمک شما خواهند آمد.
2. شروع با هدف دقیق
با اینکه رسیدن به ثروت و موفقیت مالی بسیار ارزشمند است اما بیشتر صاحبان موفق کسب و کار هدف خود را از راه اندازی کسب و کار ثروت قرار نداده اند. برای ارتقای سطح کسب و کار خود نیازمند یک هدف دقیق، واضح و ملموس هستید. این هدف باید بسیار بزرگ‌تر از دستیابی به ثروت باشد. برای مثال می توان کمک به جامعه، شهر یا روستای خود را از طریق ایجاد مشاغل جدید نام برد. ممکن است کسب و کار جدید یک مشکل عمده از شما یا جامعه حل کند.
البته تمام این توضیحات بدین معنا نیست که شما نباید دستیابی به ثروت را جزء اهداف خود قرار دهید. مسئله این است که باید هدف اصلی شما چیزی جدای از ثروت باشد. بدون شک ثروت نیز در صورت موفقیت کسب و کار به دست خواهد آمد. در مثال کافی‌شاپ، تمام هدف شما باید حول تولید قهوه بهتر باشد. هنگامی که بتوانید تمام مشتریان خود را راضی نگه دارید، ثروت نیز به دنبال رضایت مردم، به سمت شما خواهد آمد.
3. مشتری خود را بشناسید
قبل از اینکه هر کسب و کاری را شروع کنید، تحقیقات لازم را در خصوص کسب و کار مدنظر، شرایط بازار و مشتریان خود به درستی انجام دهید. می توانید این کار را با پرس و جو، تحقیق محلی، تحقیق در سطح اینترنت و جمع آوری اطلاعات از کسب و کارهای مشابه انجام دهید.
یکی از مواردی که باید مدنظر داشته باشید این است که مشتریان خود را به درستی شناسایی کنید. چه کسانی از محصول یا خدمات شما استفاده می کنند و دسترسی به این افراد از چه طریقی امکان پذیر است. برای مثال در خصوص مثال کافی‌شاپ باید جامعه هدف خود را با تحقیق و تجربه به دست آورید.
آیا مشتریان شما کسانی هستند که حضور سریع در کافی‌شاپ شما دارند و به سرعت آنجا را ترک می کنند یا اینکه حضور طولانی خواهند داشت و برای گپ زدن به آنجا می آیند. شاید هم مشتریان شما ترکیبی از هردو گروه هستند. برای اراده خدمات بهتر باید این مسائل را به درستی شناسایی کرده و در صدد ارائه راهکارهای متناسب با آن برآیید.
4. تعیین قدم اول به جای مقصد
باید کسب و کار خود را با نوشتن مدل کسب و کار شروع کنید. مدل کسب و کار شما نیز باید قابلیت اجرای سریع و با بودجه پایین را داشته باشد. استارت آپ های زیادی با اهداف باشکوه شروع به فعالیت می کنند که نیازمند سرمایه گذاری بزرگی است. با این وجود بیشتر آن‌ها نیز به موفقیت نمی رسند و کسب و کار موفق به کسب و کاری گفته می شود که توانایی اجرا در مقیاس کوچک را نیز داشته باشد.
برای مثال کافی‌شاپ که توضیح داده شد، ممکن است شما در نظر داشته باشید که دانه های قهوه را تولید، بسته بندی و به صورت مستقیم به مشتری به فروش برسانید. این مسئله نیازمند سرمایه زیادی است و در ابتدا کار دشواری است. می توانید با مقیاس کوچک‌تری شروع کرده و کسب و کار خود را به مرور رونق دهید.
5. تشکیل تیم و مشورت
یکی از مهم‌ترین شاخصه های یک کسب و کار موفق این است که از دایره یکه تازی بیرون آمده و با تعدادی افراد دیگر همکاری و مشورت کنید. اولین مشاوران شما همکاران شما هستند. این افراد در سود و زیان شما شریک هستند و باید در تصمیم گیری ها نیز با آن‌ها مشورت کنید. اطراف خود را مملو از افراد باتجربه، هوشمند، تحصیل‌کرده و دارای توانایی کار تیمی کنید.
همچنین سعی کنید از وب‌سایت های تخصصی و با کیفیت نیز اطلاعات و تجربیات لازم خود را کسب کنید. امروزه راه اندازی وب‌سایت کار بسیار ساده ای است و در صورتی که منابع دقیق و معتبر را شناسایی نکنید، ممکن است اطلاعات به دست آمده از درجه اعتبار ساقط باشد.
6. از مربی کمک بگیرید
مربی به کسی گفته می شود که خودش قبلاً دارای کسب و کار بوده است یا هم اکنون در حال اداره کسب و کار است. یکی از بهترین گزینه ها برای مربی و گرفتن مشاوره از او یکی از اعضای خانواده یا اقوام است که دارای کسب و کار موفق است. با کمک گرفتن و مشاوره از او می توانید مسائلی از جمله مدیریت کارمندان، رسیدگی به مالیات و مدیریت کسب و کار را بیاموزید.
از آنجایی که دانش این افراد از تجربه مستقیم به دست آمده است، بیش از هر فرد دیگری می توانند شما را در این مورد کمک کنند. البته اهمیتی ندارد که کسب و کار مربی شما با کسب و کار شما یکسان باشد اما اگر بتوانید مورد مشابهی پیدا کنید، بسیار سودمند خواهد بود. برای مثال در خصوص کافی‌شاپ، صاحب یک کافی‌شاپ دیگر می تواند کمک بسیار زیای به شما کند. از طرفی صاحب یک رستوران نیز می تواند تجربیات مفیدی را در اختیار شما بگذارد.
بخش دوم: راه اندازی مؤثر کسب و کار
پس از اینکه طرز فکر صحیح خود را یافتید؛ مدل کسب و کار خود را نوشتید و مشاوره درستی دریافت کردید، اکنون نوبت راه اندازی مؤثر کسب و کار است. قدم اول در شروع هر کسب و کاری بسیار اهمیت دارد. ممکن است همه چیز در ابتدا بر وفق مراد شما نباشد. باید از این دشواری ها گذر کرده و به مرور پایه های موفقیت کسب و کار را مستحکم کنید.
1. تمرکز روی اجرای اولیه
هر موقعیت کسب و کاری که به ذهنتان می آید را امتحان نکنید. بهتر است به جای حضور عادی در 5 کسب و کار، حضور موفق و 100 درصدی در یک کسب و کار داشته باشید. این مسئله به همان اندازه اهمیت دارد که حضور در پروژه های جانبی و تقسیم میزان تمرکز میان آن‌ها اهمیت خواهد داشت. سعی کنید ذهن خود را روی یک پروژه منعطف کرده و تا نرسیدن آن به موفقیت دست از کار نکشید.
برای مثال کافی‌شاپ، ممکن است صاحب یک کافی‌شاپ دیگر هم‌زمان با تهیه قهوه، لوازم مرتبط با آن نظیر ماگ، قهوه ساز را نیز به فروش برساند. همین مسئله ممکن است شما را نیز به فروش این موارد در کافی‌شاپ ترغیب کند. موردی که ممکن است رفته رفته باعث کاهش کیفیت قهوه و خدمات شود و آرام آرام مشتریان شما پراکنده شوند.
2. تمرکز روی جریان نقدی
به جای اینکه تمام فکر و ذکر شما به دست آوردن سود بیشتر باشد، روی جریان نقدی کسب و کار خود تمرکز کنید. با اینکه تمام اهداف مادی شما بر پایه به دست آوردن سود است اما در ابتدا نباید بیش از حد به این مسئله اهمیت دهید. جریان نقدی در یک کسب و کار اهمیت بسیار بیشتری دارد. بسیاری از کسب و کارها پس از مدت کوتاهی و قبل از رسیدن به سود به دلیل تمام شدن سرمایه متوقف شده اند. بسیار مهم است که در سال اول میزان فروش و هزینه های خود را به درستی مدیریت کنید. رفته رفته سود کسب و کار نیز به جیبتان سرازیر می شود.
3. ثبت تمام جزئیات
برای رسیدن به موفقیت در یک کسب و کار باید ثبت و ضبط تمام جزئیات، درآمد، هزینه و سود را به یک عادت تبدیل کنید. با اطلاع از مبدأ و مقصد پول به راحتی می توانید مشکلات مالی که ممکن است بر سر راه کسب و کار قرار گیرد را قبل از وقوع بگیرید؛ به عبارت دیگر بخش هایی از کسب و کار شما که می توانید هزینه ها را کاهش دهید را به خوبی شناسایی کرده و مواردی که سود سرشاری برای شما دارند را تقویت خواهید کرد.
برای مثال کافی‌شاپ، هزینه های خرید قهوه، آب، برق، گاز و کرایه مغازه را باید یادداشت کنید. از طرفی میزان درآمد خود از فروش را نیز باید محاسبه کنید. ممکن است یک نوع قهوه با وجود کیفیت و طعم یکسان هزینه کمتری برای شما داشته باشد. ممکن است یکی از تأمین کننده های شما هزینه کمتری برای قهوه از شما دریافت کند. همین موارد جزئی به مرور بر میزان سود شما تأثیرگذار خواهد بود. مواردی که با یادداشت کردن و ثبت به سادگی می توانید آن‌ها را شناسایی کنید.
4. کاهش هزینه ها تا جای ممکن
البته این مورد را بیشتر افراد اطلاع دارند اما سعی کنید در تمام بخش هایی که هزینه می کنید، بیشترین صرفه جویی را داشته باشید. لوازم و ابزار ارزان قیمت تهیه کنید. از تبلیغات ارزان تری برای رونق کسب و کار بهره بگیرید. تمام نقاطی که می توانید در آن‌ها صرفه جویی کنید را شناسایی کنید. ممکن است موارد جزئی در ابتدا زیاد به چشم نیایند اما به مرور که در کنار یکدیگر قرار گیرند، هزینه های بسیاری را از شما کاهش می دهند.
در مثال کافی‌شاپ، می توانید از دستگاه های قهوه ساز دست دوم استفاده کنید. البته دستگاه هایی که به درستی و با کیفیت بالا کار کنند. به جای استفاده از دستمال کاغذی های گران قیمت، از یک جعبه با کیفیت استفاده کرده و دستمال کاغذی ارزان قیمت درون آن بگذارید.
5. افزایش بهره‌وری زنجیره تأمین
هزینه ها و در نتیجه میزان سود شما به صورت مستقیم با زنجیره تأمین لوازم و مواد اولیه شما در ارتباط است. با ایجاد یک رابطه مناسب با تأمین کنندگان، حمل و نقل شرکت مبدأ و تأمین مداوم مشتری ها با سرویس های زمان دار می توانید میزان سود خود را در درازمدت افزایش دهید. زنجیره تأمین کارآمد می تواند روی بخش هایی از شرکت شما که دارای هدر رفت منابع است، مانند مواد خام مؤثر باشد.
برای مثال در خصوص مثال کافی‌شاپ، باید رابطه و شرایط بسیار عالی با تأمین کننده دانه قهوه داشته باشید. این مسئله از آنجا اهمیت دارد که هیچ گاه قهوه شما به اتمام نمی رسد. از طرفی مواد اولیه شما نیز به صورت مداوم و سر وقت تأمین می شود. می توانید دانه قهوه با برند جدیدی را نیز امتحان کنید یا شرایط خرید خود را با مذاکره مقداری تغییر دهید.
6. یافتن شرکای راهبردی
همانند یک مربی، شریک راهبردی نیز به همان اندازه می تواند در توسعه کسب و کارتان به شما کمک کند. با ایجاد رابطه و یک شبکه دوستانه با شرکای تجاری که از دیدگاه شما می توانند برای کسب و کارتان مفید باشند، سریع تر به اهداف خود دست پیدا می کنید. این ارتباط دو سویه می تواند باعث کاهش هزینه ها، تبلیغات رایگان و ایجاد بازارهای فروش جدید شود.
برای مثال در خصوص کافی‌شاپ، ارتباط استراتژیک شما با یک تأمین کننده می تواند باعث تخفیف یا دسترسی به کالاهای جدید شود. یک شریک استراتژیک دیگر می تواند فروشگاه شیرینی پزی باشد. می توانید در کنار قهوه برای مشتری های خود کیک، شیرینی و شکلات های متنوع سرو کنید و از این طریق رضایت آن‌ها را بیش از پیش جلب کنید.
7. بدهی را جدی بگیرید
پرداخت بدهی در سریع ترین زمان ممکن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. با اینکه راه اندازی و مدیریت یک کسب و کار همواره با خطراتی همراه است اما سعی کنید بدهی های خود را با کاهش هزینه های غیر ضروری به حداقل برسانید. هنگامی که بدهی های شما بالا رفت، جریان نقدی خود را به گونه ای تنظیم کنید که بدهی ها در سریع ترین زمان ممکن پرداخت شوند. بدهی های طولانی مدت به مرور باعث عدم توازن در محاسبات شده و همچنین اعتبار شما را در بازار کاهش می دهد. برنامه ریزی دقیقی برای بازپرداخت بدهی داشته باشید.
برای مثال اگر یک دستگاه قهوه ساز 5 میلیون تومانی به صورت اقساطی خریداری کرده اید تا بازپرداخت کامل اقساط به فکر خرید وسیله گران قیمت دیگری نباشید.
بخش سوم: توسعه کسب و کار
کسب و کاری می تواند موفق باشد که به مرور از مقیاس خود خارج شده و مرزها و محدودیت ها را در هم بشکند. هر ریسکی باید با فکر و برنامه ریزی کامل انجام شود اما قدرت ریسک پذیری پایین نیز می تواند یکی از بزرگ‌ترین موانع پیشرفت کاری شما باشد. با عدم توسعه کسب و کار نه تنها پیشرفتی در میزان درآمد خود نخواهید داشت، بلکه به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه و بازار آشفته ایران، به مرور میزان سود شما نیز کاهش می یابد.
1. معرفی به موقع
ممکن است ذات کسب و کار شما به گونه ای باشد که نیازی به سرمایه گذار نداشته باشید و به مرور و از سرمایه های شخصی آن‌ها توسعه دهید؛ با این وجود اگر کسب و کار شما این قابلیت را دارا است، در معرفی به موقع کسب و کار خود درنگ نکنید. یک سخنرانی کوتاه مدت در حدود 5 دقیقه داشته باشید و به کسانی که احساس می کنید به توسعه کسب و کار شما علاقه دارند، ارائه دهید.
این سخنرانی باید شامل اهداف، سرویس یا محصولات و بازار هدف کسب و کار شما باشد. باید به صورت واضح میزان درآمد و سود شما مشخص باشد. مشتریان شما باید به صورت دقیق و منظم تعیین شوند. هیچ نقطه کوری نباید باقی بماند و تمام این موارد نیز باید در کمتر از 5 دقیقه قابل بیان باشند. البته نسخه کامل و طولانی تر این صحبت ها را بعداً و در صورت تمایل سرمایه گذار می توانید ارائه دهید اما برای تحت تأثیر قرار دادن آن‌ها نباید بیش از 5 دقیقه زمان صرف کنید.
این مسئله در خصوص مشتری نیز صادق است. محصولات و مشکلی که محصولات شما از مشتری حل می کند باید به صورت واضح بیان شود. هنگامی که محصول خود را به مشتری ارائه می دهید باید او را قانع کنید که یکی از مشکلات او توسط محصول یا سرویس شما حل می شود. در این صورت می توانید معرفی موفقی داشته باشید و کسب و کار خود را به مرور توسعه دهید.
2. ایجاد سابقه درخشان
شاید این مسئله در اختیار شما نباشد و بهترین کاری که برای ایجاد سابقه درخشان می توانید انجام دهید، ارائه خدمات و محصولات با کیفیت است. سابقه درخشان می تواند مانند یک تبلیغ رایگان برای شما باشد. هنگامی که محصولات و خدمات شما عالی باشد، مشتری به صورت دهان به دهان تبلیغ برند شما را کرده و مشتری های جدیدی به شبکه شما افزوده می شود.
سعی کنید هر فروش خود را به منزله موفقیت یا شکست کسب و کار خود در نظر بگیرید. هیچ‌کدام از مشتریان خود را دست کم نگرفته و با تمام آن‌ها به خوبی برخورد کنید. در این صورت مشتری نه تنها پیش شما بازمی گردد، بلکه مشتری های جدیدی نیز برای شما به ارمغان می آورد.
3. رقبای خود را تحت نظر داشته باشید
همواره باید رقبای خود را به دقت تحت نظر داشته باشید و از آن‌ها ایده و تجربه کسب کنید. این مسئله بخصوص در ابتدای شروع کسب و کار بسیار به چشم می آید. ممکن است یکی از تجربیات آن‌ها به درستی و با موفقیت در حال اجرا باشد. با کسب تجربه از این مورد می توانید آن را در کسب و کار خود به کار برده و از آزمایش و خطا خودداری کنید.
یکی از مواردی که می تواند در این خصوص مفید باشد، استراتژی قیمت گذاری رقبا است. بهتر است سعی کنید قیمت نسبتاً یکسانی با رقبای خود داشته باشید. قیمت بیشتر باعث پراکنده شدن مشتری شده و قیمت کمتر نیز به میزان سود شما لطمه می زند.
4. جستجوی فرصت های ترقی
پس از اینکه کسب و کار خود را رونق بخشیده و بدهی های خود را پرداخت کردید، نوبت به ترقی و ایجاد فضای بیشتر برای مشتری است. ممکن است جایگاه کنونی خود را توسعه دهید؛ ممکن است به محل جدیدی نقل مکان کنید؛ شاید هم در صدد باز کردن شعبه جدیدی برآیید. صاحبان موفق کسب و کار همگی می دانند که بزرگ‌ترین دشمن ترقی و پیشرفت شغلی راکد بودن و درجا زدن است. همواره سعی در ایجاد تغییرات داشته باشید. این تغییرات ممکن است یک تغییر دکوراسیون ساده باشد. از تغییر و انجام ریسک واهمه نداشته باشید.
5. ایجاد تنوع در منابع درآمد
یکی دیگر از راه های افزایش ارزش کسب و کار، ایجاد تنوع در منابع درآمد است. این کار جدای از افزایش اعتبار، میزان ریسک شما را نیز کاهش می دهد. ممکن است یکی از منابع درآمد شما به دلایلی از جمله افزایش قیمت مواد اولیه یا تغییر فصل کاهش یابد. منابع درآمد دیگر شما این کاهش درآمد را جبران می کنند.
کسب و کار خود را با دقت تحت نظر داشته باشید و داده های خود را همواره ثبت کنید. ممکن است مشتریان شما همیشه به فروشگاه شما بازگردند اما هر بار پس از خرید محصول یا سرویس به فروشگاه دیگری نیز برای محصول دیگری مراجعه کنند. با ارائه محصول یا سرویس مورد نظر می توانید میزان سود خود و رضایت مشتریان را نیز افزایش دهید.
فروش محصولاتی مانند شکلات، شیرینی، ساندویچ، روزنامه یا کتاب می توانند گزینه های جذابی برای فروش در کافی‌شاپ شما باشند.
