سلامت مالی چیست؟
سلامت مالی اصطلاحی است که از آن برای توصیف وضعیت مالی یک شخص استفاده می‌شود. سلامت مالی ابعاد فراوانی دارد که از آن میان می‌توان به میزان پس‌اندازی که در اختیار دارید، اینکه چقدر برای دوران بازنشستگی خود پول کنار گذاشته‌اید و اینکه چه میزان از درآمد شما صرف هزینه‌های ثابت و غیراختیاری می‌شود اشاره کرد.
سلامت مالی خود را بشناسید.
کارشناسان و خبرگان مالی خط‌مشی‌ها سفت و سختی را برای هر یک از شاخص‌های سلامت مالی مشخص کرده‌اند، اما وضعیت و شرایط هر شخص می‌تواند متفاوت باشد. به همین دلیل وقت گذاشتن برای توسعه و طرح‌ریزی برنامه مالی بسیاری دارای ارزش است تا به این اطمینان برسید که در مسیر رسیدن به اهدافتان قرار دارید و اگر اتفاق غیرمترقبه‌ای رخ دهد خودتان را در معرض خطر‌ها و ریسک‌های مالی قرار نمی‌دهید.
سلامت مالی خود را بسنجید
- برای آنکه بتوانید درک بهتری از سلامت مالی خود داشته باشید، پرسیدن چند سوال اساسی می‌تواند کمک شایانی به شما کند:
برای اتفاقات و رویداد‌های غیرمترقبه چقدر آمادگی دارید؟ آیا برای خود یک صندوق اضطراری در اختیار دارید؟ - ارزش خالص دارایی‌های شما چقدر است؟ آیا مثبت است یا منفی؟
- آیا چیز‌هایی که در زندگی نیاز دارید را در اختیار دارید؟ در مورد چیز‌هایی که دلتان می‌خواهد داشته باشید چطور؟
- چند درصد از بدهی‌های شما مانند کارت‌های اعتباری دارای نرخ بهره بالا هستند؟ آیا بیشتر از ۵۰% می‌باشند؟
- آیا به طور فعال برای دوران بازنشستگی خود پس‌انداز می‌کنید؟ آیا احساس می‌کنید که در مسیر دستیابی به اهداف بلندمدت خود هستید؟
- آیا بیمه شما دارای پوشش مناسب است؟ خواه بیمه سلامت خواه بیمه عمر؟
سلامت مالی به چه شکل تعیین می‌شود؟
سلامت مالی یک فرد به چندین روش اندازه‌گیری می‌شود. میزان پس‌انداز و مجموع دارایی‌های خالص یک فرد، منابع پولی او برای استفاده کنونی و آینده را نمایش می‌دهد. این منابع می‌تواند توسط بدهی‌هایی نظیر کارت‌های اعتباری، وام مسکن و خودرو یا وام دانشجویی تحت تأثیر قرار بگیرند. سلامت مالی یک شکل ثابت و ایستا ندارد بلکه بر اساس میزان نقدینگی و دارایی یک فرد و نیز تورم قیمت کالا‌ها و خدمات تغییر می‌کند.
برای مثال، ممکن است حقوق یک فرد بدون تغییر باقی بماند در حالیکه هزینه بنزین، غذا، وام مسکن و شهریه دانشگاه افزایش پیدا کند. علیرغم سلامت مالی اولیه یک فرد، این احتمال وجود دارد که وی در طول زمان عرصه را واگذار کرده و نتواند همگام با افزایش هزینه کالا‌ها حرکت خود را ادامه دهد.
از جمله نشانه‌های سلامت مالی قوی می‌توان به جریان ثابت و عادی درآمد، تغییرات بسیار کم در هزینه‌ها، بازدهی بسیار خوب بر روی سرمایه‌گذاری‌های انجام شده و حساب بانکی رو به رشد اشاره کرد.
برای مثال، ممکن است حقوق یک فرد بدون تغییر باقی بماند در حالیکه هزینه بنزین، غذا، وام مسکن و شهریه دانشگاه افزایش پیدا کند. علیرغم سلامت مالی اولیه یک فرد، این احتمال وجود دارد که وی در طول زمان عرصه را واگذار کرده و نتواند همگام با افزایش هزینه کالا‌ها حرکت خود را ادامه دهد.
از جمله نشانه‌های سلامت مالی قوی می‌توان به جریان ثابت و عادی درآمد، تغییرات بسیار کم در هزینه‌ها، بازدهی بسیار خوب بر روی سرمایه‌گذاری‌های انجام شده و حساب بانکی رو به رشد اشاره کرد.
سلامت مالی خود را بهبود دهید
برای آنکه سلامت مالی خود را بهبود ببخشید ابتدا باید یک نگاه سخت و واقع‌گرایانه به موقعیت کنونی خود بیاندازید. دارایی خالص خود را محاسبه کرده و ببینید که در چه موقعیتی ایستاده‌اید. این کار شامل بررسی تمام چیز‌هایی است که شما صاحب آن هستید که از آن جمله می‌توان به حساب‌های بازنشستگی، ماشین‌ها و دیگر دارایی‌ها و کسر هر نوع بدهی از آن‌ها اشاره کرد.
بودجه‌بندی
سپس نیاز به تدوین یک بودجه دارید. با استفاده از بودجه‌بندی فقط کافی نیست که بر روی چیز‌هایی که قرار است هزینه کنید برنامه‌ریزی کنید بلکه مهمترین کار این است که نگاه سختگیرانه و دقیق به نحوه هزینه‌کرد کنونی خود بیاندازید. آیا هزینه‌هایی وجود دارند که نیاز به قطع آن‌ها داشته باشید؟ آیا اشتراک‌هایی وجود دارند که واقعا به آن‌ها نیاز ندارید – مثل اشتراک تلویزیون کابلی؟ تفاوت قائل شدن بین آنچه که به آن «نیاز» دارید و آنچه «دلتان» می‌خواهد بسیار دارای اهمیت است.
برای بودجه‌بندی می‌توانید از فایل‌های اکسل یا برنامه‌های موبایل استفاده کنید. حتی می‌توانید از روش پاکت نیز استفاده کنید که برای هر آیتم بودجه‌ای مانند خواروبار یک پاکت مخصوص ایجاد می‌کند و پول نقد مربوط به آن را در پاکت مربوطه نگه می‌دارد.
یکی از مهمترین مسائل بودجه‌بندی و حفظ سلامت مالی این است که به برنامه بودجه‌ای خود پایبند بمانید فارغ از اینکه شروع به درآمدزایی بیشتری کرده‌اید یا درآمد بیشتری را کسب می‌کنید. یکی از آفت‌های سبک زندگی این است که وقتی درآمدتان بیشتر شود، هزینه‌هایتان نیز افزایش پیدا کند. این موضوع یکی از مخرب‌ترین عوامل سلامت مالی به حساب می‌آید.
برای بودجه‌بندی می‌توانید از فایل‌های اکسل یا برنامه‌های موبایل استفاده کنید. حتی می‌توانید از روش پاکت نیز استفاده کنید که برای هر آیتم بودجه‌ای مانند خواروبار یک پاکت مخصوص ایجاد می‌کند و پول نقد مربوط به آن را در پاکت مربوطه نگه می‌دارد.
یکی از مهمترین مسائل بودجه‌بندی و حفظ سلامت مالی این است که به برنامه بودجه‌ای خود پایبند بمانید فارغ از اینکه شروع به درآمدزایی بیشتری کرده‌اید یا درآمد بیشتری را کسب می‌کنید. یکی از آفت‌های سبک زندگی این است که وقتی درآمدتان بیشتر شود، هزینه‌هایتان نیز افزایش پیدا کند. این موضوع یکی از مخرب‌ترین عوامل سلامت مالی به حساب می‌آید.
صندوق اضطراری
ایجاد یک صندوق اضطراری می‌تواند سلامت مالی شما را بهبود بسزایی ببخشد. مبنای این صندوق پول است که قابلیت پس‌انداز داشته و در مواقع اضطراری در دسترس خواهد بود مانند تعمیرات ماشین یا از دست دادن شغل. هدف از ایجاد صندوق اضطراری این است که برای سه تا شش ماه هزینه زندگی را در صندوق خود ذخیره داشته باشید.
بدهی
تا آنجا که می‌توانید بدهی‌های خود را پایین نگه دارید. شما می‌توانید از روش توپ برفی یا بهمن استفاده کنید. روش بهمن می‌گوید که اول از همه بدهی‌هایی با بالاترین بهره را پرداخت کنید تا اینکه به کمترین آن‌ها برسید. روش توپ برفی نیز اینگونه بیان می‌کند که ابتدا کمترین بدهی را پرداخت کرده و آخر از همه بالاترین بدهی خود را تسویه کنید.
قوانین و نکاتی برای سلامت مالی
زمانی که نوبت به امور مالی شخصی کارآمد می‌رسد باید بدانید که داشتن سلامت مالی به همین سادگی که به نظر می‌رسد نیست. ما درگیر زندگی روزمره می‌شویم. با این حال یک سری قوانین و نکات سریع وجود دارد که می‌توانید برای داشتن سلامت مالی مناسب در زندگی خود به کار گیرید:
- فرایند پس‌انداز و پرداخت بدهی‌های خود را به صورت خودکار در بیاورید – به این معنا که در صورت امکان، ویژگی تراکنش خودکار را در حساب‌های بانکی خود فعال کنید تا امکان پس‌انداز و پرداخت قبوض به صورت خودکار انجام شود.
- همیشه به دنبال حساب‌های رایگان باشید.
- در خصوص مواردی، چون بیمه، خدمات کابلی یا دیگر هزینه‌های مکرر قیمت‌ها را با هم مقایسه کنید. اگر همین حالا هم چنین امکاناتی را در اختیار دارید قیمت آن‌ها را با ارائه‌کنندگان خدمات دیگر مورد مقایسه قرار دهید.
- از روش بودجه‌بندی نظیر ۵۰/۳۰/۲۰ استفاده کنید. این روش به شما می‌گوید که باید ۵۰% درآمد خود را صرف موارد موردنیاز، ۳۰% صرف مواردی که دلتان می‌خواهد و ۲۰% آنرا پس‌انداز کنید. آن ۲۰% می‌تواند شامل کاهش بدهی‌ها باشد اگر بدهی‌هایی با بهره بالا دارید.
- سعی کنید خرج‌هایی که به مسکن محدود شده‌اند (کرایه یا وام مسکن) بیشتر از ۴۰% درآمدتان نباشد.
- هر چه زودتر اقدام به سرمایه‌گذاری کنید. بدان معنا که سعی کنید ۱۰ تا ۱۵ درصد درآمد خود را به صورت مستقیم به حساب بازنشستگی خود واریز کنید.
سلامت مالی کسب‌وکار
سلامت مالی کسب و کار‌ها می‌تواند توسط عوامل مقایسه‌ای مورد اندازه‌گیری قرار گیرد تا قابلیت حیات یک شرکت به عنوان یک دغدغه همیشگی ارزیابی شود. برای مثال، اگر یک شرکت درآمد جاری داشته و پول نقد آن در بانک موجود است، ولی با این حال منابع خود را صرف سرمایه‌گذاری‌های جدید در تجهیزات تولیدی، فضای اداری، استخدام‌های جدید و دیگر خدمات کسب‌وکاری می‌کند، سوالات زیادی را در خصوص سلامت مالی بلندمدت شرکت و امکان بقای آن در ذهن ایجاد می‌کند.
اگر پول بیشتری که خرج می‌شود در ثبات کلی شرکت و رشد بالقوه کسب‌وکار دخل و تصرفی نداشته باشد، نتیجه‌ای که در بر خواهد داشت چیزی جز افول شرکت در بلندمدت نبوده و همین امر تأمین هزینه‌های جاری نظیر حقوق کارمندان و تجهیزات را با مشکل جدی روبرو خواهد کرد. همچنین با چنین رویکردی کسب‌وکار‌ها مجبور خواهند شد که تولید یا ادامه کار خود را متوقف کرده و حقوق کارمندان را قطع کنند تا بتوانند امکان ادامه فعالیت شرکت را فراهم کنند.
اگر پول بیشتری که خرج می‌شود در ثبات کلی شرکت و رشد بالقوه کسب‌وکار دخل و تصرفی نداشته باشد، نتیجه‌ای که در بر خواهد داشت چیزی جز افول شرکت در بلندمدت نبوده و همین امر تأمین هزینه‌های جاری نظیر حقوق کارمندان و تجهیزات را با مشکل جدی روبرو خواهد کرد. همچنین با چنین رویکردی کسب‌وکار‌ها مجبور خواهند شد که تولید یا ادامه کار خود را متوقف کرده و حقوق کارمندان را قطع کنند تا بتوانند امکان ادامه فعالیت شرکت را فراهم کنند.
