بیت کوین نه تنها پیشگام یک پدیده بوده و موجی از رمز ارزها را در یک شبکه غیرمتمرکز نظیر به نظیر ایجاد کرده، بلکه به استانداردی برای رمز ارزها تبدیل شده است.
ده رمز ارز مهم غیر از بیتکوین
رمز ارز چیست؟
قبل از اینکه نگاهی دقیق به برخی از گزینه‌های جایگزین بیت کوین بیندازیم، بهتر است کمی عقب‌تر برویم و به طور خلاصه مقصودمان از اصطلاحاتی مانند رمز ارز و آلتکوین را بررسی کنیم. تعریف رمز ارز بطور گسترده پول مجازی یا دیجیتالی است که به شکل توکن یا سکه در می‌آید. در حالی که برخی از رمز ارزها با کارت‌های اعتباری یا پروژه‌های دیگر وارد دنیای فیزیکی شده‌اند، اکثریت آنها کاملاً نامشهود باقی مانده‌اند.
عبارت «کریپتو» در رمز ارزها به رمزنگاری پیچیده‌ای اشاره دارد که امکان ایجاد و پردازش ارزهای دیجیتال و تراکنش‌های آنها در سیستم‌های غیرمتمرکز را فراهم می‌کند. در کنار این ویژگی مهم رمز ارزها، تعهد مشترک بر روی عدم تمرکز است. رمز ارزها معمولاً به شکل کد توسط تیم‌هایی که مکانیزمی از پیش تعبیه شده دارند منتشر (اغلب، البته نه همیشه، از طریق فرایندی به نام ماینینگ یا استخراج) و کنترل می‌شوند.
رمز ارزها تقریباً همیشه به گونه‌ای طراحی می‌شوند که از دستکاری و کنترل دولت‌ها دور باشند، اگرچه با محبوبیت بیشتر کریپتوها این جنبه بنیادی صنعت مورد انتقاد قرار گرفته است. ارزهای مدل سازی شده از بیت کوین در مجموع آلتکوین و در برخی موارد شتکوین shitcoins نامیده می‌شوند و اغلب سعی دارند خود را به عنوان نسخه‌های اصلاح شده یا بهبود یافته بیت کوین معرفی کنند. اگرچه برخی از این ارزها ممکن است از ویژگی‌های چشمگیری برخوردار باشند که بیت کوین از آن برخوردار نیست، اما تطابق با سطح امنیتی که شبکه‌های بیت کوین به دست می‌آورند هنوز تا حد زیادی در سایر آلتکوینها دیده نشده است.
در این مطلب مهم‌ترین ارزهای دیجیتال غیر از بیت کوین را بررسی خواهیم کرد. نکته مهم اینکه غیرممکن است که لیستی از این دست کاملاً جامع باشد. یکی از دلایل اصلی این واقعیت است که تا ژانویه ۲۰۲۱ بیش از ۴۰۰۰ رمز ارز وجود دارد. در حالی که بسیاری از این رمز ارزها تراکنش‌های اندکی دارند، برخی دیگر از محبوبیت فوق العاده‌ای در میان انجمن‌های اختصاصی حامیان و سرمایه گذاران برخوردار هستند.
فراتر از آن، حوزه رمز ارزها همیشه در حال گسترش است و توکن دیجیتال عالی بعدی ممکن است همین فردا منتشر شود. در حالی که بیت کوین به عنوان یک پیشگام در دنیای رمز ارزها شناخته می‌شود، تحلیلگران رویکردهای متفاوتی برای ارزیابی توکن‌های غیر از بیتکوین را در پیش می‌گیرند. به عنوان مثال معمول است که تحلیلگران به رتبه بندی کوین‌ها از نظر ارزش بازار اهمیت زیادی می‌دهند. اما دلایل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است یک توکن دیجیتال در لیست مهم‌ترین‌ها قرار بگیرد.
۱. اتریوم Ethereum (ETH)
اولین جایگزین بیت کوین در لیست ما، اتریوم، یک پلت فرم نرم افزاری غیرمتمرکز است که امکان ساخت و اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) را بدون هیچ گونه خرابی، تقلب، کنترل یا تداخل شخص ثالث فراهم می‌کند. هدف نهفته پشت اتریوم ایجاد مجموعه‌ای غیرمتمرکز از محصولات مالی است که هر کسی در دنیا صرف نظر از ملیت، قومیت و مذهب بتواند به آن دسترسی آزاد داشته باشد. اتریوم از این جنبه برای برخی افراد در کشورهای خاص جذابیت دارد، زیرا افرادی که فاقد زیرساخت‌های دولتی مانند کارت‌های شناسایی رسمی هستند می‌توانند به حساب‌های بانکی، وام‌ها، بیمه یا انواع محصولات مالی دیگر دسترسی پیدا کنند.
برنامه‌های کاربردی در اتریوم بر روی توکن رمزگذاری خاص آن پلتفرم بنام اتر اجرا می‌شوند. اتر مانند وسیله نقلیه‌ای برای حرکت در پلتفرم اتریوم است و بیشتر توسط توسعه دهندگانی که به دنبال توسعه و اجرای برنامه‌های داخل اتریوم هستند، یا توسط سرمایه گذارانی که به دنبال خرید سایر ارزهای دیجیتال با استفاده از اتر هستند، استفاده می‌شود. اتر که در سال ۲۰۱۵ راه اندازی شده در حال حاضر پس از بیت کوین دومین ارز دیجیتال بزرگ بر اساس ارزش بازار است، اگرچه با اختلاف قابل توجهی از رمز ارز غالب عقب است. تا ژانویه ۲۰۲۱، ارزش بازار اتر تقریباً ۱۹ درصد اندازه بیت کوین است.
در سال ۲۰۱۴، اتریوم پیش فروش را برای اتر آغاز کرد که استقبال فوق العاده‌ای از آن شد. این موضوع کمک کرد تا عصر عرضه اولیه کوین‌ها (ICO) آغاز شود. اتریوم را می‌توان برای کدگذاری، تمرکززدایی، امنیت و تجارت استفاده کرد. به دنبال حمله به دائو DAO در سال ۲۰۱۶، اتریوم به اتریوم (ETH)و اتریوم کلاسیک Classic (ETC) Ethereum تقسیم شد. در ژانویه ۲۰۲۱، ارزش بازار اتریوم ۱۳۸،۳ میلیارد دلار و ارزش هر توکن آن ۱۲۱۸ دلار بود.
در سال ۲۰۲۱ اتریوم قصد دارد الگوریتم اجماع خود را از اثبات کار به اثبات سهم تغییر دهد. این حرکت به شبکه اتریوم اجازه می‌دهد تا خود را با انرژی بسیار کمتر و همچنین سرعت تراکنش بهبود یافته اجرا کند. اثبات سهم این امکان را برای شرکت کنندگان در شبکه فراهم می‌کند تا اتر خود را در شبکه مشارکت دهند. این فرآیند به امنیت شبکه و پردازش تراکنش‌های رخ داده کمک می‌کند. به کسانی که این کار را می‌کنند اتر بعنوان پاداش تعلق می‌گیرد که معادل بهره برای حساب بانکی است. این روش، جایگزینی برای مکانیزم اثبات کار بیت کوین است که در آن ماینرها برای پردازش تراکنش‌ها، بیت کوین پاداش می‌گیرند.
۲. لایتکوین (LTC)
لایتکوینLitecoin ، که در سال ۲۰۱۱ راه اندازی شده از جمله اولین رمز ارزهایی بود که ردپای بیت کوین را دنبال کرد و اغلب از آن با عنوان نقره برای طلای بیت کوین یاد می‌شود. این رمز ارز توسط چارلی لی Charlie Lee، فارغ التحصیل دانشگاه MIT و مهندس سابق گوگل ایجاد شده است. لایتکوین مبتنی بر یک شبکه پرداخت جهانی منبع باز است که توسط هیچ مرجع مرکزی کنترل نمی‌شود و از اسکریپت scrypt به عنوان اثبات کار استفاده می‌کند که با کمک CPUهای معمول رمزگشایی می‌شود. اگرچه لایتکوین از بسیاری جهات مانند بیت کوین است، اما سرعت تولید بلوک آن سریعتر است و از این رو زمان تأیید تراکنش سریع‌تری را ارائه می‌کند. به غیر از توسعه دهندگان، تعداد زیادی از تجار لایتکوین را قبول دارند. در ژانویه ۲۰۲۱، ارزش بازار لایتکوین ۱۰.۱ میلیارد دلار و ارزش توکن آن ۱۵۳.۸۸ دلار بود که آن را به ششمین رمز ارز جهان تبدیل می‌کند.
۳. کاردانو (ADA)
کاردانو Cardano یک رمز ارز اثبات سهم است که با رویکرد تحقیق محور توسط مهندسان، ریاضیدانان و کارشناسان رمزنگاری خلق شده است. این پروژه توسط چارلز هاسكینسون Charles Hoskinson، یكی از پنج عضو بنیانگذار اولیه اتریوم، بنیان گذاشته شد. پس از اختلاف نظر در سمت و سوی حرکت اتریوم، هارکینسون از اتریوم جدا شد و بعداً به ایجاد کاردانو کمک کرد.
تیم پشتیبان کاردانو زنجیره بلوک خود را با آزمایشات گسترده و تحقیقات متناظر ایجاد کرد. محققان این پروژه بیش از ۹۰ مقاله در مورد فناوری بلاکچین در طیف وسیعی از موضوعات نوشته‌اند. این تحقیقات ستون فقرات کاردانو است.
با توجه به این روند دقیق، به نظر می‌رسد کاردانو در میان همتایان اثبات سهم خود و همچنین سایر رمز ارزها برجسته است. کاردانو همچنین قاتل اتریوم لقب گرفته است زیرا گفته می‌شود زنجیره بلوک آن توانایی بیشتری دارد. با این اوصاف، کاردانو هنوز در مراحل اولیه است. در حالی که اتریوم را در مدل اجماع اثبات سهم شکست داده اما از نظر کاربردهای مالی غیرمتمرکز، هنوز مسیری طولانی در پیش دارد.
کاردانو با ایجاد محصولات مالی غیرمتمرکز مشابه اتریوم و همچنین ارائه راه کارهایی برای همکاری زنجیره‌ای، شناسایی تقلب رأی دهندگان، ردیابی قرارداد قانونی و موارد دیگر، اجرای سیستم مالی جهانی را هدف گرفته است. در ژانویه ۲۰۲۱، ارزش بازار کاردانو ۹.۸ میلیارد دلار و یک آدا ADA با قیمت ۰.۳۱ دلار معامله می‌شود.
۴. پولکادات (DOT)
پولکادات Polkadot یک رمز ارز منحصر به فرد اثبات سهم است که هدف آن ایجاد همکاری بین سایر زنجیره‌های بلاکچین است. پروتکل آن برای اتصال بلاکچین‌های مجاز و غیرمجاز طراحی شده تا به سیستم‌ها اجازه دهد زیر یک سقف با هم کار کنند.
جزء اصلی هسته پولکادات، زنجیره رله آن است که امکان همکاری شبکه‌های مختلف را فراهم می‌کند. همچنین این امکان را برای «پاراچین‌ها parachains» یا بلاک چین‌های موازی با توکن‌های بومی خود برای موارد خاص استفاده فراهم می‌کند.
تفاوت این سیستم با اتریوم در این است که توسعه دهندگان می‌توانند به جای ایجاد برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز در پولکادات، بلاکچین خود را ایجاد کنند و در عین حال از امنیتی که زنجیره پولکادات از آن برخوردار است نیز بهره مند شوند. در اتریوم، توسعه دهندگان می‌توانند بلاکچین‌های جدید ایجاد کنند اما بایستی اقدامات امنیتی را شخصاً لحاظ کنند که باعث می‌شود پروژه‌های جدید و کوچکتر برای حمله باز بمانند، زیرا هرچه زنجیره بلوک بزرگتر باشد، امنیت بیشتری دارد. این مفهوم در پولکادات به عنوان امنیت مشترک شناخته می‌شود.
پولکادات توسط گاوین وود Gavin Wood، یکی دیگر از بنیانگذاران اصلی پروژه اتریوم که نظرات مختلفی در مورد آینده پروژه داشت، ایجاد شد. در ژانویه ۲۰۲۱، ارزش بازار پولکادات ۱۱.۲ میلیارد دلار و یک دات DOT به قیمت ۱۲.۵۴ دلار معامله می‌شود.
۵. بیت کوین کش (BCH)
بیتکوین کش Bitcoin Cash جایگاه مهمی در تاریخ آلتکوینها دارد زیرا یکی از قدیمی‌ترین و موفق ترین هارد فورک‌های بیت کوین اصلی است. در دنیای رمز ارزها، یک فورک در نتیجه بحث و مجادله بین توسعه دهندگان و استخراج کنندگان رخ می‌دهد. با توجه به غیرمتمرکز بودن ارزهای دیجیتال، تغییرات عمده در کد موجود در توکن یا سکه بایستی با اجماع عمومی انجام شود. مکانیسم این فرآیند با توجه به رمز ارز متفاوت است.
وقتی جناح‌های مختلف نتوانند به توافق برسند، گاهی اوقات ارز دیجیتال تقسیم می‌شود، زنجیره اصلی به کد اصلی خود وفادار می‌ماند و زنجیره جدید به عنوان نسخه جدید کوین قبلی با تغییر در کد آن شروع به کار می‌کند.
بیتکوین کش در ماه اوت سال ۲۰۱۷ زندگی خود را در نتیجه یکی از این شکاف‌ها آغاز کرد. بحثی که به ایجاد BCH منجر شد مربوط به مسئله مقیاس پذیری بود. شبکه بیت کوین محدودیتی یک مگابایتی در اندازه بلوک‌ها دارد. بیتکوین کش اندازه بلوک را از یک مگابایت به هشت مگابایت افزایش می‌دهد، با این ایده که بلوک‌های بزرگتر می‌توانند تراکنش‌های بیشتری را درون خود داشته باشند و بنابراین سرعت تراکنش افزایش می‌یابد. در ژانویه ۲۰۲۱، ارزش بازار بیتکوین کش ۸.۹ میلیارد دلار و ارزش هر توکن ۵۱۳.۴۵ دلار بوده است.
۶. استلار (XLM)
استلار Stellar یک شبکه بلاکچین باز است که برای ارائه راهکار‌های سازمانی بوسیله اتصال موسسات مالی به منظور انجام تراکنش‌های بزرگ طراحی شده است. تراکنش‌های عظیم بین بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه گذاری که به طور معمول چندین روز به طول می‌انجامد، به تعداد زیادی از واسطه‌ها و صرف هزینه‌های سنگین نیاز دارد. اما با استفاده از استلار اکنون می‌تواند تقریباً بلافاصله و بدون هیچ واسطه‌ای انجام شود و هزینه آن برای کسانی که تراکنش را صورت می‌دهند بسیار اندک و نقریباً نزدیک به صفر است.
در حالی که استلار خود را به عنوان یک بلاکچین سازمانی برای تراکنش‌های سازمانی معرفی کرده است، اما هنوز هم یک بلاکچین باز است که توسط هر کسی قابل استفاده است. این سیستم امکان تراکنش بین هر ارزی را فراهم می‌کند. واحد پول بومی استلار لومنز Lumens (XLM)است. این شبکه برای استفاده از لومنز به کاربرانی نیاز دارد تا بتوانند در شبکه تراکنش‌ها را انجام دهند.
استلار توسط جان مکالب Jed McCaleb عضو موسس آزمایشگاه‌های ریپل و توسعه دهنده پروتکل ریپل تاسیس شده است. وی سرانجام به همکاری خود با ریپل خاتمه داد و استلار را به کمک نفری دیگر خلق کرد. ارزش بازار استلار لومنز در ژانویه ۲۰۲۱ برابر با ۶.۱ میلیارد دلار است و هر واحد آن ۰.۲۷ دلار ارزش دارد.
۷. چین‌لینک
چین‌لینک Chainlink یک شبکه اوراکل غیرمتمرکز است که فاصله بین قراردادهای هوشمند مانند قراردادهای اتریوم و داده‌های خارج از آن را از بین می‌برد. بلاکچین‌ها توانایی اتصال به برنامه‌های خارجی به روشی مطمئن را ندارند. اوراکل‌های غیرمتمرکز چین‌لینک به قراردادهای هوشمند امکان برقراری ارتباط با داده‌های خارجی را می‌دهد تا قراردادها بر اساس داده‌هایی که خود اتریوم نمی‌تواند به آنها متصل شود، اجرا شوند.
وبلاگ چین‌لینک جزئیات موارد استفاده برای سیستم خود را شرح می‌دهد. یکی از موارد پر استفاده که توضیح زیادی داده می‌شود نظارت بر منابع آب برای تشخیص آلودگی یا مصرف غیرقانونی در برخی از شهرها است. می‌توان سنسورهایی را برای نظارت بر مصرف شرکت‌ها، کنتورهای آب و سطح آب رودخانه‌ها تعبیه کرد. یک اوراکل چین‌لینک می‌تواند این داده‌ها را ردیابی کرده و مستقیماً به یک قرارداد هوشمند ارسال کند. این قرارداد هوشمند می‌تواند برای اعمال جرایم، انتشار هشدارهای جاری شدن سیل به شهرها یا قبوض آب مشترکین استفاده کرد.
چین‌لینک توسط سرگئی نظروف Sergey Nazarov به همراه استیو الیسSteve Ellis ساخته شده است. در ژانویه ۲۰۲۱، ارزش بازار چین‌لینک ۸.۶ میلیارد دلار است و ارزش یک لینک ۲۱.۵۳ دلار است.
۸. بایننس کوین (BNB)
بایننس کوین Binance Coin یک رمز ارز سودمند است که به عنوان روش پرداخت هزینه‌های مرتبط با معامله‌گری در صرافی بایننس عمل می‌کند. کسانی که از توکن به عنوان وسیله پرداخت استفاده می‌کنند می‌توانند با تخفیف اقدام به معامله کنند. بلاکچین بایننس کوین همچنین بستری است که صرافی غیرمتمرکز بایننس روی آن کار می‌کند. صرافی بایننس توسط چنگپنگ ژائو Changpeng Zhao تأسیس شده و بر اساس حجم تراکنش‌ها یکی از پرکاربردترین صرافی‌ها در جهان است.
بایننس کوین در ابتدا یک توکن ERC-۲۰ بود که با استفاده از بلاکچین اتریوم کار می‌کرد. اما سرانجام شبکه اصلی خود را راه اندازی کرد. این شبکه از یک مدل اجماع اثبات سهم استفاده می‌کند. در ژانویه ۲۰۲۱، بایننس دارای ارزش بازار ۶.۸ میلیارد دلاری بازار است و ارزش یک بایننس کوین ۴۴.۲۶ دلار است.
۹. تتر (USDT)
تتر Tether یکی از اولین و محبوب‌ترین‌ها در میان گروه‌های به اصطلاح استیبل کوین Stablecoin بود، رمز ارزهایی که قصد دارند ارزش بازار خود را به منظور کاهش نوسانات به یک ارز یا نقطه مرجع خارجی متصل کنند. از آنجا که بیشتر ارزهای دیجیتال، حتی ارزهای اصلی مانند بیت کوین، دوره‌های نوسانی چشمگیری را تجربه کرده‌اند، تتر و سایر پول‌های ثابت سعی دارند نوسانات قیمت را مرتفع کنند تا کاربرانی را که ممکن است محتاط باشند به خود جذب کنند. قیمت تتر مستقیماً به قیمت دلار آمریکا گره خورده است. این سیستم به کاربران این امکان را می‌دهد که انتقال ارز از رمز ارزهای دیگر به دلار آمریکا را آسان‌تر و سریعتر از تبدیل واقعی به ارز معمولی انجام دهند.
تتر که در سال ۲۰۱۴ راه اندازی شده خود را یک پلتفرم مجهز به بلاکچین طراحی شده برای استفاده آسان از ارزهای فیات به روش دیجیتالی توصیف می‌کند. این رمز ارز به افراد اجازه می‌دهد تا از شبکه بلاکچین و فناوری‌های مرتبط برای انجام تراکنش در ارزهای سنتی استفاده کنند در حالی که نوسانات و پیچیدگی‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال را به حداقل می‌رساند. در ژانویه سال ۲۰۲۱، تتر سومین رمز ارز بزرگ با ارزش بازار ۲۴.۴ میلیارد دلار و ارزش توکن ۱.۰۰ دلار بود.
۱۰. مونرو (XMR)
مونرو Monero یک ارز امن، خصوصی و غیرقابل ردیابی است. این رمز ارز منبع آزاد در آوریل ۲۰۱۴ راه اندازی شد و خیلی زود مورد توجه علاقه مندان و جامعه رمزنگاری قرار گرفت. توسعه این رمز ارز کاملاً مبتنی بر اهدا و جامعه محور است. مونرو با تأکید زیاد بر تمرکززدایی و مقیاس پذیری راه اندازی شده است و با استفاده از تکنیک ویژه‌ای به نام امضاهای حلقه‌ای، حریم خصوصی کامل را امکان پذیر می‌کند.
با استفاده از این تکنیک، گروهی از امضاهای رمزنگاری شده شامل حداقل یک شرکت کننده واقعی ظاهر می‌شود، اما از آنجا که همه معتبر به نظر می‌رسند، واقعی را نمی‌توان از بقیه جدا کرد. به دلیل مکانیسم‌های امنیتی استثنایی این چنین، مونرو با عملیات جنایتکارانه در سراسر جهان مرتبط شده که شهرت آن را تا حدود زیادی زیر سوال برده است. گرچه مونرو یک نامزد اصلی برای انجام تراکنش‌ها مجرمانه به صورت ناشناس است، اما حریم خصوصی موجود در مونرو همچنین برای مخالفان رژیم‌های دیکتاتوری در سراسر جهان مفید بوده است. در ژانویه ۲۰۲۱، مونرو دارای ارزش بازار ۲.۸ میلیارد دلاری و ارزش هر توکن آن ۱۵۸.۳۷ دلار است.
نکات کلیدی
• رمز ارز، به طور گسترده تعریف ارزهایی است که به شکل توکن یا کوین در آمده و در یک دفتر توزیع شده و غیرمتمرکز حضور دارند.
• حوزه رمز ارزها از زمانی بیش از یک دهه پیش که بیت کوین راه اندازی شد، به طرز چشمگیری گسترش یافته و توکن دیجیتال بعدی ممکن است همین فردا منتشر شود.
• بیت کوین همچنان از نظر ارزش بازار، پایگاه کاربری و محبوبیت، هدایت رمز ارزها را به عهده دارد.
• ارزهای مجازی دیگری مانند اتریوم بعنوان سیستم‌های مالی غیرمتمرکز برای افرادی که به محصولات مالی سنتی دسترسی ندارند در حال استفاده هستند.
• برخی از آلتکوینها مورد تأیید عمومی واقع می‌شوند زیرا دارای ویژگی‌های جدیدتری نسبت به بیت کوین هستند، مانند توانایی انجام تراکنش بیشتر در ثانیه یا استفاده از الگوریتم‌های اجماع مختلف.
