«دیپ وب» یا «وب پنهان» به قسمت‌هایی از اینترنت اشاره دارد که از طریق موتورهای جستجوی استاندارد مانند گوگل Google، یاهو Yahoo و بینگ Bing به طور کامل قابل دسترسی نیست. دیپ وب شامل صفحات ایندکس نشده، پایگاه داده‌های خصوصی و دارک وب است.
تعریف دیپ وب و دارک وب
آشنایی با دیپ وب
دیپ وب که با نام‌های «وب پنهان» و «وب نامرئی» نیز شناخته می‌شود متفاوت از وب سطحی است، جایی که می‌توان از طریق موتورهای جستجو به محتوا دسترسی پیدا کرد. اطلاعات در سایتهای عادی بخشی از وب سطحی است، زیرا از طریق موتورهای جستجو می‌توان به آنها دسترسی داشت. بیشتر کارشناسان تخمین می‌زنند که وب پنهان بسیار بزرگتر از وب سطحی است. بسیاری از صفحات وب به صورت پویا تولید می‌شوند یا لینکی به سایتهای دیگر دارند. بدون لینک از سایتهای فهرست شده قبلی، موتورهای جستجو نمی‌توانند این قبیل سایتها را پیدا کنند. به همین دلیل دریافت لینک از صفحات دیگر یک اصل اساسی بهینه سازی موتور جستجو (SEO) است.
سایتهای هزینه در ازای خدمات، یکی دیگر از منابع اصلی محتوای دیپ وب است. اگرچه سایتهای خدماتی مانند نتفلیکس Netflix، در وب قابل مشاهده هستند، اما بیشتر محتوای آنها قابل مشاهده نیست. مشتریان برای دریافت بخش عمده مطالب ارائه شده توسط این سایتها بایستی شناسه کاربری خود را ایجاد کرده، گذرواژه‌ای تنظیم کنند و هزینه خدمات را پرداخت نمایند. فقط کسانی که مایل و قادر به پرداخت هزینه هستند می‌توانند به محتوای این قبیل سایتها دسترسی پیدا کنند. این محدودیت اطلاعات برای مشتریان مغایر با روح برابری طلبانه اینترنت اولیه است.
پایگاه داده‌های خصوصی نیز یکی دیگر از مولفه‌های مهم وب پنهان است. پایگاههای داده‌های خصوصی می‌توانند به سادگی اشتراک چند عکس بین دوستان در دراپ باکس Dropbox باشد. همچنین شامل تراکنش‌های مالی انجام شده در سایتهای مهمی مانند پی پل PayPal است. ویژگی اساسی پایگاههای داده خصوصی این است که افراد می‌توانند این اطلاعات را بدون به اشتراک گذاشتن با همه، با گروهی به اشتراک بگذارند یا آن را حفظ کنند. این مولفه پایگاه داده خصوصی را به بخشی از وب پنهان تبدیل می‌کند.
سرانجام، وب سایتهای تیره یا دارک وب‌ها بخشی از دیپ وب هستند. جاده ابریشم شاید بدنام‌ترین سایت در دارک وب باشد. دسترسی به بسیاری از وب سایتهای تیره توسط موتورهای جستجوی تخصصی طراحی شده برای این منظور انجام می‌شود، اما موتورهای جستجوی استاندارد نمی‌توانند به آنها دسترسی پیدا کنند. برای دسترسی به این موتورهای جستجو و سایتها، استفاده از مرورگرهای خاصی مانند مرورگر تور Tor ضروری است. دارک وب به کاربران قانونی اجازه می‌دهد از سانسور جلوگیری کنند، اما همچنین زمینه‌هایی را برای جرایم اینترنتی فراهم می‌کند.
علی رغم همه تبلیغات صورت گرفته، دارک وب تنها یک قسمت کوچک از وب پنهان است.
مزایای دیپ وب
دیپ وب به کاربران امکان دسترسی به اطلاعاتی بسیار فراتر از وب سطحی را می‌دهد. این اطلاعات ممکن است شامل صفحاتی باشند که به اندازه کافی مهم نیستند تا لیست شوند. با این حال، این برنامه همچنین شامل آخرین نمایش‌های تلویزیونی، پایگاه داده‌هایی که برای مدیریت امور مالی شخصی ضروری هستند و داستان‌هایی که در سطح وب سانسور می‌شوند نیز هست. اگر فقط وب سطحی وجود داشته باشد، بیشتر محتوای موجود در وب پنهان اصلاً در دسترس نخواهد بود.
حریم خصوصی که معمولاً از طریق رمزگذاری ارائه می‌شود، از دیگر مزایای وب پنهان است. رمزگذاری در وب پنهان این امکان را برای سایتهای خدماتی فراهم می‌کند تا محتوای خود را از کاربران غیر عضو دور نگه دارند. رمزگذاری پایگاه داده‌ها برای عملکرد صحیح همه اشکال فناوری مالی (fintech) کاملاً ضروری است. بدون این سطح از امنیت، بنگاه‌ها و افراد حقیقی نمی‌توانند با خیال راحت از طریق اینترنت تراکنش‌های مالی را انجام دهند. دارک وب عمدتاً در راستای ایجاد حریم خصوصی بیشتر برای کاربران طراحی شده است.
انتقاد از وب پنهان
شاید جدی ترین انتقاد از وب پنهان این باشد که فضای باز و برابری اینترنت را تضعیف می‌کند. در دهه ۱۹۹۰ امیدهایی وجود داشت که اینترنت به همه فرصت برابر برای دسترسی به همۀ امور را بدهد. در عوض، سایتهای خدمات در ازای هزینه، فقط به افرادی که توانایی خرید اشتراک را دارند اجازه دسترسی به ابزارهای سازنده را می‌دهند. در بسیاری از موارد، ابزارهای حیاتی صدها و حتی هزاران دلار هزینه دارند و موانع ورود شدیدی برای کاربران عادی ایجاد می‌کنند.
دارک وب مجموعه دیگری از مشکلات را برای وب پنهان فراهم ساخته است. کسانی که از دانش بیشتری بهره مند هستند می‌توانند از دراک وب برای ارتکاب به جرم استفاده کنند. در برخی موارد، افرادی که در پشت دارک وب پنهان شده‌اند به کاربران قانونی در وب سطحی حمله می‌کنند و کیفیت اینترنت را برای همه کاهش می‌دهند.
دارک وب چیست؟
دارک وب به محتوای رمزگذاری شده آنلاینی اشاره دارد که توسط موتورهای جستجوی معمولی ایندکس یا نمایه نمی‌شود. گاهی اوقات، دارک وب را دارک نت نیز می‌نامند. دارک وب بخشی از دیپ وب پنهان است، که فقط به وب سایت‌هایی اشاره دارد که در موتورهای جستجو نمایش داده نمی‌شوند. بیشتر محتوای وب پنهان متشکل از پرونده‌های خصوصی است که در دراپ باکس و رقبای آن یا پایگاههای داده خصوصی میزبانی می‌شوند.
برای دسترسی به دارک وب، مرورگرهای خاصی مانند مرورگر تور Tor لازم است. استفاده از دارک وب اغلب به طور قابل توجهی بیش از استفاده از تور برای دسترسی به وب، حریم خصوصی برای کاربر فراهم می‌کند. بسیاری از وب سایتهای دارک سرویس‌های استاندارد وب را با رازداری بیشتری ارائه می‌کنند که به نفع مخالفان سیاسی و افرادی است که سعی می‌کنند شرایط پزشکی را خصوصی نگه دارند. متاسفانه بازارهای آنلاین مواد مخدر، تبادل اطلاعات سرقت شده و سایر فعالیت‌های غیرقانونی بیشتر مورد توجه قرار دارند.
از بسیاری جهات، دارک وب شباهت زیادی به وب گسترده در اوایل قرن ۲۰ دارد. در مورد دسترسی به آن موانع زیادی وجود دارد، و زمانی که کاربر به آن دست می‌یابد موارد مورد استفاده چندانی در آن دیده نمی‌شود. بسیاری از مطالب موجود در دارک وب بسیار آماتوری هستند.
از طرف دیگر، راه اندازی سایت و جلب توجه برای افراد حقیقی بسیار راحت‌تر است. غول‌های فناوری و سازمان‌های بزرگ رسانه‌ای تأثیر بسیار کمی در دارک وب دارند.
دارک وب همچنان در حال پیشرفت است و هنوز هزینه‌ها و مزایای آن مشخص نیست.
همانند اینترنت اولیه، دارک وب نیز به عنوان پناهگاهی برای فعالیت‌های غیرقانونی شهرت یافته است. دارک وب همانند وب ابتدایی، غالباً در جرایم وحشتناکی مانند کودک آزاری و قتل‌های اجاره‌ای نقش دارد. در حالی که دارک وب متأسفانه در معاملات غیرقانونی و غیراخلاقی نقش مهمی داشته، اما همچنین مجرای اجتماعی برای افرادی فراهم کرده که ممکن است به دلیل هویت یا عقاید سیاسی خود مورد آزار و اذیت قرار گیرند. همچنین ابزارهای اضافی برای دستگیری عاملان اقدامات غیراخلاقی در اختیار مقامات قانونی قرار داده است.
بسیار مهم است که دارک وب را با رمز ارزهایی که معمولاً برای خرید در دارک وب مورد استفاده قرار می‌گیرند اشتباه نگیرید. دارک وب راه اندازی و دسترسی به وب سایت‌هایی که درجه‌ای از ناشناس ماندن برای همه افراد درگیر فراهم می‌سازد را آسان نموده است. بسیاری از این سایتها فقط حاوی اطلاعات هستند و توانایی خرید یا فروش هر چیزی را ندارند. درست است که اغلب از رمز ارزهایی مانند بیت کوین و مونرو برای معامله در دارک وب استفاده می‌شود، با این وجود نیازی به استفاده از دارک وب برای استفاده از رمز ارزها نیست.
دارک وب و دیپ وب اغلب به اشتباه جای یکدیگر استفاده می‌شوند. دیپ وب شامل تمام صفحاتی است که هنگام جستجوی وب باز نمی‌شوند. دارک وب تنها بخشی از دیپ وب است. دیپ وب همچنین شامل همه مواردی است که نیاز به ورود به سیستم دارند، مانند بانکداری آنلاین، سایتهای پرداخت و خدمات میزبانی فایل.
مزایای دارک وب
دارک وب به افراد کمک می‌کند تا حریم خصوصی خود را حفظ کرده و آزادانه نظرات خود را بیان کنند. حفظ حریم خصوصی برای بسیاری از افراد بی گناهی که توسط حکومت‌ها تهدید می‌شوند ضروری است. تمایل روزافزون کارفرمایان بالقوه برای ردیابی پست‌های موجود در شبکه‌های اجتماعی نیز می‌تواند مشارکت در بحث‌های صادقانه به صورت عمومی را دشوار کند. سرانجام، محبوبیت دارک وب در بین مجرمان، آن را به راهی عالی برای ارتباط بین نیروهای پلیس مخفی می‌کند.
معایب دارک وب
دارک وب به افراد عادی قدرت می‌بخشد، اما برخی از افراد به ناچار از این قدرت سوء استفاده خواهند کرد. دارک وب می‌تواند انجام برخی از بدترین جنایات را آسان کند. به عنوان مثال، ترکیب دارک وب و رمز ارزها، استخدام افراد برای ارتکاب به قتل را بسیار آسان‌تر می‌کند. در حالی که دارک وب به کاربران خود قول حفظ حریم خصوصی را می‌دهد، می‌توان از آن برای نقض حریم خصوصی دیگران نیز استفاده کرد. عکس‌های خصوصی، سوابق پزشکی و اطلاعات مالی فراوانی به سرقت رفته و در دارک وب به اشتراک گذاشته شده است.
نکات کلیدی
• وب پنهان یا دیپ وب به قسمت‌هایی از اینترنت اشاره دارد که از طریق موتورهای جستجوی استاندارد مانند گوگل، یاهو و بینگ به طور کامل قابل دسترسی نیستند.
• دیپ وب شامل صفحات ایندکس نشده، سایتهای هزینه در برابر خدمات، پایگاه داده‌های خصوصی و دارک وب است.
• وب پنهان به کاربران امکان دسترسی به اطلاعات بسیار گسترده‌تری نسبت به آنچه در اینترنت وجود دارد را می‌دهد و همچنین باعث افزایش حریم خصوصی می‌شود.
• شاید جدی ترین انتقاد نسبت به دیپ وب این باشد که فضای باز و برابری اینترنت را تضعیف می‌کند.
• دارک وب به محتوای رمزگذاری شده آنلاینی اشاره دارد که توسط موتورهای جستجوی معمولی نمایه نمی‌شود.
• برای دسترسی به دارک وب، مرورگرهای خاصی مانند مرورگر تور مورد نیاز است.
• همانند اینترنت اولیه، دارک وب نیز به عنوان پناهگاهی برای فعالیت‌های غیرقانونی شهرت یافته است.
• دارک وب به مردم کمک می‌کند تا حریم خصوصی خود را حفظ کرده و آزادانه نظرات خود را بیان کنند.
