اگر می‌خواهید هزینههای خود را کنترل کنید و در جهت نیل به اهداف مالی خود تلاش کنید به برنامه بودجه نیاز دارید.
بودجه شخصی یا خانگی خلاصه‌ای است که درآمدها و هزینههای شما را برای یک دوره مشخص، به طور معمول یک ماه مقایسه و پایش می‌کند. در حالی که کلمه بودجه اغلب مترادف با محدود ساختن هزینه‌هاست اما ضرورتی ندارد که یک برنامه بودجه تاثیر گذار، محدود کننده هم باشد.
برنامه بودجه به شما نشان می‌دهد که چه مقدار پول وارد می‌شود و سپس آن را با هزینههای جاری مانند اجاره، بیمه و هزینههای اختیاری مانند سرگرمی یا صرف غذا در رستوران مقایسه می‌کند. به جای اینکه بودجه ریزی را حرکتی منفی ببینید، می‌توانید آن را ابزاری برای دستیابی به اهداف مالی خود قرار دهید.
نحوه تهیه برنامه بودجه شخصی در ۶ گام
برنامه بودجه چه می‌کند
بودجه مکتوب و ماهانه ابزاری برای برنامه ریزی مالی است که به شما امکان می‌دهد هزینههای مالی خود را رصد کرده و برای پس انداز برنامه ریزی کنید. همچنین به شما این امکان را می‌دهد تا عادت‌های خرج کردن خود را پایش کنید.
اگرچه ممکن است تهیه برنامه بودجه فعالیت جالبی به نظر نرسد (و برای برخی کاملاً ترسناک باشد)، اما یک قسمت مهم از نظم دادن به امور مالی است، زیرا بودجه‌ها به تعادل متکی هستند. اگر در یک حوزه کمتر هزینه کنید، می‌توانید در منطقه دیگری بیشتر هزینه کنید، پول خود را برای خریدی بزرگ پس انداز کنید، یک صندوق برای روز مبادا ایجاد کنید، پس انداز خود را افزایش دهید یا برای خلق ثروت، سرمایه گذاری کنید.
بودجه فقط درصورتی درست عمل می‌کند که در مورد درآمدها و هزینههای خود صادق باشید. برای تهیه بودجه‌ای موثر، بایستی راغب به ذکر کردن اطلاعات دقیق در مورد عادت‌های درآمدی و هزینهای خود باشید. در نهایت بودجه به شما نشان می‌دهد که پول شما از کجا تأمین می‌شود، مقدار آن چقدر است و هر ماه به کجا می‌رود.
نحوه تهیه بودجه در شش گام
قبل از شروع بودجه، الگو یا تمپلیت خوبی پیدا کنید تا از آن برای پر کردن اعداد هزینه و درآمد خود استفاده نمایید.
در حالی که می‌توانید برای تهیه برنامه بودجه خود به سبک قدیمی از قلم و کاغذ استفاده کنید، استفاده از اکسل بودجه ماهانه یا اپلیکیشن‌های بودجه بندی آسان‌تر و کارآمدتر است. این موارد شامل زمینه‌های از پیش تعیین شده برای درآمدها و هزینه‌ها در دسته‌های مختلف و همچنین فرمول‌های داخلی برای کمک به شما در شناسایی مازاد یا کمبود بودجه با حداقل تلاش است.
۱. مستندات مالی خود را جمع آوری کنید
قبل از شروع، تمام صورت‌های مالی خود را جمع آوری کنید، از جمله:
• صورتحساب بانک
• حساب‌های سرمایه گذاری
• قبوض خدمات شهری اخیر
• رسیدهای سه ماه گذشته
• صورتحساب وام مسکن یا وام خودرو
بهتر است به هر گونه اطلاعاتی در مورد درآمدها و هزینههای خود دسترسی داشته باشید. یکی از کلیدهای تهیه برنامه بودجه ایجاد میانگین ماهانه است. هرچه اطلاعات بیشتری از گذشته داشته باشید بهتر است.
نحوه انتخاب سیستم بودجه بندی مناسب
۲. درآمد خود را محاسبه کنید
چقدر می‌توانید درآمد ماهانه داشته باشید؟ اگر درآمد شما به صورتی است که در آن مالیات به طور خودکار کسر می‌شود استفاده از مبلغ درآمد خالص خوب است. اگر خود اشتغالی دارید یا منابع درآمدی خارجی مانند تأمین اجتماعی دارید، این موارد را نیز مد نظر داشته باشید. این درآمد کل را به صورت مبلغی ماهانه ثبت کنید.
اگر درآمدی متغیر دارید (به عنوان مثال از یک شغل فصلی یا آزاد)، هنگام تنظیم بودجه، درآمد ماه کم عایدی سال گذشته را به عنوان درآمد پایه خود در نظر بگیرید.
۳. لیستی از هزینههای ماهانه ایجاد کنید
لیستی از تمام هزینه‌هایی که انتظار دارید در طول یک ماه داشته باشید را بنویسید. این لیست می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• پرداخت وام یا اجاره
• هزینههای خودرو
• بیمه
• مواد غذایی
• خدمات رفاهی
• تفریح
• مراقبت شخصی
• رستوران
• مراقبت از کودکان
• هزینه‌ی حمل و نقل
• مسافرت
• اقساط وام
• پس انداز
از صورتحساب‌های بانکی، رسیدها و صورت حساب‌های کارت بانکی خود در سه ماه گذشته استفاده کنید تا تمام هزینه‌ها را شناسایی کنید.
منظور از برنامه بودجه متعادل چیست؟
۴- هزینههای ثابت و متغیر را تعیین کنید
هزینههای ثابت آن هزینههای اجباری است که هر بار به میزان مشابهی پرداخت می‌کنید و شامل مواردی مانند پرداخت وام مسکن یا اجاره، سرویس اینترنت با هزینه ثابت و هزینههای تحصیلی کودکان است. اگر این هزینه‌ها را بوسیله کارت بانکی پرداخت می‌کنید، آن مبلغ و هر هزینه ضروری دیگری که از یک ماه به ماه دیگر ثابت می‌ماند را درج کنید.
اگر قصد دارید یک مقدار ثابت پس انداز کنید یا مقدار مشخصی از بدهی را هر ماه تسویه کنید، پس انداز و بازپرداخت بدهی را نیز به عنوان هزینههای ثابت در نظر بگیرید.
هزینههای متغیر نوعی از هزینه است که ماه به ماه تغییر می‌کند، مانند:
• مواد غذایی
• بنزین
• تفریحات
• رستوران
اگر صندوق ذخیره اضطراری ندارید، یک گروه برای «هزینههای غیر مترقبه» در نظر بگیرید، خرج‌هایی که ممکن است در طول ماه ظاهر شود و بودجه شما را از بین ببرد.
حال شروع به اختصاص مقدار هزینه برای هر گروه کنید و بهتر است که با گروه هزینههای ثابت آغاز کنید. سپس تخمین بزنید که ماهیانه برای هزینههای متغیر چه مقدار باید هزینه کنید. اگر مطمئن نیستید که در هر گروه چه مبلغی خرج می‌کنید تراکنش‌های بانکی دو یا سه ماه گذشته را مرور کنید تا برآورد تقریبی داشته باشید.
۵. مجموع درآمد و هزینه ماهانه
اگر درآمد شما از هزینه‌های‌تان بیشتر باشد، شروع خوبی دارید. این پول اضافی به این معنی است که شما می‌توانید وجوه اضافی را بخش‌های دیگر برنامه بودجه خود مانند پس انداز بازنشستگی یا پرداخت بدهی اختصاص دهید.
اگر درآمد شما بیشتر از هزینه است، اتخاذ فلسفه بودجه بندی ۵۰-۳۰-۲۰ را در نظر بگیرید. در بودجه ۵۰-۳۰-۲۰، نیازها یا هزینههای اساسی باید نیمی از بودجه را در بر بگیرد، موارد غیر ضروری و تفریحی باید ۳۰% دیگر را تشکیل دهند و پس انداز و بازپرداخت بدهی ۲۰% را در می‌گیرد.
اگر هزینه‌ها بیشتر از درآمد شما باشد، این بدان معناست که بیش از حد هزینه می‌کنید و باید تغییراتی انجام دهید.
چگونه برای اهداف مالی کوتاه مدت و بلند مدت بودجه بندی کنیم؟
۶. تعدیل هزینه‌ها را انجام دهید
اگر در شرایطی هستید که هزینه‌ها بیشتر از درآمد است، مناطقی را در هزینههای متغیر خود پیدا کنید که بتوانید آنها را کاهش دهید. به دنبال سرفصل‌هایی باشید که بتوانید هزینههای خود را کاهش دهید مانند کم کردن غذای خارج از خانه یا دسته‌ای را حذف کنید مانند اشتراک باشگاه ورزشی.
اگر هزینههای شما بسیار بالاتر از درآمد شماست یا بدهی قابل توجهی دارید، کاهش هزینههای متغیر ممکن است به تنهایی کافی نباشد. شاید لازم باشد هزینههای ثابت خود را مرتب کرده و درآمد خود را افزایش دهید تا بودجه را متعادل کنید.
هدف شما این است که ستون‌های درآمد و هزینه با هم برابر باشند. این تعادل به این معنی است که کل درآمد شما برای یک هزینه خاص یا هدف حساب شده، بودجه بندی می‌شود.
چگونه از بودجه خود استفاده کنیم
بعد از تنظیم بودجه، باید هزینههای خود را در هر گروه بصورت روزانه کنترل و پایش کنید. از اکسل یا اپلیکیشنی که برای برنامه بودجه استفاده می‌شود می‌توان برای ثبت هزینه و درآمد نیز استفاده کرد.
ثبت آنچه در طول ماه خرج می‌کنید باعث می‌شود که بیش از حد هزینه نکنید و به شما در شناسایی هزینههای غیرضروری یا الگوهای مشکل ساز هزینهای کمک می‌کند. هر روز چند دقیقه وقت بگذارید تا هزینههای خود را ثبت کنید نه اینکه آن را تا آخر ماه به تعویق بیندازید.
اگر اطمینان ندارید که می‌توانید پول خود را بودجه بندی کنید بهتر است از سیستم پاکتی استفاده کنید که در آن پول نقد را به پاکت‌های جداگانه برای دسته‌های مختلف هزینهای تقسیم می‌کنید. وقتی یک پاکت خالی شد، مجبورید هزینههای مربوط به آن دسته خاص را متوقف کنید.
همانطور که از بودجه خود استفاده می‌کنید، مراقب میزان هزینه خود باشید. هنگامی‌که در یک گروه به سقف هزینه خود رسیدید، یا باید این نوع هزینه را برای ماه متوقف کنید یا برای تأمین هزینههای اضافی، پول را از دسته دیگری جابجا کنید.
هدف شما در استفاده از بودجه باید این باشد که هزینههای خود را برابر یا پایین‌تر از درآمد ماه خود نگه دارید.
نکات بودجه بندی
پس از تنظیم بودجه اولیه، آن را متناسب با وضعیت مالی و اهداف خود تنظیم کنید.
۱- اگر بر اساس دریافت کمیسیون کار می‌کنید، در پس انداز کردن تهاجمی عمل کنید تا بتوانید دوره‌هایی را که بازار راکد است پوشش دهید.
۲- اگر به دلیل اینکه فقط یک بار در ماه حقوق به شما پرداخت می‌شود، مشکل جریان نقدینگی دارید، آن پرداخت را بر هفته تقسیم کنید و پول نقدی را که قصد داشتید در هفته‌های باقی مانده صرف کنید در یک حساب جداگانه نگه دارید تا زمانی که به آن نیاز داشته باشید.
۳- اگر متوجه شدید که هزینههای خود را بیش از حد تخمین زده‌اید یا دست کم گرفته‌اید، ماهانه بودجه خود را تنظیم کنید. مراقب هزینههای کلانی باشید که فقط هر چند ماه یک بار اتفاق می‌افتند، مانند هزینه بیمه.
۴- اگر کمتر از درآمد خود هزینه می‌کنید قبل از اینکه هزینههای خود را افزایش دهید، به فکر پس انداز باشید.
۵- برای یادگیری مهارت‌های مالی وقت بگذارید تا سواد مالی خود را بهبود ببخشید و از پول خود کار بکشید.
